متاورس را میتوان یک فضای مشترک مجازی که از ترکیب واقعیت فیزیکی، بازیهای آنلاین، واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و ارزهای دیجیتال حاصل میشود، تعریف کرد که کاربران را قادر میسازد به صورت مجازی با هم در تعامل باشند.
گوشی هوشمند، رایانش ابری، هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی و بلاکچین برخی از نمونههای انقلابی هستند که در گذشته توجه دنیای فناوری را به خود جلب کرده اند. "متاورس" (Metaverse) یکی از جدیدترین واژههای کلیدی در دنیای فناوری محسوب میشود و چنان توجهات را به سوی خود جلب کرده که به یک هدف کلان برای بسیاری از غولهای فناوری جهان تبدیل شده است.
متاورس: تعریف
واژه متاورس از دو قسمت متا به معنای ماورا و ورس به معنای دنیا تشکیل شده و معنای تحت الفظی این واژه دنیای ماورا است.
متاورس در سال ۱۹۹۲ در رمان علمیتخیلی "تصادف در برف" (Snow Crash) نوشته نیل استفنسون استفاده شد. از آن زمان، واژه متاورس برای توصیف انواع نوآوریهای متمرکز بر خلق یک واقعیت مجازی پایدارتر که به زندگی فیزیکی و واقعی ما نفوذ میکنند، استفاده شده است.
از آنجایی که مفهوم متاورس خود هنوز در حال رشد است، چندین تعریف برای توصیف آن وجود دارد. به عبارت ساده، متاورس یک قلمرو دیجیتالی است که به انسانها اجازه تعامل با افراد دیگر یا شخصیتهای دیجیتالی (مجازی) در قالب آواتارها برای برقراری ارتباط، همکاری، انجام بازی، رسیدگی به امور کاری و تجاری یا معاشرت را میدهد.
متاورس را میتوان یک فضای مشترک مجازی که از ترکیب واقعیت فیزیکی، بازیهای آنلاین، واقعیت افزوده، واقعیت مجازی و ارزهای دیجیتال حاصل میشود، تعریف کرد که کاربران را قادر میسازد به صورت مجازی با هم در تعامل باشند.
هر برنامه، خدمات، یا بستری که به شما اجازه میدهند با انسانهای دیگر یا شخصیتهای دیجیتالی در یک دنیای مجازی تعامل داشته باشید، متاورس را تشکیل میدهد. از بازی پوکمون گو، که از واقعیت افزوده استفاده میکند، تا اتاقهای کار هورایزن فیسبوک که امکان همکاری مجازی را فراهم میکنند، زیربناهایی برای آنچه متاورس میتواند در آینده باشد، محسوب میشوند.
نقش فیسبوک
فیسبوک نقشی اساسی در پیشبرد مفهوم متاورس در دنیای فناوری اطلاعات معاصر ایفا کرده است. این غول رسانههای اجتماعی اخیرا سرمایهگذاری ۵۰ میلیون دلاری برای ساخت و توسعه متاورس انجام داده است. زاکربرگ، مدیرعامل فیسبوک برای حرکت در مسیر تحقق اهداف خود در این زمینه به تازگی نام این شرکت را به متا تغییر داده و قصد دارد بستر فیسبوک را به یک دنیای مجازی یا همان متاورس تبدیل کند.
فیسبوک برای حرکت در این مسیر اعلام کرده است که با دانشگاه هاروارد، دانشگاه هنگکنگ و دانشگاه ملی سئول کره جنوبی به منظور مطالعه جنبههای ایمنی، برابری و اخلاقی متاورس همکاری خواهد کرد.
به گفته زاکربرگ، متاورس بستر رایانشی بزرگ بعدی پس از ظهور گوشیهای هوشمند و اینترنت موبایل خواهد بود و به جای در اختیار گرفتن مالکیت آن، قصد دارد آغاز کننده و زمینهساز این انقلاب فناوری بالقوه باشد. وی به این نکته اشاره داشته است که با توسعه دهندگان و شرکتهای دیگر برای پیشبرد متاورس همکاری و سرمایهگذاری مشترک خواهد کرد.
اما این تنها فیسبوک نیست که روی متاورس به عنوان مورد بزرگ بعدی در دنیای فناوری متمرکز شده است. مایکروسافت نیز به تازگی از برخی طرحهای خود برای متاورس رونمایی کرده است.
فناوریهای مورد استفاده
در شرایطی که طیف گستردهای از فناوریها میتوانند در متاورس دخیل باشند، موارد اصلی شامل واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، واقعیت ترکیبی و متااِسپیس میشوند.
نکتهای کلیدی که باید به آن توجه داشت این است که متاورس فقط واقعیت مجازی نیست. در عوض، واقعیت مجازی یکی از عوامل کلیدی محرک متاورس است و میتواند یکی از اجزای سازنده نقشه راه آن باشد.
در حالت ایدهآل، ممکن است برای تجربه متاورس در آینده نیازمند استفاده از هدستهای واقعیت مجازی مانند آکیولس ریفت یا سونیپلیاستیشن ویآر نباشیم. در حال حاضر، به کمک هدستهای واقعیت مجازی یا دستگاههای دیگر که به ما اجازه تعامل با شخصیتهای دنیای مجازی را میدهند، نیاز داریم و این نیاز ممکن است در آینده همچنان وجود داشته باشد.
متاورس: نیروی محرکه
متاورس به یک زیر ساخت عظیم برای تغییر و پیشرفت در این فناوری از جمله افزایش قدرت رایانشی، تصویرسازی سه بعدی، فناوری واقعیت مجازی، اتصال اینترنت، و موارد دیگر نیاز دارد. در شرایطی که فیسبوک یک عامل محرک اصلی بوده، شرکتهای دیگر مانند مایکروسافت، انویدیا، یونیتی سافتور، اتودسک، ادوبی و تنسنت از جمله دیگر شرکتهای شناخته شده هستند که روی متاورس کار میکنند.
کاربردهای متاورس
توانایی ادغام دنیای فیزیکی و مجازی، متاورس را قادر میسازد تا واقعیت مجازی و واقعیت ترکیبی را در چندین مورد استفاده روزمره و حوزههایی مانند سرگرمی، تولید، مراقبتهای بهداشتی و درمانی، همکاری، ورزش، تحصیل و آموزش بگنجاند. با این وجود، جنبههای اخلاقی و کاربردی آن موردی است که جوامع جهانی فناوری در حال کار روی آن هستند.
آینده
کل مفهوم متاورس هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد و هیچ کس به طور دقیق نمیداند تا چه اندازه میتواند روش مورد استفاده و تعامل انسانها با فناوری را تحت تاثیر قرار داده یا مختل کند. با این وجود، از نظر ظاهری، متاورس میتواند پیامدهای گستردهای برای جامعه در حوزههای مختلف داشته باشد و افقهای فناوری در زندگی روزمره ما را گسترش دهد.