به گزارش رسانه تحلیلی تصویری بهمن به نقل از دیجیاتو، در تعریف ساده وب 3 باید بگوییم این نوع از اینترنت نسل جدیدی از اینترنت یا همان شبکه گسترده جهانی بر پایه بلاکچین است و مفاهیم غیرمتمرکز بودن و اقتصاد مبتنی بر توکن را نیز شامل می‌شود. در حقیقت افراد مطرح‌کننده این فناوری قول داده‌اند اینترنت ایجادشده بر پایه آن کمتر به شرکت‌هایی مثل فیسبوک و گوگل وابسته باشد و بیشتر متکی به شبکه‌های غیرمتمرکز باشد.
هدف اصلی از ایجاد این نسل از اینترنت این است که به‌جای اینکه ارائه سرویس اینترنت تنها در انحصار چند شرکت بزرگ معدود باشد (عمدتا شرکت‌های بزرگ فناوری اطلاعات)، غیرمتمرکز باشد. در حال حاضر تعدادی کمی شرکت‌های خوشه‌ای کم‌وبیش انحصار راه‌اندازی اینترنت و ارائه خدمات مرتبط با آن را از آن خود کرده‌اند.
Web 3 بر فناوری بلاکچین و همچنین هوش مصنوعی تکیه می‌کند تا با بهره‌مندی از این فناوری‌ها اینترنت از انحصار شرکت‌های بزرگ فناوری خارج شود و در اختیار مردم عادی قرار بگیرد. تردیدی نیست که چنین ایده‌ای بسیار خوب است و این نوع از اینترنت می‌تواند یکی از ویژگی‌های شاخص آرمان‌شهرها باشد.
اما متأسفانه فناوری‌های موردنیاز برای توسعه و پیشرفت وب 3 هنوز در ابتدای راه خود قرار دارند و برای تکامل باید مسیر زیادی را طی کنند. راه‌اندازی اینترنتی مانند Web 3 در آینده برای هر فردی که نگران تسلط شرکت‌های بزرگی مانند متا (فیسبوک) بر اینترنت و کنترل تجربه مردم در فضای اینترنت مطابق با خواسته خود هستند، نویددهنده آینده روشن و جذابی است.
برای اینکه ببینیم Web 3 چه ویژگی‌هایی دارد، ابتدا باید ببینیم ایده ایجاد آن به چه صورت شکل گرفته است.
وب 1 یا Web 1.0 نخستین نسخه اینترنتی بود که در اختیار عموم مردم قرار گرفت و باعث شد کسی دیگر به سرویس‌های اینترنت قبلی مثل آرپانت یا ARPANET (اولین شبکه سوئیچینگ بسته‌های اطلاعات در دنیا) توجه نکند؛ البته این نسخه از اینترنت در بسیاری از زمینه‌ها کاملاً ساده و ابتدایی بود.
در دوره استفاده این نسخه از اینترنت، اینترنت در حقیقت تنها مجموعه‌ای از صفحات فقط خواندنی (read-only) بود و هیچ تعامل واقعی در فضای آن دیده نمی‌شد. در ضمن در آن دوران اکثر وب‌سایت‌ها یا توسط اشخاص یا به دست شرکت‌های کوچک اداره می‌شدند و غول‌های اینترنتی که امروزه شاهد فعالیت گسترده آن‌ها هستیم، در آن زمان اصلاً وجود نداشتند!
با پیدایش وب 2 یا Web 2.0 که حدوداً در سال ۲۰۰۴ ایجاد شد (زمان دقیق ایجاد این فناوری مانند بسیاری از فناوری‌های بزرگ دیگر مشخص نیست)، وضعیت تغییر کرد. با پیدایش این نسخه از اینترنت، نه‌تنها سایت‌ها تعاملی شدند و شبکه‌های اجتماعی و نظایر این پلتفرم‌ها ایجاد شدند، بلکه شرکت‌های بزرگ کنترل اینترنت را در دست گرفتند و بر آن مسلط شدند؛ البته بازهم افرادی بودند که وب‌سایت‌های شخصی داشتند؛ اما تعداد آن‌ها نسبت به دوران Web 1.0 بسیار کاهش یافته بود و اقلیت محسوب می‌شدند.
در آن زمان تعدادی از کسب‌وکارهایی که امروزه غول‌های فناوری محسوب می‌شوند، مانند گوگل و فیسبوک درست مانند وب‌سایت‌ها اداره می‌شدند. مردم قبل از سال ۲۰۰۴ حتی تصور نمی‌کردند چنین اتفاقی امکان‌پذیر باشد.
آنچه Web 3 را از نسخه‌های اینترنت قبل از خود متمایز می‌کند، غیرمتمرکز بودن آن است؛ البته این نسخه از اینترنت نیز مانند Web 2 تعاملی محسوب می‌شود. در حقیقت Web 3 نسخه غیرمتمرکزشده Web 1.0 و Web 2.0 محسوب می‌شود.
در حقیقت شرکت‌های بزرگ حوزه فناوری اطلاعات در آمریکا یعنی گوگل، آمازون، اپل، متا (فیسبوک) و مایکروسافت که تحت عنوان Big Tech شناخته می‌شوند، کنترل کمتری روی این نسخه از اینترنت دارند یا ممکن است حتی در آینده هیچ کنترلی روی آن نداشته باشند. به نظر می‌رسد وب ۳ ساختار بسیار پیچیده‌ای دارد.
همان‌طور که قبلاً گفتیم، فناوری اصلی مورد استفاده برای ایجاد Web 3 فناوری بلاکچین است که همان فناوری زیر بنایی رمزارز و رمز غیرقابل‌معاوضه یا توکن غیرقابل معاوضه (NFT) محسوب می‌شود. در برخی موارد واژه وب 3 برای هر چیزی که با حوزه رمزنگاری در ارتباط است، استفاده می‌شود.
به بیان ساده‌تر ممکن است در آینده وب ۳ برای یاد کردن از هر فعالیتی که می‌تواند با بیت کوین و ارزهای مشابه آن انجام داد، استفاده شود. بسیاری از پروژه‌های Web 3 اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز یا decentralized apps یا به‌اختصار dapps هستند که روی بلاکچین اتریوم اجرا می‌شوند.
ظاهراً افرادی که می‌خواهند این نسخه از اینترنت را توسعه دهند، قصد دارند از حافظه‌های غیرمتمرکز برای ذخیره داده‌ها استفاده کنند؛ بنابراین به‌جای اینکه داده‌ها مانند زمان کنونی در چند مزرعه سرور ذخیره و نگهداری شوند، در سراسر فضای اینترنت توزیع می‌شود. نحوه انتقال داده‌ها در یک دفتر کل دیجیتالی که بلاکچین نام دارد، ثبت می‌شود. چنین فرآیندی جریان انتقال داده‌ها را بسیار شفاف و از هرگونه سوءاستفاده جلوگیری می‌کند.
غیرمتمرکز شدن اینترنت می‌تواند برای بسیاری از افراد منفعت‌بخش باشد، زیرا در صورت رخ دادن چنین اتفاقی می‌توانید در هر مکانی به اینترنت دسترسی داشته باشید و حتی ممکن است چنین رویکردی دسترسی به اینترنت را برای یک‌سوم از جمعیت جهان که هرگز از اینترنت استفاده نکرده‌اند، امکان‌پذیر کند.
همچنین طبق وعده‌های داده‌شده با گسترش استفاده از چنین اینترنتی، می‌توان از قابلیت های هوش مصنوعی برای مقابله با سوء‌استفاده‌های ناشی از استفاده از بات‌ها یا مزارع کلیک بهره‌مند شد؛ بنابراین دیگر نمی‌توان از بات به جای انسان استفاده کرد یا دیگر نمی‌توان با ارائه آمار غیرواقعی از کلیک‌ها از تبلیغات کلیکلی کسب درآمد کرد و افرادی را که می‌خواهند با این روش تبلیغ کنند، فریب داد.
افرادی که قصد توسعه Web 3 را دارند، وعده داده‌اند با ترکیب شفافیت سیستم و هوش مصنوعی کنترل کامل اینترنت توسط شرکت‌هایی مثل گوگل و متا را بسیار دشوارتر می‌کنند تا این شرکت‌ها دیگر نتوانند مثل زمان کنونی کاملاً بر اینترنت مسلط باشند. در ضمن میزان دسترسی تمام افراد به این نسخه از اینترنت حداقل روی کاغذ یکسان است.
یکی از معایب وب 3، عدم امکان ناشناس باقی ماندن کاربران آن است. همان‌طور که گفتیم، این نسخه از اینترنت سیستم بسیار شفافی دارد و کاربرانش همیشه شناسایی می‌شوند. لازم به ذکر است که در نقل‌وانتقال رمزارزهایی مثل بیت کوین نیز نمی‌توان به‌صورت ناشناس عمل کرد. به بیان ساده در سیستم Web 3 هیچ چیز وقتی و پنهانی نیست و مسلماً بسیاری از کاربران وضوح و شفافیت کامل را دوست ندارند!
البته Web 3 عیب بزرگ دیگری هم دارد که می‌توان گفت بزرگ‌ترین عیب آن در تمام زمینه‌ها محسوب می‌شود و آن هم تئوری بودن آن است. درواقع این نسخه کاملاً ایدئال از اینترنت، در حال حاضر تنها روی کاغذ مطرح شده است. اگرچه ایجاد اینترنتی کاملاً غیرمتمرکز که اصلاً تحت کنترل شرکت‌های بزرگی مثل گوگل و متا نباشد، ایده واقعاً جذابی است؛ اما همان‌طور که قبلاً گفتیم هنوز هیچ یک از فناوری‌های لازم برای توسعه وب 3، به‌صورت کامل و کافی توسعه داده نشده‌اند.
به‌عنوان‌مثال بلاکچین فناوری فوق‌العاده خوبی محسوب می‌شود؛ اما روند پیشرفت و توسعه آن واقعاً ناامیدکننده است. در ضمن فناوری یادگیری ماشینی نیز هنوز به‌اندازه‌ای توسعه داده نشده است که بتوان از آن برای ایجاد شبکه‌های پیشرفته استفاده کرد؛ اما به هر حال اینترنت آزادتر ایده جذابی محسوب می‌شود و حتی اگر Web 3 هم عملی نشود، بدون شک فناوری‌های مشابه دیگری در آینده معرفی خواهند شد.
