به گزارش رسانه تحلیلی تصویری بهمن به نقل از تسنیم، در گزارشی پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی پیمایشی از ذائقه سینمایی ایرانیان داشته است که نکات جالب و قابل‌تأملی درون آن وجود دارد.
این پیمایش برای دستیابی به تصویری کلی از انتخابها و سلیقه‌های سینمایی ایرانیان، در تابستان 1400 در سطح ملی اجرا شده است. مرحله گردآوری اطلاعات این پیمایش ملی با تعداد نمونه 5.339 در تیر 1400 و به‌شیوه تلفنی انجام شده است.
تحلیل جایگاه فیلم و سریال در زندگی روزمرۀ مردم، شناخت ترجیحها و سلیقه‌های سینمایی آنان و بازشناسی الگوهای قابل تشخیص در «مصرف سینمایی» ایرانیان ازجمله اهداف این پیمایش بوده است. توجه به دلالت‌های فرهنگی و اجتماعی کلانتر ذائقۀ سینمایی پاسخگویان نیز از دیگر اهداف این پیمایش بوده است. آنچه اکنون منتشر می‌شود صرفاً دربردارنده برخی از یافته‌های این پیمایش ملی است.
پاسخگویانی که فیلم و سریال می‌بینند و آنها که نمیبینند
به‌استناد این پیمایش، نیمی از پاسخگویان (50.3 درصد) روزی یک یا چند فیلم یا سریال تماشا میکنند. افرادی که از هفته‌ای چندبار تا سالی چندبار فیلم یا سریال تماشا میکنند 31 درصدند. همچنین 18.3 درصد نیز اظهار داشته‌اند که فیلم تماشا نکرده یا حداکثر سالی یک فیلم می‌بینند.
به‌طورکلی 81.7 درصد پاسخگویان اظهار کرده‌اند که فیلم و سریال می‌بینند و 18.3 درصد گفته‌اند هرگز فیلم نمیبینند یا حداکثر سالی یک فیلم می‌بینند که این عدد نسبتاً قابل توجه است.
یافته‌های مربوط به پاسخگویانی (81درصدی) که فیلم و سریال می‌بینند
نحوه تماشای فیلم و سریال
به‌استناد این پیمایش، تماشای فیلم و سریال از طریق تلویزیون ایران، بیشترین فراوانی را نسبت به دیگر روشها دارد؛ بعد از آن به‌ترتیب؛ دانلود از اینترنت و تماشای فیلم و سریال از طریق ماهواره شیوه‌های رایج پاسخگویان برای تماشای فیلم و سریال است.
فیلم ایرانی یا خارجی؟
ترجیح بیش از نیمی از پاسخگویان (58.1 درصد) بر تماشای فیلمهای سینمایی ایرانی است، از سوی دیگر 21.7 درصد، فیلمهای سینمایی خارجی را ترجیح می‌دهند، برای 16.6 درصد نیز به‌طورکلی کشور سازنده فیلم اهمیتی ندارد.
سینمای کدام کشورها در ایران طرفدار بیشتری دارد؟
به‌استناد این پیمایش، فیلمهای آمریکایی طرفداران بیشتری دارد.
بهترین فیلمهای سینمایی ایرانی از دید مخاطبان
در انتخاب بهترین فیلمی که فیلم‌بین‌ها تاکنون مشاهده کرده‌اند، آنان به‌ترتیب از «متری شیش و نیم»، «اخراجیها»، «آینه بغل» و «مارمولک» نام برده‌اند. قرارگرفتن نام هر دو فیلم سعید روستایی یعنی «ابد و یک روز» و «متری شیش و نیم» که مضمون اجتماعی دارند میان فیلمهای برگزیدۀ پاسخگویان در نوع خود توجه‌برانگیز است.
این دو فیلم در سالیان اخیر به‌دلایل مختلف موضوع توجه مخاطبان قرار گرفته است و از مدیوم‌های مختلف مانند اینترنت و ماهواره در دسترس آنان بوده‌اند.، اما روند کلی‌تر عبارت است از محبوبیت فیلمهای کمدی میان مردم؛ فیلم‌هایی که برخی از آنان به‌دلیل کیفیت نازل مورد انتقاد منتقدان سینما قرار داشته‌اند.
فیلمهای برگزیدۀ خارجی مخاطبان
براساس پیمایش ملی ذائقه سینمایی ایرانیان، مردم شناخت زیادی از «فیلمهای خارجی»، ندارند و حوزۀ علائق آنان نیز بسیار متنوع است. جز گروه بسیار ناچیزی از علاقه‌مندان حرفهای سینما، انتخاب سایرین تاحدی «تصادفی» است و البته با جنبه سرگرم‌کنندگی مرتبط است. به‌لحاظ ژانر نیز در این فهرست تنوع به چشم می‌خورد. چند فیلم از فیلمهای موسوم به اکشن در فهرست فیلمهای برگزیدۀ خارجی مخاطبان قرار گرفته است. فیلمهای «سریع و خشن»، «پدرخوانده»، «ارباب حلقه‌ها»، «شعله» و «بر باد رفته» به‌ترتیب فیلمهای برگزیده مخاطبان بوده است.
تماشای سریالهای ایرانی و خارجی
در پاسخ به این پرسش: «بیشتر سریالهای ایرانی تماشا می‌کنید یا خارجی؟» اکثر پاسخگویان (73.9 درصد) اظهار داشته‌اند که سریالهای ایرانی را بیشتر تماشا میکنند، در مقابل 14.2درصد بیشتر سریالهای خارجی را تماشا میکنند، 1.7 درصد نیز برایشان ایرانی یا خارجی بودن سریال تفاوتی ندارد.
میان افرادی که «سریالهای خارجی» را تماشا میکنند سریالهای آمریکایی و ترکیه‌ای در رده اول و دوم قرار گرفته‌‌اند، فاصله میان این دو نیز زیاد نیست. همان‌طور که انتظار می‌رفت سریالهای ترکیه‌ای جایگاه مهمی در سبد مصرف فرهنگی ایرانیان پیدا کرده‌اند.
بهترین سریالهای ایرانی مورد تماشا
پاسخگویان سه سریال داخلی «پایتخت»، «دودکش» و «یوسف پیامبر» را به‌عنوان سریالهای محبوب خود برگزیده‌‌اند، جز در مورد سریال محبوب «پایتخت» و تا حدی سریال «دودکش» که فصل سوم آن در زمان اجرای پیمایش برای نخستین بار در حال پخش بود، سایر سریال‌ها از سوی شمار اندکی از پاسخگویان به‌عنوان سریال محبوب انتخاب شده‌اند.
معیارهای انتخاب فیلم
پرسش «فیلم‌هایی را که می‌بینید غالباً چطور انتخاب می‌کنید؟» می‌تواند در شناخت آگاهی، جدّیت و ترجیحات پاسخگویان پرسش مهمی باشد، 37 درصد پاسخگویان گفته‌اند که بیش از هر عامل دیگری «اتفاقی» فیلمی را برای تماشا انتخاب میکنند، 17.5 درصد پاسخگویان، اطرافیان و دوستان را مهمترین مرجع انتخاب فیلم برای تماشا عنوان کرده‌اند و حدود 14 درصد تبلیغات را و 14 درصد حضور بازیگر موردعلاقه‌شان را ملاک اصلی در انتخاب فیلم دانسته‌اند، اما سهم کارگردان 2.4 و نقدهای سینمایی صرفاً کمی بیش از 6 درصد است.
یافته‌های متنوع این پیمایش در گزارش نهایی تحقیق در قالب متنی تحلیلی به‌انضمام جُستارهای شماری از پژوهشگران منتشر خواهند شد.
