مرکز آمار ایران از جهش همزمان قیمت خوراکی‌ها و کالا‌های غیر خوراکی در دی ماه و رسیدن تورم ماهانه در این بازه زمانی به ۴.۳ درصد خبر داد. طبق گزارش این مرکز، نرخ تورم در ادامه روند صعودی خود به ۴۶.۳ درصد رسیده که بررسی‌ها نشان می‌دهد بالاترین میزان در ۲۰ سال اخیر و دوره‌ای است که مرکز آمار نرخ تورم را منتشر می‌کند. تورم نقطه‌ای نیز مجدد به بیش از ۵۰ درصد افزایش یافت.
مرکز آمار تازه‌ترین نتایج سنجش شاخص قیمت‌ها را منتشر کرد. گزارش این مرکز حاکی است که در دی ماه، کالا‌های خوراکی رشد ۴.۱ درصدی و کالا‌های غیر خوراکی رشد ۴.۵ درصدی قیمت پیدا کرده اند و در مجموع، تورم ماهانه در این بازه زمانی به ۴.۳ درصد رسیده است. این‌ها در شرایطی است که تورم ماهانه خوراکی‌ها در آذر، صفر درصد و تورم ماهانه کالا‌های غیر خوراکی ۳.۳ درصد و تورم ماهانه کل کالا‌ها نیز در آن بازه زمانی ۱.۹ درصد ثبت شده بود.
نقش سرمای شدید و نرخ ارز در تورم دی ماه
در بیان چرایی این رشد قیمت‌ها می‌توان به تاثیر تحولاتی که در بازار ارز رخ داد و نیز سرمای شدید در دی ماه اشاره کرد. نرخ ارز در ماه گذشته با رشد بیش از سه هزار تومانی مرز ۴۳ هزار تومان را رد کرد و این افزایش تاثیر خود را در بازار کالا‌های سرمایه‌ای گذاشت. از سوی دیگر سرمای شدید، به تولید برخی محصولات کشاورزی از جمله پیاز و سبزیجات لطمه زد و کمبود نسبی این کالا‌ها به افزایش قیمت آن‌ها در بازار انجامید.
گزارش مرکز آمار می‌افزاید: در دی امسال نسبت به آذر و در گروه عمده «خوراکی ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات»، بیشترین افزایش قیمت مربوط به گروه «سبزیجات» (پیاز، بادمجان و کاهو) و گروه «انواع گوشت» (گوشت گوسفند، گوشت گاو یا گوساله و انواع ماهی) و گروه «میوه و خشکبار» بوده است. در گروه کالا‌های غیر خوراکی و خدمات نیز گروه «حمل و نقل» (انواع خودروی سواری)، گروه «هتل و رستوران» (انواع غذا‌های سروشده در رستوران) و گروه «بهداشت و درمان» (انواع دارو) بیشترین افزایش قیمت را نسبت به ماه قبل داشته اند.
دلار بالای ۴۰ هزار تومانی و تورم ۲ برابری برای ثروتمندان
گزارش مرکز آمار، تورمی را که هر دهک با آن در دی ماه روبه رو بوده اند بین ۳.۲ تا ۶.۹ درصد به ترتیب برای دهک‌های کم درآمد و پردرآمد محاسبه کرده است. بر این اساس، ملاحظه می‌شود تورم ماهانه برای ۵ دهک کم درآمد در دی ماه بین ۳.۲ تا ۳.۵ درصد بوده و این رقم برای ۵ دهک بالایی جامعه به ۳.۶ تا ۶.۹ درصد می‌رسد. نکته مهم تر، مربوط به تورم ماهانه دهک‌ها به تفکیک کالا‌های خوراکی و غیر خوراکی است. طبق داده‌های مذکور، اگرچه نرخ تورم ماهانه کالا‌های خوراکی در دی ماه از ۳.۵ درصد برای دهک‌های کم درآمد تا ۴.۴ درصد برای پردرآمدترین دهک متغیر بوده، اما در کالا‌های غیر خوراکی این تفاوت بسیار بیشتر شده و از ۲.۶ درصد برای دهک اول به ۷.۷ درصد برای دهک دهم رسیده است. این تفاوت زیاد به سهم کالا‌های سرمایه‌ای در سبد مصرفی دهک‌های مختلف بر می‌گردد که این میزان در دهک‌های بالا بیشتر است. همین موضوع باعث شده است تا دهک‌های بالای درآمدی از رشد قیمت این کالا‌ها (که در دی ماه عمدتاً ناشی از نرخ ارز بوده) بیشتر متاثر شوند.
صعود نرخ تورم به بالاترین میزان سال‌های اخیر
نرخ تورم به متوسط شاخص قیمت‌ها در ۱۲ ماه منتهی به هر ماه، نسبت به متوسط شاخص قیمت‌ها در ۱۲ ماه قبل از آن گفته می‌شود. این تعریف نشان می‌دهد که تغییرات این شاخص به دلیل میانگین بودن، تدریجی است و افت و خیز آن به سرعت اتفاق نمی‌افتد. بر این اساس، مجموع تحولات اقتصادی در ماه‌های اخیر از جمله تغییر یارانه ارز ۴۲۰۰ و رشد تدریجی نرخ ارز، موجب شده است تا این شاخص روندی صعودی بگیرد. با این اوصاف، گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد که همزمان با جهش قیمت‌ها در دی ماه، این شاخص به ۴۶.۳ درصد رسیده که از زمان انتشار آمار تورم توسط مرکز آمار در ۲۰ سال اخیر سابقه نداشته است.
بازگشت تورم نقطه‌ای به ۵۰ درصد
تورم نقطه‌ای به تغییر متوسط قیمت‌ها در یک ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل گفته می‌شود. این تعریف نشان می‌دهد که جهش‌های ماهانه قیمتی، می‌تواند این شاخص را دستخوش نوسان کند. بر این اساس، داده‌های اخیر مرکز آمار از رسیدن نرخ تورم نقطه‌ای به ۵۱.۳ درصد حکایت دارد. این در حالی است که امسال، تنها در سه ماه خرداد تا مرداد، این شاخص به بیش از ۵۰ درصد رسیده و قبل از آن نیز، آخرین تورم نقطه‌ای بیش از ۵۰ درصد در خرداد ۹۸ مشاهده شده بود. به این ترتیب می‌توان گفت مردم به طور متوسط شاهد ۱.۵ برابر شدن قیمت‌ها در دی امسال نسبت به دی سال گذشته بودند.
خراسان
