محمدرضا عارف در آیین افتتاح بیست و پنجمین نمایشگاه بین المللی مخابرات، فناوری اطلاعات و اقتصاد دیجیتال که در محل دائمی نمایشگاه‌های بین المللی تهران انجام شد، با اشاره به برخی از مشکلات جدی در زمینه ورود برخی کالا‌های دیجیتالی و هوشمند به کشور، گفت: در یک زمان یک مدل گوشی خاص وارد کشور می‌شود و طبیعتاً خدمات پس از فروش آن محصول اجباری و به عهده تولید کننده است، اما به دلیل برخی از مسائل خدمات پس از فروش با هزینه وحشتناک به مصرف کننده می‌رسد چرا که شفاف عمل نکردیم و از بیراهه‌ها و افراد غیرمتخصص وارد شدیم که وزارت صنعت، معدن و تجارت در حال بررسی و سامان یافتن این مسئله است چرا که ثروت ملی و منابع مردم برای سرویس‌هایی که به عهده فروشنده است هدر می‌رود که با چنین مشکلاتی در بخش‌های دیگر حوزه فناوری اطلاعات در داخل روبرو هستیم.
وی ادامه داد: به دلیل برخی از راهبرد‌ها کالا‌های با کیفیت پایین به جای کالای استاندارد به ما تحویل می‌شود و خدماتی که وظیفه آن‌ها است، اما با پول کلان و معطلی به مردم تحویل می‌دهند که این نمایشگاه و جلسات تخصصی باید برای حل این مشکلات به دولت راهکار دهند.
عارف افزود: انتظار ما از بیست و پنجمین نمایشگاه ایران تلکام این است که در پایان برگزاری این نمایشگاه یک جمع بندی برای اتخاذ اقدامات به دولت ارائه دهد.
معاون اول رئیس جمهور با اشاره به اینکه برخی از تصمیمات در کشور سلیقه‌ای است که بعد از پیگیری‌ها متوجه می‌شویم به هیچ مرکز تصمیم گیری منتسب نیست، افزود: یک تصمیم و اتفاق که هموطنان را ناراضی می‌کرد پیگیری کردیم و هیچ ریشه‌ای نداشت که از طرفی دولت به حقوق قانونی خود نمی‌رسید و در داخل نیز ایجاد نارضایتی می‌کرد که باید از این تصمیمات بی اساس پرهیز کنیم و کاملا شفاف و روشن در چارچوب قانون و سیاست‌ها عمل و حرکت کنیم و اگر دولت تصمیمی اتخاذ کرد با صراحت و شفاف اعلام کند چرا که با اقدامات بدون شفافیت به ثروت ملی و مردم ضربه می‌زنیم.
عارف در ابتدای سخنان خود با اشاره به اینکه بخش‌های نفت و مخابرات هیچ گاه با مانعی برای استفاده از فناوری‌های نوین روبرو نشدند، افزود: نگاه کشور‌های در حال توسعه به فناوری بدبینانه است و به دلیل ورود با تاخیر این فناوری‌ها به این کشورها، هزینه‌های ناخواسته متحمل می‌شوند و هر گام کوچک خلاف این روند به عنوان یک دستاورد بزرگ تلقی می‌شود.
معاون اول رئیس جمهور با تاکید بر اینکه هزینه اقتصادی و مادی عدم بهره گیری از فناوری‌های نوین بسیار بالا است، تصریح کرد: مزیت بخش فناوری اطلاعات در کشور وجود نیرو‌های با انگیزه، بانشاط و با هوش و توان علمی بالا است.
وی ادامه داد: در سیستم گزینشی کنکور معمولا اولویت اول دانش آموزان یکی از رشته‌های مرتبط با فناوری اطلاعات بوده است و عموما افراد با انگیزه و بانشاط وارد این رشته می‌شوند که کار‌های پژوهشی آنان قابل مقایسه با بهترین دانشگاه‌های جهانی است و سهم این جوانان دانشمند در داخل و خارج از کشور در فناوری اطلاعات بی نظیر است.
عارف با تاکید بر اینکه آیا می‌توان یکی از دستاورد‌های ارزشمند چهار دهه اخیر در دنیا را مطرح کرد و نام دانشمند و جوان ایرانی به میان نیاید، ادامه داد: به هر میزان که این نوآوری‌ها به سمت حوزه نرم افزار حرکت می‌کند سهم جوانان برجسته ایرانی بیشتر می‌شود.
معاون اول رئیس جمهور به برخی از موانع بویژه در سه برنامه اول توسعه اشاره و تاکید کرد: در برنامه سوم توسعه به دنبال آن بودیم که در یک اقدام حوزه فناوری اطلاعات از بخش خصوصی کمک بگیریم که با موانع قانونی روبرو شدیم و شورای نگهبان در جلسه‌ای به من اعلام کرد که این حرکت و بهره گیری از بخش خصوصی خلاف قانون اساسی است، اما با تلاش ها، این خدمات حوزه فناوری اطلاعات به بخش خصوصی واگذار شد و با این اتفاق ارزشمند و همچنین ابلاغ سیاست‌های اصل ۴۴ توسط مقام معظم رهبری در کنار تنظیم سیاست‌های کلی بزرگترین موانع برای ورود بخش خصوصی برداشته شد.
وی با بیان اینکه ارائه کالا و خدمات تولیدی در کنار فراهم آوردن فرصتی برای تبادل نظر و به چالش کشیدن امور کاری و رشد نقش فناوری اطلاعات از وظایف مهم نمایشگاه ایران تلکام است، ادامه داد: انتظار ما از این نمایشگاه این است که پس از ارائه دستاورد‌های داخلی و خارجی و مقایسه نتایج این چالش ها، گامی رو به جلو در صنعت فناوری برداشته شود تا ببینیم این بخش در کجای توسعه و برنامه‌های توسعه و پیشرفت کشور قرار دارد.
عارف با اشاره به اینکه فناوری‌های نوین و‌های تک و همچنین فناوری‌های مدعی پیشران و همگرا از بخش فناوری اطلاعات آغاز می‌شود، گفت: سهم بالای این بخش در اشتغال به ویژه فارغ التحصیلان باید مشخص شود و انتظار می‌رود یک سهم حداقلی ۲۰ درصدی از شاخص اشتغال زایی به حوزه فناوری اطلاعات اختصاص یابد.
معاون اول رئیس جمهور تصریح کرد: باید دید سهم فناوری اطلاعات در تولید ناخالص داخلی چیست و باید تکلیف کنیم ۱۰ درصد از سهم تولید ناخالص داخلی از حوزه فناوری اطلاعات باشد و این اغراق نیست چرا که بازار خوب و ارزشمندی در داخل، منطقه و جهان با توجه به برقراری تعاملات خوب منطقه‌ای و بین المللی و حضور جمهوری اسلامی ایران در تشکل‌ها و نهاد‌های بین المللی داریم.
وی همچنین به تجربه عدم بهره گیری مناسب ظرفیت‌های جمهوری اسلامی ایران در سازمان منطقه‌ای اکو اشاره و تاکید کرد: بسیاری از کشور‌های عضو این اتحادیه به دلیل حوزه تمدنی مشترک به همکاری و ورود فناوری‌های ایرانی علاقه بسیاری داشتند و در زمانی که تصدی وزارت مخابرات را در دهه هفتاد به عهده داشتم در اولین پروژه فیبر نوری با ترکمنستان وزیر ترکمنی دلایل اخلاقی و فرهنگی آورد که می‌خواهیم ایرانیان پیمانکار پروژه‌ها در ترکمنستان باشند و این نشان دهنده جایگاه ایران در کشور‌های منطقه است.
عارف با بیان اینکه حضور ایران در اوراسیا، شانگ‌های و بریکس یک بازار و فرصت بسیار خوب است، تاکید کرد: باید از تجربه عدم بهره گیری از ظرفیت‌های اکو درس بگیریم تا در زمان کنونی تکرار نشود.
معاون اول رئیس جمهور تاکید کرد: ایران در زمینه فناوری اطلاعات بسیار برتر است و از این فرصت در گذشته برای حضور در کشور‌های منطقه استفاده نکردیم و زمانی که می‌خواستیم در اکو فعال باشیم بخش‌های دولتی حضور داشتند و امروز بخش خصوصی پیشتاز است و باید نگاه فعالان این حوزه به بازار داخلی و تامین نیاز‌های بازار‌های داخلی و منطقه‌ای باشد.
وی خاطر نشان کرد: راهبرد دولت چهاردهم همکاری با کشور‌های منطقه و همچنین قاره‌های مختلف است که در کنار تامین نیاز‌های کیفی داخلی باید به تعاملات و همکاری‌های منطقه‌ای و جهانی توجه کنیم.
عارف با بیان اینکه امروز به اتکای محققین و پژوهشگران داخلی از آخرین دستاورد‌های فناورانه بهره می‌گیریم، گفت: تعامل خوبی با کشورها و نهاد‌های علمی و همچنین ایرانیان دانشمند برجسته در سایر کشورها داریم و سهم دانشمندان ایرانی خارج از کشور و خدمات علمی آنان در داخل بسیار زیاد است و در حال همکاری با شرکت‌های ایرانی هستند و تعهد اخلاقی و ذاتی خود نسبت به کشور را فراموش نکرده اند که با حضور آنان مسیر پیشرفت علمی ایران هموار شده است.
معاون اول رئیس جمهور همچنین بر ضرورت بهره گیری از هوش مصنوعی با رعایت ویژگی‌ها تاکید کرد.
وی اضافه کرد: امروز نمی‌توانیم همانند دهه ۶۰ و ۷۰ اولویتی برای فناوری اطلاعات در یک بخش خاص ببنیم و امروز این حوزه در همه بخش‌ها برای پیشرفت کشور حضور دارند و جایی را نمی‌توان پیدا کرد که از فناوری‌های این حوزه استفاده نکنند.
عارف با تاکید بر ضرورت و اهمیت نگاهداشت جوانان دانشمند و فعال این حوزه در داخل کشور افزود: نگاه من به بخش خصوصی است که باید جوانان با انگیزه را نگه دارد و علاوه بر حقوق و مزایا باید برای یک جوان پژوهشگر و جویای نام شرایط کار مناسب فراهم شود تا ایده‌های خود را به عرضه برسانند.
معاون اول رئیس جمهور به شرایط خاص منطقه و کشور و همچنین رقبا و مخالفان خاص ایران اشاره و تصریح کرد:باید تلاش کنیم وابستگی در این حوزه را به حداقل برسانیم که البته تعریف وابستگی امروز با دهه‌های قبل فرق کرده است که باید به تولیدات علمی بیشتر بها دهیم.
وی تصریح کرد: راهبرد جدی دولت صدور خدمات فنی و مهندسی است که سهم مخابرات همیشه در این حوزه بالا بوده است و نگاه به بازار‌های جهانی و منطقه‌ای با اولویت داخل و حرکت به سمت خوداتکایی داریم.
همچنین در این مراسم ستار هاشمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دیپلماسی و فناوری توسعه بازار، استفاده حداکثری از تولید داخل و شرکت‌های دانش بنیان، بهره گیری از فناوری‌های روز دنیا و تنظیم گری در حوزه داده و هوش مصنوعی را از مهمترین برنامه‌های این وزارتخانه اعلام کرد و گفت: نیروی انسانی بزرگترین داشته و سرمایه ما است که در سال‌های اخیر مورد کم لطفی قرار گرفت و باید از این سرمایه در حوزه فناوری اطلاعات به خوبی استفاده کنیم.
