رسانه تحلیلی تصویری بهمن، گروه علم و فناوری - میثا سبزعلیزاده : محققان معتقدند که باید تکههایی از پروتئینها یا آنتیژنها را از سلولهای سرطانی به بدن برسانیم تا سیستم ایمنی بدن را برای حمله به هر تومور اولیه تحریک کند. هرچند این روش جدیدی نیست اما هنوز شک و تردید درمورد اثربخشی آن وجود دارد.
یک دهه پیش، سرمقاله Nature، هدف یک گروه برجسته حامی سرطان سینه را برای ساخت واکسن پیشگیرانه تا سال 2020، به دلیل پیچیدگی ژنتیکی تومورها، «اشتباه» خواند و معتقد بود این هدف غیرقابل تحقق است. اما اکنون چندین تیم آماده آزمایش واکسن های پیشگیرانه برای افراد سالم در معرض خطر ژنتیکی بالا برای سرطان سینه و سایر سرطان ها هستند.
با بررسی تغییرات ژنتیکی در آغاز سرطان ، محققان متوجه شدند حتی تومورهای کوچک و تازه هم میتوانند به سیستم ایمنی بدن آسیب برسانند و واکسن ها برای افراد سالم بهترین کارایی را خواهد داشت. آنها درحال بررسی روشهای مختلف ساخت واکسن هستند و برخی از آنها از آنتی ژن های توموری استفاده می کنند که نشانگرهایی مولکولیاند که در سلول های سالم کمیاب، اما در سلول های سرطانی فراوان هستند.
واکسن لینچ "نئوآنتی ژن" را هدف قرار می دهد که یک نوع قوی از آنتی ژنهاست که فقط در سلول های تومور یافت می شود. برخی محققین فقط از یک آنتی ژن استفاده می کنند در حالی که برخی دیگر از تعداد زیادی برای محافظت گسترده در برابر سرطان استفاده می کنند. بهترین روش هنوز مشخص نشده و برای سنجش موفقیت باید چندین دهه صبر کرد.
تا کنون آزمایشهای اولیه امیدوار کننده بوده اند و اگر این ایده برای جلوگیری از یک یا چند سرطان کارساز باشد، میتوان آن را برای رسیدن به هدف بلندپروازانهای گسترش داد و آن هم ایجاد واکسنی است که میتواند با الگوبرداری از واکسنهای RNA پیامرسان (mRNA) که برای مبارزه با همه گیری COVID-19 بسیار موثر بوده اند، از بسیاری از انواع سرطان پیشگیری کند. شیزوکوسی، انکولوژیست پزشکی از بخش پیشگیری از سرطان مؤسسه ملی سرطان، میگوید: «ما تا تولید واکسن عمومی برای پیشگیری از سرطان فاصله داریم. اما ممکن است در آینده ای دور این اتفاق بیفتد و باید گام به گام پبش رفت.»
تلاش برای مهار سیستم ایمنی برای مبارزه با سرطان سابقه طولانی دارد. در دهه 1890، پزشک ویلیام کولی گزارش داد که تزریق سموم باکتریایی - نوعی واکسن - گاهی اوقات تومورهای بیماران را کوچک می کند. چند دهه بعد محققان کشف کردند که سلول های ایمنی به نام سلول های T می توانند آنتی ژن های تومور را به عنوان عامل خارجی تشخیص دهند و به سرطان حمله کنند. این یافته دو دسته درمانهای تایید شده را به وجود آورد:
۱.داروهایی که ترمزهای مولکولی را روی سلولهای T غیرفعال میکنند تا بتوانند حمله ضد سرطانی خود را تشدید کنند.
۲.سلولهای T مهندسی شده برای خانهسازی سلولهای سرطانی.
هر دو نوع درمان موفقیت چشمگیری در برابر برخی سرطان ها داشته اند.
تلاشها برای ساخت نوع سوم واکسن در اوایل دهه 1990 شروع شد. محققان دهها آنتیژن تومور را که ممکن است دفاع سیستم ایمنی بیمار را تحریک کنند، شناسایی کردند. اغلب این آنتی ژن ها پروتئین هایی هستند که سلول های سرطانی از آنها برای رشد یا گسترش استفاده می کنند. بنابراین آنتی ژن ها نشانگرهای خوبی برای تشخیص سلول های سرطانی هستند.
اما با وجود دادههای امیدوارکننده از آزمایشهای حیوانی، اکثر واکسنهای درمانی نتوانستند رشد تومور را در افراد متوقف کنند و تنها واکسن درمانی تایید شده برای سرطان پیشرفته پروستات، عمر را تنها تا 4 ماه افزایش می دهد.
برخی از دانشمندان بر این باورند که واکسنهای سرطان ممکن است برای پیشگیری بهتر از درمان عمل کنند.
رابرت وندرهاید، ایمونولوژیست سرطان و مدیر مرکز سرطان آبرامسون Penn Medicine، میگوید: «برای مصونیت در برابر سرطان، باید سلولهای T را بسیج کنیم. بهترین کار تزریق دستورالعمل های ژنتیکی برای آنتی ژن به جای خود آنتی ژن است. سپس سلولهای ایمنی ویژه DNA یا RNA را میگیرند، آنتیژن را تولید میکنند، آن را خرد میکنند و تکههای متناسب با سیستم ایمنی فرد را روی سطوح سلولی خود نشان میدهند. سپس این سلول های ارائه دهنده آنتی ژن به سلول های T می آموزند که سلول های تومور را شناسایی و از بین ببرند.
تیم Vonderheide در حال آزمایش واکسن مبتنی بر DNA است که آنتی ژن متفاوتی که بسیاری از تومورها دارند را مورد هدف قرار میدهد.
نتایج آزمایش واکسن روی 93 بیمار در حال بهبودی پس از درمان سرطان های مختلف دلگرم کننده بود. تیم تحقیقاتی در ژورنال ایمونوتراپی سرطان در ژوئیه 2021 گزارش داد که به جز ۴ نفر در بقیه افراد نتیجه مورد نظر بدست آمد و اشاره شد که واکسن از سرطان جلوگیری می کند.
گروه های مختلف دیگری با روش های متفاوت در حال انجام آزمایش میباشند اما هنوز نتایج قطعی گزارش نشده و نیاز به بررسی های بیشتری است.
منبع:
https://www.science.org/content/article/new-generation-cancer-preventing-vaccines-wipe-tumors-form