رسانه بهمن، گروه امنیت ملی و سیاست خارجی - سمیرا کریمشاهی: با گذشت بیش از یک دهه از آغاز بحران سوریه، روز گذشته برای دومین بار پس از جنگ، رئیس جمهور این کشور وارد تهران شد و با رهبر انقلاب و رئیس جمهور کشورمان دیدار و گفت‌وگو کرد.
سفر بشار اسد همچون سال ۹۷ بدون اینکه از پیش رسانه‌ای شود انجام شد؛ اقتضای شرایط امنیتی و تحولات منطقه‌ای پیرامون موضوع سوریه می‌تواند احتمال قوی این نوع اقدام باشد. گفت‌وگو‌های بشار اسد در تهران می‌تواند زمزمه‌های اخیر در مورد تحرکات زیر پوستی در سوریه را قوت ببخشد. در حالیکه جنگ اوکراین و بحران‌های در پس آن توجه فضای بین‌المللی و رسانه‌ای را به خود جلب کرده، کنش‌گری بازیگران منطقه‌ی غرب آسیا نشان می‌دهد روند مسائل منطقه با سرعت تداوم دارد.
از عادی سازی روابط با اسرائیل، بهبود‌های دوجانبه‌ای روابط کشورها، جنگ‌های نیابتی و تحولات فلسطین، لبنان و عراق و رویدادهای دیگری حتی تاثیرات جنگ اوکراین، یک سر در تحولات سوریه دارد. سوریه به عنوان نماد قدرت مقاومت و یادآور شکست محور بحران‌‌آفرین در آن، در بزرگترین تقابل‌های منطقه‌ای به ویژه تقابل ایران و رژیم صهیونیستی در معادله‌سازی‌ها دارای اولویت است.
هزینه‌های جنگ اوکراین برای اسرائیل
هرچند جزئیاتی از دلیل سفر بشار اسد منتشر نشده اما بخشی از محتوای گفت‌و‌گوها نشان می‌دهد رژیم‌صهیونیستی از محورهای اصلی رایزنی‌ها بوده است.
پاییز سال گذشته که ارتش سوریه عملیات آزادسازی درعا در جنوب این کشور را رقم زد، رسانه‌های اسرائیلی با نگاهی هراس‌گونه تحولات این منطقه را دنبال کردند. درعا در مجاورت استان قنیطره سوریه قرار دارد و بخش زیاد این استان به عنوان بلندی‌های جولان تحت اشغال رژیم صهیونسیتی قرار گرفته است. اشراف نیروهای جریان مقاومت در پشت مرزهای اشغالی و آزاد شدن درعا در نزدیکی همان محدوده، خبر ناخوشایندی برای امنیت رژیم بود.
رسانه‌هایی مانند هاآرتص و جروزالم‌پست در همان موقع به بررسی تاثیرات تسلط سوریه بر درعا پرداختند. این رسانه‌ها اعلام کردند درعا می‌تواند تسلط ایران در جنوب سوریه را افزایش دهد و این یعنی افزوده شدن بر تهدید مرزهای اشغالی اسرائیل. هنگامی این رسانه‌ها به دنبال ارائه راهکار می‌گشتند چاره‌ای جز روسیه نیافتند.
اسرائیل به حضور روسیه در جنوب سوریه امیدوار است؛ جروزالم‌پست در پس این امیدواری اعلام کرد اسرائیل باید مراقب باشد که همراه تمام حساب باز کردن‌ها بر روی تضاد منافع ایران و روسیه، روسیه در برخورد با ما هم ابتدا منافع خودش را در نظر می‌گیرد.
هنوز عمر این هشدار به یک سال نرسیده است که اسرائیل تنش با روسیه را تجربه کرد. در ماجرای جنگ اوکراین، نفتالی بنت بسیار تمایل داشت نقش میانجی را ایفا کند. اما شاید جلو زدن ترکیه در این مقام و عدم توافق مورد نظر با روسیه باعث شد دیگر این روزها از تکاپوهای هفته های اولیه بنت پیرامون جنگ خبری نباشد.
مسکو به رفتار اسرائیل در حمایت‌ها از اوکراین معترض است؛ این اختلاف به تنش‌های لفظی هم کشیده شد. روسیه به عنوان ظرفیتی که اسرائیل برای دور کردن تهدیدات از بلندی‌های جولان روی آن حساب می‌کرد این روزها با فشارهای لفظی از ساخت‌وسازهای غیرقانونی اسرائیل در مناطق اشغالی انتقاد می‌کند. سفر هیئتی از جانب جریان حماس به روسیه می‌تواند یک زنگ هشدار دیگر از جانب مسکو به دولت بنت باشد.
از طرفی دیگر جنگ اوکراین، روسیه را مجبور ساخته تمرکز بر میدان‌های امنیتی_جنگی دیگر از جمله سوریه را کاهش بدهد. همین امر اسرائیل را نگران فرصت فضای کنش‌گری بیشتر برای ایران ساخته است.
حمله به نیروهای تحت حمایت ایران، حمله به پایگاه نفتی تحت اشغال آمریکا، انتصاب وزیر دفاع جدید سوریه، مانور مشترک ارتش اشغالگر آمریکا با تروریست‌های تحت حمایتش در التنف سوریه و بازدید وزیر کشور ترکیه و سپس وزیر دفاع این کشور از مناطق اشغالی شمال سوریه از جمله رخدادهای چند روز اخیر در سوریه است که نمی‌تواند بی‌ربط به روند‌های جدید در سوریه باشد.
آیا سوریه باز هم اسیر بحران‌سازی حکام منطقه می‌شود؟
بخشی دیگری از سخنان منتشر شده رهبر انقلاب در دیدار با بشار اسد به لزوم حمایت از فلسطین و اشاره طعنه آمیز به کشورهایی که با رژیم صهیونیستی رابطه برقرار کرده‌اند اختصاص یافته است.
تلاش‌های منطقه‌ای برای عادی‌سازی روابط سوریه و اسرائیل امری بی‌سابقه نیست. با تلاش‌های امارات برای بهبود روابط با دمشق بار دیگر چنین احتمالی برای سوریه مطرح شد که این بار اماراتی‌ها به مانند ترکیه در گذشته تمایل داشته باشند شانس خود در میانجیگری دمشق-تل‌آویو را امتحان کنند.
از طرف دیگر هرچند بنی‌گانتز چند روز گذشته اعلام کرد همچنان همکاری اسرائیل با روسیه در سوریه برقرار است، اما رخدادهای اخیر بر سر جنگ اوکراین به سران رژیم ثابت کرد نیاز دارند به بازیگران حامی خود در سوریه تنوع دهند. امارات در مقام نفوذ در سوریه از طریق دمشق، و ترکیه از طریق نفوذ خود در حوزه‌ی میدانی تحولات سوریه گزینه‌های مد نظر اسرائیل هستند. صهیونیست ها به تازگی با هر دوی این کشورها از در تحکیم روابط وارد شده اند.
در یاداشتی با عنوان «امارات از در دیگری به شامات وارد می‌شود» که پیش از این به نقشه نفوذ امارات برای کنار زدن ایران در سوریه پرداخته است، این نکته مهم ذکر شد که برای ایران الزام‌آور است در برابر نقشه‌های تازه محور شکست خورده در جنگ سوریه تدابیری بیندیشد. احتمال دارد سفر بشار اسد با توجه به محتوای منتشر شده در مورد فلسطین و کشورهای در ارتباط با اسرائیل، مربوط به بخشی از تدبیر ایران در تقابل جدید میدان سوریه باشد.
یعنی ایران می‌تواند در برابر محوری‌سازی‌های ضد ایرانی و تلاش‌ها برای همراه ساختن حداقلی یا غیرمستقیم دمشق حول این محور، و همچنین در پاسخ به عادی‌سازی روابط حکام منطقه با رژیم‌صهیونیستی، در عادی‌سازی و سپس تعمیق بخشی به روابط دمشق با گروه‌های فلسطینی گام بردارد.
با شروع بحران سوریه، روابط دولت بشار اسد با فعالین و مبارزان فلسطینی -به ویژه با حماس- دچار تنش شد. کماکان تیرگی روابط همچنان در جریان است. اسرائیل به خروج دولت بشار اسد از انزوای منطقه‌ای به شرط کمک دولت‌های عربی برای کم‌رنگ‌سازی نفوذ ایران در سوریه قانع شده است. ایران می‌تواند با برقراری پیوند مقاومت دمشق با مقاومت فلسطین، کمک بزرگی به خنثی‌سازی توطئه‌های تازه‌ی اسرائیل انجام دهد.
