رسانه تحلیلی تصویری بهمن، گروه امنیت ملی و سیاست خارجی - فاطمه علیزاده: بعد از یک دوره تنش میان بایدن و بن سلمان شاهد تلاش‌هایی برای ترمیم روابط هستیم.چندی پیش هیئتی از عربستان به آمریکا سفر کرد و اکنون نیز بایدن متقابلا چنین سفری را در دستورکار دارد.
اما در این بین رسانه‌های عربستان اعلام کرده‌اند که پیش از سفر بایدن به منطقه،بن سلمان تصمیم بر سفر به کشورهای ترکیه،مصر و اردن دارد. همزمان رسانه‌های صهیونیستی نیز سخن از تشکیل مجمع امنیتی عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی در جریان سفر آتی جو بایدن به منطقه را به میان آورده‌اند.
از این گذشته، آنگونه که منابع آگاه اعلام کرده‌اند نمایندگان آمریکا درصدد مذاکره برای عادی سازی روابط عربستان،مصر و رژیم صهیونیستی می‌باشند؛ که البته مهمترین محور این گفتگو، عادی‌سازی روابط عربستان و اسرائیل خواهد بود.
برای بررسی بیشتر اهداف و پیامدهای این دیدار، گفتگویی با دکتر ثمانه اکوان کارشناس روابط بین الملل داشته‌ایم:
بهمن:اهداف بن سلمان از سفر به کشورهای ترکیه،مصر و اردن چیست؟
اکوان: در یک نمای کلی از منطقه، بن سلمان تلاش دارد از ماجرای جنگ اوکراین و رویارویی غرب با روسیه نهایت استفاده را ببرد.با بحران به‌وجود آمده در بازار انرژی آمریکا بن سلمان می‌داند دولت بایدن به نفت ارزان قیمت احتیاج دارد؛ هدف بایدن از سفر به عربستان هم حل بحران بازار آمریکا با اقناع عربستان برای تولید نفت بیشتر میباشد.
آمریکا به‌خصوص دموکرات‌ها با بن سلمان بدلیل شعارهای حقوق بشری رابطه مناسبی ندارند؛ قتل خاشقچی نیز این رابطه را محدودتر کرده بود. اما مشکلات داخلی آمریکا و قیمت انرژی باعث شد مسئله قتل خاشقچی را کنار بگذارند و از مواضع خود کوتاه بیایند و این دیدار را ترتیب دهند.
بن سلمان واقف براین مسئله چند راهبرد را پیش خواهد برد. او آمریکا را مجبور خواهد کرد که پادشاهی او را بپذیرد و با فعالیت‌های پشت پرده به تحریک شاهزاده‌ها علیه جایگاه او نپردازد.
بهمن:احتمال عادی سازی روابط عربستان با اسرائیل باتوجه به سفر جو بایدن چقدر است؟ ایده ارتش مشترک اسرائیل و کشورهای عربی علیه ایران چقدر قابل اجرا میباشد؟
اکوان: بن سلمان در این بین قصد رویارویی با ایران را دارد، با این هدف که ایران را ضعیف و خود را قدرت اول منطقه معرفی کند. به همین دلیل در طی قرارداد بین خود و آمریکا در تلاش است که با نقشه‌های آمریکا مبنی بر عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی هماهنگ عمل کند و در عوض پادشاهی وی پذیرفته شود.
اکثر کشورهای منطقه به سمت عادی سازی روابط با رژیم صهیونیستی پیش می‌روند؛ عربستان نیز به دلیل اینکه ملک سلمان مخالف این ارتباط بوده به این سمت نرفته است.
اما دولت عربستان تا بعد از سفر بایدن خواهد گفت که تمام کشورهای مسلمان و عرب منطقه با این روند عادی‌سازی با صهیونیست‌ها موافق بودند، و دولت عربستان نیز به ناچار سیاستی که توسط اعراب تعیین شده را پذیرفته است.
هدف دیدار او با پادشاه اردن و مصر و مقامات ترکیه گسترش ایران‌ستیزی در منطقه است. با اعلام رسانه های غربی شرط بن سلمان برای دیدار با بایدن این است که بایدن تکلیف خود را با ایران مشخص کند و تضمین امنیتی بدهد که ایران را در منطقه منزوی می‌کند و اجازه فعالیت منطقه‌ای به ایران نمی‌دهد.
هدف دیگر از این دیدار با کشورهای منطقه تصمیم برای درخواست‌ها از آمریکا برای فشار حداکثری علیه ایران است. اما سوالی که مطرح است آیا این برنامه‌ها و اهداف آنطور که بن سلمان ،اعراب و اسرائیل می‌خواهد پیش میرود؟
خیلی از کشورهای مسلمان منطقه از جمله عراق،سوریه،فلسطین،مالزی،اندونزی و... عادی‌سازی روابط اسرائیل با منطقه را نمی‌پذیرند. این نشان می‌دهد زمان مناسب برای اجرای این اهداف و توطئه فرا نرسیده است.
احتمال تشکیل ناتوی عربی از سال‌های قبل مطرح هست اما موضوع اصلی این است که کشورهای عرب منطقه بعد از قدرت‌نمایی ایران در جنگ سوریه و خروج مفتضحانه آمریکا از افغانستان و شکستهای پی در پی در عراق و افغانستان با احتیاط بیشتری به سمت تشکیل آن می‌روند.
عربستان،امارات و قطر برای عیان کردن ناتوی منطقه اقدامی توسط نیروهای نیابتی در سوریه علیه بشار اسد انجام دادند که در نهایت با شکست مواجه شد.بنابراین نطفه ناتوی عربی در شرایطی تشکیل شدکه از ابتدا شکست را تجربه کرده است. اگر در حال حاضر به سمت تشکیل آن بروند هزینه‌های گزاف نظامی و اطلاعاتی را متحمل خواهند شد.با این شرایط به صرفه نیست روابطشان با ایران را سیاه کنند، در حالیکه نوع درخواست آنها برای مذاکرات با ایران نشان می‌دهد که می‌خواهند به‌صورت کژدارو مریز هم با ایران تعامل داشته باشند؛ تا هم امتیازاتی را از ناحیه آمریکا بگیرند؛
اراده آنها اینست که به‌جای تشکیل ناتوی عربی یک نیروی اطلاعاتی مشترک تشکیل دهند تا شاید بدین واسطه از داخل ایران نفوذ خود را پیش ببرند. گرچه این امر به اندازه تشکیل ناتوی عربی اهمیت ندارد اما برای ایران بسیار خطرناک است. ایران باید در نوع سیاستی که در مقابل کشور های منطقه دارد مراقب این مسئله باشد.
بهمن:زمزمه‌هایی از واگذاری دو جزیره تیران و صنافیر به عربستان به گوش می‌رسد که صیونیست‌ها هم از این موضوع حمایت میکنند، اهداف و پیامدهای واگذاری دو جزیره چه میباشد؟
اکوان: از ابتدا تصمیم دولت مصر براین بود که این دو جزیره را بعنوان واسطه میان رژیم صهیونیستی و حکام سعودی با هدف تشویق عربستان برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل واگذار کند.
رژیم صهیونیستی برای حضور امنیتی_اطلاعاتی در کشورهای عرب منطقه بایستی پایگاهی داشته باشد ودر حال حاضر مشغول به رایزنی با مصر برای واگذاری است؛ مصر نیز در مقابل آمادگی خود را برای هر نوع همکاری به جهت گسترش روابط اسرائیل و عربستان اعلام کرده است.
