رسانه تحلیلی تصویری بهمن، گروه اقتصاد: در مورد بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای –موسوم به برجام- این روزها اخبار زیادی به گوش می‌رسد. عبارت «امروز از هر زمانی به توافق نزدیک‌تر هستیم» یکی از پرتکرارترین اظهارات طرفین است. جوزپ بورل –مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا- پس از دریافت پاسخ آمریکا به نظرات ایران در خصوص مذاکرات رفع تحریم‌ها، آن را «بسیار معقول» خواند. اگر همین روزها، توافق نهایی شود، چه داده‌ایم و چه گرفته‌ایم!؟ در این گزارش، رسانه‌ی بهمن به‌طور اختصاصی به هزینه-فایده‌ی توافق احیای برجام پرداخته است.
چهار رکن هسته‌ای
به گزارش رسانه‌ی تحلیلی تصویری بهمن، علی باقری –مذاکره‌کننده‌ی ارشد کشورمان- در جلسه‌ی غیر رسمی با
از همان روز آغاز تحریم بسیاری از نهادهای اقتصادی و همچنین 17 بانک برداشته خواهد شد و البته با گذشت 165 روز از آغاز توافق، این تحریم‌ها «لغو» خواهد شد.
مدیران رسانه «حفظ و انبار شدن ماشین‌ها»، «زیرساخت‌ها»، «اورانیوم طبیعی» و «دانش و تحقیق و توسعه» را چهار رکن اساسی مساله‌ی هسته‌ای دانست. او در مورد شرایط حفظ و انبار شدن ماشین‌ها در توافق گفت: در مذاکره ما گفتیم که نابودی سانترفیوژها خط قرمز ماست. با کش‌و‌قوس‌های فراوان بنا شد که همه آنها حفظ شود. طرف مقابل پذیرفت که ما این ماشین‌ها را انبار کنیم و هر زمان لازم شد بتوانیم به سرعت آنها را دوباره نصب کنیم. آنها گفتند در نطنز نباید نگهداری شود. باز هم ما مخالفت کردیم. چون هم انتقال زمان‌بر بود و هم ممکن بود در حین انتقال هزار و یک مشکل پیش بیاید. بالاخره آنها پذیرفتند حرف ما را. اینجا نقطه ثقل اصلی تضمین شد. یعنی برگشت‌پذیری به‌هنگام.
باقری همچنین در خصوص زیرساخت‌ها افزود: تا اوایل اسفند طرف مقابل به طور جدی دنبال این بود که سکوهای بتنی که ماشین‌ها روی آنها سوار می شوند باید جمع‌آوری شود (همان اتفاقی که طبق برجام در فردو جمع آوری کردیم). در نهایت جمع آوری زیر ساخت‌ها را ما نپذیرفتیم. این مذاکره‌کننده‌ی ارشد کشورمان در مورد اورانیوم طبیعی نیز اضافه کرد: بنا شد طبق آنچه در برجام بود اورانیوم غنی شده بالای 3.6 را از کشور خارج کنیم و ما به ازای آن 250 تن اورانیوم طبیعی بگیریم. در دور قبلی ما به ازای تحویلی به ما 130 تن بود. وی همچنین در مورد رکن چهارم –یعنی دانش و تحقیق و توسعه نیز اطمینان داد که روند تحقیق و توسعه در صنعت هسته‌ای ادامه پیدا می کند.
امتیازات اقتصادی
علی باقری در جلسه‌ی غیررسمی با مدیران رسانه‌ها، با توضیح در مورد 4 زمان اصلی در توافق، گفت: در «روز جمع‌بندی»، -یعنی روزی که وزرای خارجه، توافق را نهایی می‌کنند و امضا می‌شود- برخی فرامین اجرایی مربوط به تحریم «ویو» می‌شوند. در مرحله‌ی چهارم نیز این تحریم‌ها «لغو» خواهند شد. تحریم‌های مورد بحث عبارتند از تحریم برخی نهادهای اقتصادی مانند آستان قدس، ستاد اجرایی فرمان امام، ستاد مشترک، کمیته امداد، بنیاد مستضعفان و .... که در مجموع 150 نهاد می‌شوند و همچنین 17 بانک از تحریم خارج می‌شوند. زمان دوم، «روز تایید» –یعنی 60 روز بعد از روز جمع‌بندی- است. این 60 روز برای آن است که مجلس در کشور ما و طرف‌های مقابل، کارهای لازم را انجام دهد و هر آنچه لازم است تصویب کند. در «روز باز اجرا» -یعنی 60 روز بعد لحظه‌ای که اجرای برجام به طور کامل آغاز می‌شود- بناست همان برجام دوباره شروع به کار کند. در این روز آن فرامین اجرایی که «ویو» شده بود به طور کامل «لغو» می‌شود. نکته دیگر اینکه مواد هسته ای ما قبل از روز باز اجرا در ایران است و خارج نمی شود. در زمان چهارم که «روز تکمیل» نام دارد و 45 روز بعد از روز باز اجرا است نیز همه‌ی طرفین باید اجرای تعهدات خود را تکمیل کرده باشند.
بنابر اظهارات باقری در این جلسه، در صورت اجرای کامل توافق، از همان روز آغاز تحریم بسیاری از نهادهای اقتصادی و همچنین 17 بانک برداشته خواهد شد و البته با گذشت 165 روز از آغاز توافق، این تحریم‌ها «لغو» خواهد شد. شنیده‌ها حاکی از آن است که در این بازه‌ی زمانی ایران امکان فروش بیش از 40 میلیون بشکه نفت –به‌صورت رسمی- را نیز پیدا خواهد کرد و پس از آن نیز طبعاً مانند سال‌های 1395 و 1396، امکان صادرات آزاد نفت برای ایران فراهم خواهد بود. همچنین گفته می‌شود با فاصله‌ی چند روز از «روز جمع‌بندی»، 7 میلیارد دلار پول بلوکه‌شده‌ی ایران در کره‌ی جنوبی نیز آزاد خواهد شد.
مهم‌ترین تضمین
بررسی هزینه‌ها و فایده‌های این توافق نشان می‌دهد که کفه به سمت ایران سنگینی می‌کند و عملاً طرف ایرانی در حوزه‌ی هسته‌ای، حق استفاده برای نیازهای اساسی کشور را حفظ و امکان بازگشت سریع در صورت بدعهدی طرف مقابل را نیز فراهم کرده است. در مقابل امتیازات اقتصادی قابل توجهی را گرفته است. به همین خاطر است که یائیر لاپید، نخست وزیر رژیم صهیونیستی ضمن ابراز مخالفت با این توافق، درآمد حاصل از این توافق توسط ایران را 100 میلیارد دلار در سال اعلام کرده است. رسیدن به این توافق نسبتاً متوازن را باید حاصل رویکرد فعال دولت سیزدهم در مواجهه با برجام دانست.
دولت با آغاز مسیر اصلاحات اقتصادی در داخل و دیپلماسی اقتصادی فعال با همسایگان و چین، به طرف مقابل نشان داد که کشور معطل برجام نیست و همین، موضع ایران در مذاکرات را تقویت کرد. به گفته‌ی علی باقری، مورا در یکی از مکاتباتش اذعان کرد که ما متوجهیم که دولت شما در این شرایط طرح مهمی را اجرا کرد و هر کشور دیگری بود احتیاط می‌کرد. بنابراین به‌نظر می‌رسد مهم‌ترین تضمین برای نقد شدن چک برجام، همین رویکرد فعال دولت سیزدهم است و باید استمرار داشته باشد.
|انتهای پیام|
