رسانه تحلیلی تصویری بهمن، گروه اقتصاد - دانیال داودی: تورم، این روزها مهم‌ترین مساله‌ی اقتصادی اروپایی‌هاست. در مارس سال جاری، تورم سالانه در منطقه یورو به 7.5 درصد افزایش یافته. این رقم در مقایسه با نرخ 4.3 درصدی ثبت شده در مارس 2021، افزایش حیرت‌انگیزی را نشان می‌دهد. شاید برای ما که میانگین تورم اقتصادمان در بلندمدت تقریباً 20 درصد است، 7.5 درصد رقم قابل توجهی نباشد، اما برای اروپایی‌ها که گمان می‌کردند راه درمان تورم را دارند، این رقم بالاست. خصوصاً اگر بدانیم هدفگذاری بانک مرکزی اروپا، 2 درصد بوده است. اگرچه انرژی با تورم بیش از 40 درصد در مارس 2022 مهم‌ترین عامل این افزایش بوده است، اما تورم در قیمت مواد غذایی، خدمات و کالاهای بادوام همگی بالاتر از 2 درصد بودند. بنابراین رشد مستمر سطح عمومی قیمت‌ها در اروپا، صرفاً به دلیل افزایش قیمت نفت نیست.
به‌طور خلاصه، تورم فعلی اروپا دو ریشه‌ی اصلی دارد: «همه‌گیری کرونا» و «جنگ روسیه و اوکراین». با همه‌گیری کرونا، مشکلاتی در زنجیره‌ی تامین به وجود آمد که تا حدودی این مشکل، همچنان پا برجاست. همچنین تقریباً در سطح جهان 16.9 تریلیون دلار حمایت مالی برای مقابله با آثار اقتصادی پاندمی در نظر گرفته شد؛ در امریکا فقط یک محرک مالی 1.9 میلیون دلاری در نظر گرفته شد. برخی اقتصاددانان همان زمان هشدار می‌دادند که این حجم از خلق نقدینگی می‌تواند در آینده تورم را تشدید کند. دیگر دلیل تورم نیز جنگ روسیه و اوکراین بود. در اثر این جنگ، نخست افزایش قیمت انرژی و سپس مواد غذایی، بیشتر بر آتش تورم دمید. نگرانی‌ها از بازگشت پیک کرونا در دنیا و همچنین استمرار جنگ اوکراین نیز مهم‌ترین عواملی است که در میان اقتصاددانان انتظار استمرار و افزایش تدریجی تورم در اروپا را ایجاد کرده است. البته عامل دوم –یعنی استمرار جنگ اوکراین- وزن بیشتری دارد.
اخیراً فیلمی از گفت‌و‌گوی مکرون –رئیس‌جمهور فرانسه- و یک مرد فرانسوی منتشر شد. در آن گفت‌و‌گو، مرد فرانسوی به مکرون می‌گوید: «من و همسرم ماهی 4 هزار یورو درآمد داریم ولی بعد از پرداخت قبوض و قسط خانه، روز پنجم حسابمان خالی است!» مکرون در جواب می‌گوید: «ما باید چه کار کنیم!؟» و مرد فرانسوی در جواب می‌گوید: «دوستانم هم همین وضع را دارند.» پاسخ مرد فرانسوی به این نکته اشاره دارد که بی‌پولی درد رایج طبقات پایین در فرانسه شده و به دلیل مشکلات فردی یا بی‌عرضه بودن او نیست! مکرون نیز در جواب می‌گوید: «ما راه‌حل معجزه‌آسا برای قیمت انرژی و بنزین نداریم! چون نفت و گاز نداریم. تنها راه، خرید ارزان‌تر آن است. پس باید کشورهای اروپایی را متحد کنیم تا وابستگی به روسیه را کاهش دهیم! امیدوارم پس از آن، قیمت‌ها کم شوند.» بنابراین افزایش تورم، قدرت خرید طبقات پایین درآمدی در فرانسه را به‌طور جدی تحت تاثیر قرار داده است.
جالب آنکه بر اساس آمار ماه مارس سال جاری، فرانسه با تقریباً 5 درصد، تورمی بسیار کمتر از بسیاری از کشورهای اروپایی دارد. لیتوانی با بیش از 15 درصد، بیشترین تورم را در میان این کشورها دارد. اسپانیا با تورمی تقریباً 10 درصدی مواجه است و یونان، با تورم 8 درصدی مواجه است. تدبیر بانک مرکزی اروپا برای کنترل تورم احتمالاً این خواهد بود که برای اولین بار در بیش از ده سال گذشته، نرخ بهره را افزایش دهد. همچنین اروپایی‌ها حتماً تلاش می‌کنند قیمت نفت و انرژی در بازار جهانی را بازگردانند تا به تعبیر مکرون، ارزان بخرند و بتوانند تورمشان را کنترل کنند. غربی‌ها سال‌ها با ارزان خریدن انرژی، بخش مهمی از تورم ناشی از افزایش هزینه‌های تولید را به کشورهای صادرکننده‌ی انرژی پرتاب کرده‌اند. بنابراین ضروری است کشورهای صادرکننده‌ی انرژی برای بالا نگه‌داشتن قیمت برنامه‌ریزی کنند. این کشورها می‌توانند به کمک درآمدهای ارزی حاصل از صادرات انرژی، بخشی از تورم خود را به دنیای خارج پرتاب کنند.
