رسانه تحلیلی تصویری بهمن، گروه علم و فناوری - میثا سبزعلیزاده: تصور کنید یک فیلم کوتاه از زندگی شما لحظاتی قبل از مرگتان پخش می شود. اغلب در فیلم ها دیدهایم که فرد، بهترین و بدترین لحظات زندگی خود را درست قبل از مرگش میبیند. اما آیا میدانستید که زندگی ممکن است در هنگام مرگ جلوی چشمان ما مرور شود؟
اخیراً بیمار 87 ساله ای در حین انجام اسکن مغزی دچار حمله قلبی مرگبار شد. محققان به این کشف دست یافتند و روند غیرمنتظره وقایع ، این امکان را به وجود اورد تا محققان بتوانند الگوهای امواج مغزی فرد در حال مرگ را تفسیر کنند.
در گذشته، محققان از گزارش های افراد با تجربه های نزدیک به مرگ برای به دست آوردن بینشی در مورد آنچه در هنگام مرگ در انتظار ما است، استفاده کرده اند. این تجربیات ذهنی دارای مضامین تکراری بوده اند - نور روشن یا عرفانی، تجربیات خارج از بدن، برخورد با عزیزان متوفی و یادآوری زندگی، که به عنوان مرور تجربیات مهم زندگی مشخص می شود. در حالی که نمیتوانیم به طور کامل پاسخ دهیم که پس از مرگ چه اتفاقی میافتد، شاید این یافته های اخیر از مغز انسان در حال مرگ بتواند آنچه را که لحظاتی قبل از مرگ در مغز اتفاق میافتد را روشن کند.
هنگامی که این فرد دچار خونریزی بین جمجمه و مغز شد، پزشکان تصمیم گرفتند که لخته خون را جراحی کنند. به گفته اجمل زمار، نویسنده اصلی مقاله و جراح مغز و اعصاب در دانشگاه لوئیزویل، به نظر میرسید که بیمار در سه روز اول پس از جراحی به خوبی بهبود مییابد با این حال، در روز سوم، دچار تشنج شد، چیزی که قبل از خونریزی مغزی سابقه آن را نداشت.
این تشنج پزشکان را مجبور به انجام یک نوار مغزی (EEG) روی مغز کرد. به طور معمول تکهای از الکترودها را به پوست سر متصل میکنند تا ناهنجاریهای امواج مغزی را که ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی مانند تشنج شوند، شناسایی کنند. پزشکان نمی دانستند که این روش معمول منجر به اولین مطالعه در نوع خود بر روی مغز در حال مرگ می شود.
به گفته زمار، بیمار تشنج های مکرر را تجربه می کرد، اما بیمار در طول تست به شروع EEG پاسخ می داد. این کاملا اتفاقی بود و از قبل برنامه ریزی نشده بود.
دکتر زمار میگوید:«متاسفانه بیمار دچار ایست قلبی شد و درگذشت، اما مجموعهای از دادههای نادر از زندگی تا مرگ برایمان به ارمغان گذاشت». زمار خاطرنشان می کند در حالی که مطالعات دیگری در مورد ثبت فعالیت مغز بیمارانی که نارسایی قلبی یا سایر تجربیات نزدیک به مرگ را تجربه می کنند، انجام شده است، این کشف هنوز نادر است و در میان اولین کشفیاتی است که امواج مغزی را از زندگی تا مرگ کشف کرده است.
۲: بازگشت نهایی
بهترین خاطرات زندگی شما چیست؟ شاید اولین شغل، عروسی یا تولد فرزند شما باشد. شاید ترکیبی از ماجراهای کوچک و بزرگ باشد. طبق این مطالعه اخیر، هر چیزی که در صدر فهرست شما قرار می گیرد، ممکن است همان چیزی باشد که در آخرین لحظات خود به یاد می آورید.
محققان 900 ثانیه فعالیت مغز را در زمان مرگ این بیمار 87 ساله بررسی کردند. یافتههای آنها نشان داد که امواج مغزی این مرد در 30 ثانیه قبل و بعد از توقف ضربان قلبش شبیه به چیزی است که هنگام یادآوری خاطرات، رویاها یا مراقبه اتفاق میافتد.
همه این یافته ها حول مطالعه نوسانات مغزی در زمان مرگ بیمار بود. دکتر زمار میگوید درست قبل از اینکه قلب بیمار خون رسانی به مغز را متوقف کند، تغییرات بزرگی در نوسانات گاما رخ داد که مسئول عملکردهای شناختی بالایی مانند تمرکز و رویا هستند. آنها همچنین تغییراتی را در نوسانات موج تتا مشاهده کردند، یک موج مغزی که حالت بین بیداری و خواب را منعکس می کند.
این نوسانات الگوی مغز تا 30 ثانیه پس از توقف ضربان قلب بیمار ادامه یافت و محققان را به این باور رساند که ممکن است در لحظات پایانی خود لحظاتی از زندگیمان را بیاد بیاوریم
قطعا غیرممکن است که از یک بیمار متوفی بپرسیم که آیا پس از مرگ خاطراتی را به یادآورده یا خیر. دکتر زمار توضیح میدهد ساده ترین راه این است که مطالعات قبلی در مورد یادآوری حافظه، با الگوهای امواج مغزی مشاهده شده در این یافتههای اخیر مقایسه شود. وی خاطرنشان کرد که بیماران سالمی که مورد آزمایش قرار میگیرند، نوسانات گاما یا امواج مغزی بالایی را نشان میدهند که شبیه الگوی رخ داده در بیمار فوت شده است.
او در ادامه اظهار داشت : «شواهد بدست آمده نشان میدهند که هنگام یادآوری خاطرات، الگوی موج مغزی خاصی در مغز ما اتفاق میافتد. همچنان در حال بررسی راهها و طراحی آزمایشهایی هستیم که ممکن است پاسخ قطعی به ما بدهد. به عنوان مثال، اندازه گیری فعالیت مغزی بیمار احیا شده ممکن است شواهد بهتری به تیم بدهد. او توضیح می دهد که با این حال، این یک چالش باقی می ماند زیرا برنامه ریزی برای انجامش غیرممکن است.»
مرگ همچنان یکی از پیچیده ترین اسرار علمی است. با این حال، دانستن اینکه ممکن است عزیزان ما درآخرین لحظات بودنشان خاطرات شیرین خود را بیاد بیاورند، تا حدودی آرامشبخش است.