رسانه تحلیلی تصویری بهمن، گروه علم و فناوری - میثا سبزعلیزاده : زمانی که ایلان ماسک اسپیس ایکس را در سال 2002 تأسیس کرد. گلخانهای را در مریخ تصور کرد که بعداً مشابه آن در فیلم پرفروش The Martian در سال 2015 به تصویر کشیده شد. خیلی زود، فانتزی او از یک آزمایش گیاه شناسی در مقیاس کوچک به چشم اندازی برای یک شهر مریخی خودپایه تبدیل شد.
او در سخنرانی خود در شصت و هفتمین کنگره بین المللی فضانوردی در سال 2016،استدلال هایی برای تصوراتش ارائه داد و اظهار داشت: «تاریخ دو بخش خواهد شد و دو راه حل به ما خواهد داد، یکی از راهها این است که برای همیشه روی زمین بمانیم و درنهايت رویداد انقراض رخ خواهد داد. راه دوم این است که به یک تمدن فضایی و چند سیاره ای تبدیل شویم، که امیدوارم موافق نظر من باشید که راه دوم درست است."
در یک دنیای کامل، رویاهای ایلان ماسک در مورد تمدن فرازمینی میتواند با ارزشهای سازگار با محیط زیست که سرمایهگذاریهایی مانند برنامه خورشیدی تسلا را به پیش برده است، وجود داشته باشد. اما هرچند SpaceX در فضا بدنبال تحقق رویاهای ماسک است، فعالیتهای آن تأثیر غیرقابل انکاری روی زمین دارد. چون برخلاف خودروهای اسپورت تسلا، موشک های اسپیس ایکس با برق حرکت نمی کنند، آنها نفت سفید را می سوزانند.
کربن منتشر شده از پرتابهای فضایی درمقایسه با منابع تولید گازهای گلخانهای ناچیز است، اما بدلیل وجود کربن سیاه حاصل از پیشرانه موشک میتواند تأثیر بزرگی بر آب و هوا داشته باشد. این تکه های کوچک اتم های کریستالی کربن در اتمسفر عمر کوتاهی دارند، اما به شدت نور خورشید را جذب می کنند. در سطح زمین، کربن سیاه حاصل از احتراق گازوئیل، زغال سنگ و چوب، تهدیدی برای سلامت محیط زیست بهویژه در کشورهای در حال توسعه به شمار می رود.
اما در جو فوقانی، موتورهای موشک تنها منبع تولید کربن سیاه هستند. سالهاست دانشمندان هشدار دادهاند که این ماده میتواند اثرات غیرقابل پیشبینی بر آب و هوا داشته باشد. با این حال، تحقیقات در مورد این موضوع به طرز ناامیدکننده ای کند بوده است.
جریان های هوایی در حال تغییر
در سال 1985، گروهی از محققان جوی به رهبری پاوان بهارتیا تصویر ماهوارهای وحشتناکی را به اتاقی مملو از دانشمندان، سیاستگذاران و روزنامهنگاران در کنفرانسی در پراگ ارائه کردند: در لایه اوزون استراتوسفر دقیقاً بالای قطب جنوب یک سوراخ خالی وجود داشت. علت این واقعه گروهی از مواد شیمیایی بودند که توسط تولید کنندگان یخچال به نام کلروفلوئوروکربن ها یا CFC استفاده می شد. دو سال بعد، پروتکل مونترال توسط 46 کشور امضا شد و در دهه بعد، CFCها در سراسر جهان از صنعت حذف شدند. امروزه سطح اوزون به آرامی در حال افزایش است.
اما سفرهای فضایی می تواند بار دیگر لایه اوزون را به خطر بیندازد. کربن سیاه یک گاز گلخانه ای عالی است – چون در جذب نور خورشید و تبدیل آن به گرما بسیار فعال است. هنگامی که موشک ها از اتمسفر بالایی عبور می کنند، دما را افزایش می دهند. دارین توهی هشدار میدهد که پرتابهای مداوم، مانند پرتابهایی که برای سکونت در یک شهر مریخی لازم است، میتواند مشکل جدی برای لایه اوزون ایجاد کند.
او میگوید: «این پدیده باعث ایجاد یک تفاوت دمایی خفیف بین جایی که کربن سیاه در حال گرم کردن محیط است و سایر نقاط سیاره که موشک پرتاب نمیکنند، میشود.» در نهایت با تغییر در بادهای استراتوسفر و مزوسفر مواجه میشوید، که ممکن است اوزون را از بخشی از سیاره به قسمت دیگر منتقل کنند.
توهی و همکارانش در یک پروژه تحقیقاتی که بیش از یک دهه از عمرش می گذرد، نتیجه تغییرات جوی را که در آن سالانه 1000 موشک پرتاب می شد، مدلسازی کردند. نتیجه بسیار قابل توجه بود: انتظار می رفت که سطح اوزون استراتوسفر در مناطق گرمسیری 1 درصد و در قطب ها تا 6 درصد تغییر کند. توهی میگوید: «این پرتابها باعث به وجود امدن سوراخ اوزون نمیشوند، بلکه موجب همان میزان تغییرات در جو میشوند. "این درصدها سبب راه اندازی کل سند مونترال شدند."
در مقاله مهمی در سال 1995، متخصص پوست، فرانک دی گروییل تخمین زد که حتی یک درصد تغییر در لایه اوزون استراتوسفر می تواند شیوع سرطان پوست را تا 2 درصد افزایش دهد. همانطور که در مورد بسیاری از مسائل زیست محیطی وجود دارد، هزینه انتشار گازهای گلخانه ای یک معضل اخلاقی است برای کسانی که با چشم انداز استعمار فضا وسوسه شده اند.حال سوال این است که "زندگی چه کسی مهمتر است؟" "یک فضانورد میلیاردر یا شخصی در بنگلادش؟
سرطان پوست ممکن است یکی از مسائلی باشد که از افزایش پرتابهای فضایی ناشی میشود. بسیاری از ترکیبات موشکی که از موشک ساطع می شوند هنوز مورد مطالعه قرار نگرفته اند. تغییر غلظت اوزون میتواند اثرات مخربتری داشته باشد. مدل توهی و همکارش تغییر قابل توجهی را در میزان یخ های فصلی دریا در قطب شمال و قطب جنوب نشان دادند. توهی میگوید: «آنچه برای من مهم است این نیست که یخ دریا کم یا زیاد شده است. این است که چنین تغییر کوچکی در اوزون اتمسفر تأثیر زیادی دارد.»
تحقیقات در مورد اثرات سفرهای فضایی بر جهان هنوز بسیار محدود است و چیزهای زیادی هست که نمی دانیم. در حالی که تحقیقات در مورد سفرهای فضایی ممکن است برای علاقه مندان به زمینسازی مانند ماسک جذابتر باشد، اما باید با آگاهی از تأثیرات آن همراه باشد.