تعیین بیمه هنرمندان بر اساس بیمه کارگران شیلات!

به گزارش شبکه خبری ایران ۲۴، چهارمین و آخرین نشست از مجموعه نشست‌های «انجمن‌ها و نظام‌ صنفی هنری» با عنوان «تشکل‌های صنفی یا نظام صنفی؟» با حضور شهرام گیل‌آبادی رئیس انجمن صنفی کارگردانان تئاتر، بیژن عباسی معاون قانون اساسی معاونت حقوقی رئیس جمهور، مهدی هداوند استاد حقوق عمومی دانشگاه علامه طباطبائی، ️جمال عرب‌زاده، نقاش و عضو هیات علمی دانشگاه هنر، علی لقمانی مدیر فیلمبرداری و عضو هیات رئیسه خانه سینما و به دبیری وحید آگاه حقوقدان و عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبائی پیرامون مشکلات تشکیل صنفی هنرمندان در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.

گیل‌آبادی در این نشست به مشکلات صنفی و بیشتر مسائل معیشتی و بیمه‌ای اهالی تئاتر پرداخت داشت: حدود ۲۵ سال است که موضوع تشکیل صنف برای هنرمندان از زوایای مختلف مطرح و بررسی می‌شود و تاکنون به نتیجه نرسیده است، هدف هنرمندان ایجاد نهادی برای استیفای حقوق مادی، معنوی و مدنی است.

وی گفت: دستورالعمل نحوه تشکیل فعالیت‌ انجمن‌های صنفی فرهنگ، هنر، رسانه و کانون‌های مربوطه سال ۱۳۹۸ با حضور وزاری فرهنگ و تعاون امضا و توسط معاون اول رئیس جمهور ابلاغ شد. همچنین در بند «چ» برنامه ششم توسعه، بر تسهیل فعالیت صنفی و حرفه‌ای مشاغل فرهنگی و هنری و رسانه‌ای تاکید شده است و بیش از ۲۰ هزار هنرمند آن را تایید کردند.

رئیس انجمن صنفی کارگردانان تئاتر ایران با اشاره به حفظ امنیت شغلی هنرمندان بیان کرد: در تئاتر ۲۵۰ هزار نفر هنرمند داریم، شبی ۲۵۰ تئاتر روی صحنه می‌رود. اگر اتفاقی برای این هنرمندان رخ دهد، کجا باید حقوقش را پیگیری کند؟ در صندوق اعتباری هنر، هنرمندان با ۱۴ درصد بیمه می‌شوند، ۱۴ درصدی که حقوق ایام بیکاری و از کارافتادگی ندارد. اکنون هزینه تولید تئاتر نسبت به چهار سال قبل ۳۵۰ درصد گرانتر شده است، هنر مستقل نداریم و اکثر آثار نهادی هستند.

وی اظهار داشت: هنرمندان درخواست بیمه تامین اجتماعی دارند، حدود ۲۰ سال گذشته بیمه تامین اجتماعی هنرمندان براساس بیمه کارگران شیلات تعیین شد و برای بیمه از کُد آنان استفاده کردند و هنوز به آن منوال است.

گیل‌آبادی گفت: در ماده «۲۰» موسسات فرهنگی، هنری و ادبی از مقررات مالی دولت مستثنی می‌شوند نه در اصل موضوع، یعنی هنرمندان را به تشکیل انجمن سوق می‌دهند؛ اما حقوق مادی، معنوی و مدنی آنان نمی‌تواند استیفا شود. در تمام فدراسیون‌ها و سایت‌های معتبر، مشاغل دنیا و حدود و ثغور آنها تعریف شده و کد شغلی مشخص دارند، چنین تعاریفی در کشور ما به دلیل تبعیت از قانون جهانی هم وجود دارد اما تمام اینها با محدودیت روبروست. دولت‌ها هم حاضر نشدند محدودیت‌های آنها را بردارند.

عضو هیات علمی دانشگاه صدا و سیما افزود: این قانون و مقررات برای تشکیل صنف، باهم تفاوتی ندارد. برای مجمع عمومی به وزارت کار مراجعه می‌کنیم که نمایندگان آنان حضور داشته باشند. موافقت می‌کنند اما نماینده آنها حضور پیدا نمی‌کنند و در دولت قبل با یک تلفن از سمت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، جلوی همه این قوانین و مقررات گرفته شد.

گیل‌آبادی با اشاره به ایجاد سندیکا در کشورهای متعدد اظهار داشت: جهان، جهان مدل است، ما تحت تاثیر کشورهایی که اتاق فکرهای ما را بازی می‌دهند، سوق پیدا می‌کنیم و ۲۵ سال وقت ما تلف می‌شود. هدف نظامی که می‌خواهیم تعریف کنیم خیلی روشن است، همه اجزا بر یکدیگر برای رسیدن به یک هدف، کنش و واکنش دارند.

رئیس انجمن صنفی کارگردانان تئاتر ایران گفت: براساس الگوهای جهانی هنرمندان باید برای جامعه ایرانی قدرت تولید کنند. آنان باید گردهم بیایند و سندیکایی شکل دهند و برای ثبت آن به هیچ نهادی مراجعه نکنند. قدرت خود را بازآفرینی کرده و به بازشناسایی قدرتشان دست پیدا کنند. دولت هم حمایتگر باشد. ما آزمون خطاهای متعدد را پشت سر گذاشتیم که کافی است. اگر به این سمت نرویم، آیندگان ما همه این ساختارها را تغییر می‌دهند و در مسیری حرکت می‌کنند که از مرجعیت آن چشم‌پوشی می‌شود.

معاون قانون اساسی معاونت حقوقی رئیس جمهور نیز درباره تشکل‌های صنفی یا نظام‌های هنری صنفی اظهار داشت: در این حوزه مسائلی مطرح می‌شود که هنرمندان یک تشکلی و نظامی به عنوان یک سازمان و تشکل مردم نهاد برای حمایت از صنف خود شکل دهند یا یک نظام صنفی و حرفه‌ای که جایگاهش از یک تشکل فراتر است، شکل دهند، کدامش مناسبت‌تر است.

بیژن عباسی گفت: در حوزه حقوق مشکلات زیادی در کشور وجود دارد. قانونی که جامع الاطراف و همه جانبه باشد کم است. قوانین ویژگی‌های ذاتی و عرضی دارند، این هم یک معیار است تا ما خودمان ارزیابی کنیم یک نظام حقوقی کشور پیشرفته است یا پیشرفته نیست، در حوزه تشکل‌ها، قانون و آیین‌نامه داریم.

وی افزود: در بسیاری عرصه‌ها با مسائل مادی، اقتصادی و حقوقی مواجه هستیم. قانون اساسی در اصل ۲۶، آزادی تشکل ها را پذیرفته و اعلام کرده احزاب، تشکل‌ها و انجمن‌های صنفی در تاسیس و فعالیت صنف آزاد هستند. اصل ۲۶ هم محدویت‌های تاسیس و شرایطی را درباره اصول استقرار، آزادی، اعلام کرده که وحدت ملی و موازین اسلامی براساس جمهوری اسلامی را نقض نکنند. آزادی پیوستن به اینها را هم اعلام کرده است.

معاون قانون اساسی معاونت حقوقی رئیس جمهور بیان کرد: این تشکل‌ها به دلایل مختلف در حوزه‌های گوناگون ایجاد می‌شود و غیرسیاسی، غیردولتی، غیرانتفاعی و داطلبانه هستند. اگر کار سیاسی بکنند، حزب و اگر کار اجتماعی و فرهنگی بکنند به معنای تشکل مردم نهاد خواهند شد. هر کدام از اینها نظام حقوقی خاص خود را دارند. برای احزاب قوانین خاصی وجود دارد، در حوزه تشکل‌های مردم نهاد اصلا قانون نداریم، آیین نامه داریم.

وی اظهارداشت: در حوزه انجمن‌های علمی، وزارت‌های بهداشت و علوم مجوز می‌دهند و اساسنامه وجود دارد و براین اساس، نوع سوم تشکل علمی است. نوع چهارم تشکل کارگری و کارفرمایی است که در قانون کار به آن اشاره شده است، به افرادی اطلاق می‌شود که در یک واحد تولیدی و کارگاه فعالیت می‌کنند.

عباسی با اشاره به قانون تشکل‌های صنفی تخصصی سال ۱۴۰۰ گفت: این تشکل‌های صنفی تخصصی دارندگان کسب، پیشه، حرفه یا تخصصی در یک مهارتی خاص در جهت دفاع از منافع صنف تشکیل می‌شوند که اساسنامه دارند، با توجه به هدف، باید یکی از تشکل را انتخب کنیم.

معاون قانون اساسی معاونت حقوقی رئیس جمهور افزود: همچنین در قانون به موسسات خصوصی اشاره شده که مربوط به خدمات عمومی یا نظام‌های صنفی حرفه‌ای همچون کانون وکلا، نظام مهندسی، نظام پزشکی و پرستاری است که تابع حقوق خود، اما از امتیازات و قدرت عمومی برخوردار هستند. اگر بخواهیم در آن حوزه فعالیت کنیم باید عضو آنها شویم. عضویت در آنها الزامی و اجباری است. این‌ها یک هیات مدیره منتخب برای دفاع از منافع صنفی و حرفه‌ای خودشان را دارند.

وی اظهار داشت: باید به تنوع و تکثر تشکل‌ها توجه کرد. موسسه فرهنگی هنری با انجمن متفاوت است. قانون نحوه تشکیل فعالیت‌های تشکل های صنفی و تخصصی، بیشتر برای هنرمندان مفید است. اما مشکلاتی دارد که حوزه‌های فرهنگی، هنری را ذیل وزارت کشور برده است. هر فردی در هر حوزه‌ای که می‌خواهد تشکل ایجاد کند، باید به سمت وزارت خانه مربوطه برود؛ اما در این شرایط (تشکل هنرمندان) باید به سمت وزارت کشور رفت. تشکل صنفی برای هنرمندان در این شرایط برای دفاع از حقوق و منافع هنرمندان بهتر است. اولین اصلی که ما در حوزه کارگری و کارفرمایی داریم اصل تبعیت است، هنر اصلا نمی‌تواند تبعیت‌پذیر باشد.

معاون قانون اساسی معاونت حقوقی رئیس جمهور بیان کرد: با توجه به اینکه موسسات فرهنگی و هنری انجمن نیست، این قانون روی میز است. اما مشکلات وزارت کشور را دارد؛ در کارگروه کشوری، قانون کمی مبهم است. عده ای هم می‌گویند به سمت نظام صنفی حرفه‌ای برویم، در نظام صنفی حرفه‌ای، الزام با آزادی هنری مشکل دارد، همچنین لایحه و طرح که می‌خواهد تصویب و اجرایی شود، زمانبر و فرایند قانونگذاری طولانی است. در نهایت این قانون تشکل‌های صنفی تخصصی سال ۱۴۰۱ فعلا به‌صلاح‌تر و به اهداف هنرمندان نزدیک‌تر است.

مهدی هداوند استاد حقوق عمومی دانشگاه علامه طباطبائی نیز در این نشست با بیان مشکلات اصناف و تشکل‌ها و راهکارهایی برای هنرمندان اظهارداشت: افراد شاغل نیاز به حمایت‌های اجتماعی دارند. حکومت‌ها یک رابطه مثل عشق و نفرت نسبت به جامعه هنری دارند، بخشی از قدرت زایده هنر است. البته این ترس هم وجود دارد که هنر مستقل و آزادی بیان می‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند. این هنرمندان نیستند که باید به سمت تشکل‌ها بروند، حکومت‌ها هم از این موضوع استقبال می‌کنند چون می دانند جامعه هنری کجاست و می‌توانند ردیابی‌اش بکنند و