تأثیرات منفی تقابل نظامی اسرائیل با ایران بر اقتصاد این رژیم/ فروپاشی اقتصادی اسرائیل

مهرداد حاجی زاده فلاح استاد دانشگاه و پژوهشگر علوم بانکی در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاسی شبکه خبری ایران ۲۴ در خصوص هزینه‌های نظامی و نابسامانی سرسام‌آور وضعیت اقتصادی در اسرائیل؛ گفت: از ابتدای بروز تخاصم، ارزش شِکِل اسرائیل در برابر دلار آمریکا کاهش پیدا کرد و این امر، اقتصاد کمتر شناخته‌شده اسرائیل را به‌طور جدی تحت تأثیر قرار گرفت در این بازه زمانی، به‌ویژه ارزش شِکِل به پایین‌ترین سطح خود در چهارده سال گذشته رسید.

وی ادامه داد: تداوم تنش‌ها در این مناقشه، می‌تواند منجر به سقوط رتبه اعتباری اسرائیل شود، این در حالی است که رژیم صهیونیستی بدون توجه به هشدارهای کارشناسان اقتصادی، وارد تقابل نظامی با ایران شده است و این شرایط، به‌طور بالقوه می‌تواند کاهش چشمگیر سرمایه‌گذاری در سرزمین‌های اشغالی، افزایش هزینه‌های سرمایه‌گذاری، افت بهره‌وری و سایر متغیرهای اقتصادی اسرائیل را به‌دنبال داشته باشد.

این پژوهشگر علوم بانکی اضافه کرد: کمبود نیروی کار انسانی و نیز کاهش سطح استفاده از خدمات و مصرف خانوارها، فشار مضاعفی بر اقتصاد اسرائیل وارد ساخته؛ همچنین بخش فناوری و تکنولوژی نیز به‌طور مشخص و مستقیمی از دامنه این مناقشات آسیب‌دیده و ضربه خورده است.

حاجی زاده تصریح کرد: نکته حائز اهمیت اینکه رژیم صهیونیستی پس از جنگ با غزه، به مردم خود مقروض شده و در حال حاضر،  نتانیاهو نیز برای ارائه یارانه به شرکت‌ها و خانوارها تحت فشار مضاعف قرار گرفته است، بنابراین پیش‌بینی می‌شود که در شرایط کنونی، میزان بدهی عمومی اسرائیل به شکلی چشمگیر و قابل توجه افزایش پیدا خواهد کرد.

وی در خصوص وضعیت بازار صهیونیست تاکید کرد: رژیم صهیونیستی با چالش‌های جدی در بازار کار خود روبه‌رو است و بخش عمده‌ای از اقتصاد این رژیم بر پایه نفت استوار بوده و ساختاری ایستا دارد؛ بازار کار در سرزمین‌های اشغالی به‌طور مداوم از ثبات لازم برخوردار نیست و همواره به نظر می‌رسد که در حال تزلزل است.

استاد دانشگاه دامه داد: در شرایط جنگی، دسترسی به نیروی کار برای اسرائیل به شدت کاهش پیدا می‌کند و با توجه به محدوده جغرافیایی محدود این رژیم، جذب نیروهای کاری جدید نیز با ریسک بالایی همراه است. در این شرایط، بخش قابل توجهی از نیروی کار به‌دلیل نیازهای نظامی به خدمت فراخوانده می‌شوند.

حاجی‌زاده توضیح داد: زمانی که هزاران نفر از شهروندان اسرائیلی به جبهه‌های جنگ اعزام می‌شوند، عملاً ناگزیر به ترک مشاغل خود هستند. در کشوری با جمعیتی کم، ظرفیت بازار کار به شدت محدود می‌شود، علاوه‌بر این، بسیاری از شاغلان ناچارند به جای حضور در محیط‌های کاری، زمان زیادی را در پناهگاه‌ها سپری کنند

وی افزود: بخش قابل توجهی از نیروی کار در اسرائیل از میان فلسطینی‌ها تشکیل شده است؛ اما با آغاز جنگ غزه، رژیم صهیونیستی همه این افراد را از کار برکنار و اخراج کرد است، همچنین بخشی از نیروی کار اسرائیل را اتباع خارجی از کشورهای آسیایی و آفریقایی تشکیل می‌دادند که با آغاز جنگ با ایران، برخی از آن‌ها نیز ترجیح دادند خاک این کشور را ترک کنند، در چنین شرایطی، به‌روشنی پیداست که آینده تولید، صنعت و حتی کشاورزی اسرائیل در معرض تهدید جدی مشارکت نکردن نیروی کار قرار گرفته است.

استاد دانشگاه عنوان کرد: پالایشگاه نفتی در شهر حیفا که ستون فقرات تأمین سوخت در اسرائیل به‌شمار می‌رود، در پی این حملات موشکی دچار تعطیلی شد. از سوی دیگر، سکوی گازی لویاتان نیز که حدود ۴۰ درصد برق مصرفی این کشور را تأمین می‌کرد، برای مدت زمان قابل توجهی از مدار خارج شد. با تعطیلی موقت این منابع راهبرد، تأمین گاز طبیعی برای نیروگاه‌های برق دچار اختلال جدی شد و دولت اسرائیل مجبور به واردات سوخت مایع به‌عنوان جایگزین شد؛ آن‌هم در شرایطی که بازار جهانی انرژی در وضعیتی پرنوسان و پرهزینه قرار دارد.

*چالش‌های مالی بخش نظامی اسرائیل

حاجی زاده خاطر نشان کرد: در جنگ با ایران بخش نظامی اسرائیل بیش از هر زمان دیگری با چالش‌های مالی جدی روبه‌رو شده است. هر روز از این درگیری‌ها، میلیون‌ها دلار هزینه جدیدی را برای عملیات‌های نظامی و پدافندی به دولت اسرائیل تحمیل کرده است و تنها در دو روز نخست حملات، حدود ۱.۵ میلیارد دلار صرف پاسخ‌های نظامی، پروازهای جنگنده‌ها و شلیک سامانه‌های دفاعی شد و هزینه رهگیری هر موشک با سامانه‌هایی همچون گنبد آهنین بین یک تا چهار میلیون دلار برآورد شده است. با ادامه یافتن جنگ، پیش‌بینی‌ها حاکی از افزایش کسری بودجه، کاهش نرخ رشد اقتصادی و اختلال در تخصیص منابع مالی دولت به سایر بخش‌های داخلی است.