سفیر سابق ایران در پاکستان: سلاح هسته‌ای بیشتر یک ذخیره استراتژیک است تا ابزار استفاده
به گزارش گروه سیاسی شبکه خبری ایران۲۴، در شرایطی که پرونده هسته‌ای ایران تحت فشارهای بین‌المللی و با رأی شورای امنیت سازمان ملل مبنی بر عدم تمدید معافیت‌های تحریمی قرار گرفته؛ نامه‌ای با امضای بیش از ۷۰ نماینده مجلس شورای اسلامی خواستار ساخت سلاح هسته‌ای و بازنگری در دکترین دفاعی ایران شده است. امضاءکنندگان این نامه معتقدند ساخت و نگهداری سلاح هسته‌ای به عنوان ابزار بازدارندگی مغایرتی با فتوی رهبر انقلاب درباره حرمت به‌کارگیری این سلاح ندارد. با این حال، پس از سخنان اخیر رهبر انقلاب که تأکید بر عدم ساخت و استفاده از سلاح هسته‌ای داشتند، بسیاری از نمایندگان، از جمله ابوالفضل ابوترابی، بر لزوم پیروی کامل از رهنمودهای رهبری تأکید کرده و هرگونه طرح ساخت سلاح هسته‌ای را به کلی رد کردند.
رهبر انقلاب بارها تأکید کرده‌اند که تولید و به‌کارگیری سلاح‌های کشتار جمعی، به ویژه بمب اتمی، حرام شرعی است و ایران به دلیل چارچوب اخلاقی و دینی خود، علیرغم توان علمی، مسیر متفاوتی را انتخاب کرده است. رئیس‌جمهور نیز تأکید کرده ایران هرگز به دنبال ساخت بمب هسته‌ای نبوده و نیست. این مواضع رسمی در واکنش به فعال شدن مکانیسم ماشه و برخی صداهای داخلی که خواهان ساخت سلاح هسته‌ای هستند، بر عقلانیت سیاسی و تفاوت سیاست رسمی کشور تأکید دارد. تجربه جهانی نشان داده کشورهای هسته‌ای حتی در شرایط جنگی از این سلاح‌ها استفاده نکرده‌اند و این ظرفیت‌ها نیز بازدارندگی کامل را تضمین نمی‌کنند و هزینه‌های سنگینی دارند. همچنین، از زاویه فقهی و اخلاقی نیز استفاده از این سلاح‌ها جایز نیست. دیپلمات‌های سابق ایران معتقدند سلاح هسته‌ای نه امنیت واقعی می‌آورد و نه مصونیت، بلکه هزینه‌های آن بر منافعش غلبه دارد.
ماشالله شاکری سفیر پیشین ایران در پاکستان در گفت‌و‌گو با خبرنگار گروه سیاسی شبکه خبری ایران۲۴، در خصوص بازدارندگی سلاح هسته‌ای " بمب اتم" با تاکید بر مواضع اخیر رهبری درباره حرمت ساخت و استفاده از سلاح هسته‌ای، تصریح کرد: این موضوع هیچ‌گاه نکته‌ای تازه در دکترین دفاعی جمهوری اسلامی نبوده است.
وی افزود: مقام معظم رهبری بارها و در مناسبت‌های مختلف تصریح کرده‌اند که ایران برنامه‌ای برای تولید سلاح هسته‌ای ندارد. این موضع در مجامع بین‌المللی همواره به‌عنوان سند اصلی ما مطرح شده و از زمان آقای البرادعی تا آقای بانکیمون و امروز آقای گروسی، برای تمامی دبیران کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز توضیح داده شده است. بنابراین تردیدی در این سیاست وجود ندارد و فرمایشات اخیر رهبر انقلاب و همچنین سخنان اخیر رئیس‌جمهور در سازمان ملل بار دیگر تأکید بر همان خط مشی ثابت است. از منظر حقوقی نیز چون این سیاست از سوی فرمانده کل قوا اعلام شده، برای همه دستگاه‌های کشور لازم‌الاجراست.
این دیپلمات بازنشسته در ادامه به تفاوت میان فضای سیاسی داخلی و سیاست کلان اشاره کرد و گفت: ایران یک نظام مردم‌سالار است و طبیعی است که افراد، از جمله نمایندگان مجلس، بتوانند نظرات کارشناسی خود را در خصوص سلاح هسته‌ای برای مطرح کنند. اما این اظهارنظرها به معنای تغییر در سیاست رسمی کشور نیست، بلکه صرفاً دیدگاه‌هایی کارشناسی است.
شاکری همچنین به پاکستان به عنوان یک کشور دارنده سلاح هسته ای اشاره کرد و ادامه داد: برای درک موضوع از ساخت سلاح هسته ای باید مختصات ژئوپلیتیک هر کشور را دید. پاکستان از سال ۱۹۷۴ با آزمایش هسته‌ای هند مواجه شد و بعد از بیش از دو دهه رقابت، در سال ۱۹۹۸ و تنها دو هفته پس از تست هسته‌ای هند، آزمایش خود را انجام داد. این اقدام به ایجاد نوعی توازن بازدارندگی در جنوب آسیا منجر شد. از طرفی پاکستان عضو NPT نیست، بنابراین نه از ظرفیت‌های آن بهره‌مند است و نه با محدودیت‌هایش مواجه. همین موقعیت به اسلام‌آباد اجازه داده تا منطق خاصی برای خود تعریف کند.آن‌ها همواره گفته‌اند اگر قرار باشد منطقه شبه‌قاره عاری از سلاح هسته‌ای باشد، این تعهد باید شامل هند و چین هم بشود؛ موضوعی که البته تا امروز محقق نشده است.
وی با بیان اینکه واقعیت این است که سلاح هسته‌ای برای هند و پاکستان بیشتر نقش بازدارنده داشته تا ابزار عملی در جنگ، افزود: با وجود درگیری‌های نظامی متعدد میان هند و پاکستان، چه در ماجرای بالاکوت و چه در منازعات مرزی اخیر، هیچ‌یک از دو کشور به سمت استفاده عملی از سلاح هسته‌ای نرفته‌اند. حتی درگیری‌های چین و هند در تبت هم نشان داد که این کشورها نوعی خویشتنداری هسته‌ای دارند.
این دیپلمات سابق کشورمان عنوان کرد:در جنگ روسیه و اوکراین هم، با وجود اینکه یکی از طرفین زرادخانه هسته‌ای دارد، باز هم این سلاح به‌کار گرفته نشده است. بنابراین داشتن یا نداشتن سلاح هسته‌ای لزوماً به معنای استفاده از آن نیست و بیشتر یک ذخیره استراتژیک تلقی می‌شود؛ ذخیره‌ای که البته هزینه‌ها و تبعات منفی خاص خودش را هم دارد.
شاکری بیان کرد: به اعتقاد من کشورهای دارای سلاح هسته‌ای چندان دارای توانایی اجتناب از رویارویی نظامی نبوده و نیستند. به ویژه در شبه قاره و جنوب آسیا که بارها ما شاهد درگیری نظامی بین هند و پاکستان، علیرغم وجود تسلیحات هسته ای برای این کشورها بوده ایم.
وی توضیح داد: در کشور ما دکترین دفاعی بر اساس تعالیم اسلامی و نظر ولی‌فقیه شکل گرفته است. این موضع برای تمام نهادهای تصمیم‌گیر، قانون‌گذار و اجرایی لازم‌الاجراست. شاید در پاکستان برخی محافل دینی نسبت به فتوای منع استفاده از سلاح هسته‌ای بحث‌هایی داشته باشند، اما در ایران تکلیف روشن است.
این دیپلمات سابق کشورمان خاطر نشان کرد: اتکا به ظرفیت‌های صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای برای ایران اقتدارآفرین‌تر خواهد بود؛ سلاح هسته‌ای الزاماً امنیت نمی‌آورد. اقتدار واقعی از توسعه اقتصادی و بهره‌گیری از ظرفیت‌های صلح‌آمیز فناوری هسته‌ای حاصل می‌شود. اگر ایران توان علمی و صنعتی خود را در این عرصه متمرکز کند، می‌تواند اقتداری به‌دست آورد که دست‌کمی از داشتن سلاح هسته‌ای نخواهد داشت.
