برنج پاکستانی در لباس شمالی/وقتی برنج بی‌هویت می‌شود
محمد مختاریانی روز سه شنبه در گفت وگویی اختصاصی با خبرنگار شبکه خبری ایران ۲۴، به تشریح معضلات ساختاری بازار برنج کشور پرداخت.
وی با هشدار درباره ادامه روند اختلاط برنج ایرانی و خارجی، این پدیده را تهدیدی جدی برای سلامت مصرف‌کنندگان و بازار رسمی برنج ارزیابی کرد.
مختاریانی با بیان جایگاه ویژه برنج در سبد غذایی خانوار‌های ایرانی گفت: برنج با اینکه از لحاظ اقلام مصرفی مردم قطعاً دومین قوت غالب کشور است، شاید تنها کالایی باشد که در فروشگاه‌ها بدون پیشینه و برند مشخص به فروش می‌رسد.
وی با اشاره به فقدان نظارت کافی بر تولید و توزیع برنج افزود: بسیاری از کیسه‌های برنج در فروشگاه‌ها حتی اسم یا آدرسی ندارند که مشخص باشد این برنج متعلق به چه شرکت، برند یا حتی کشاورزی است. بهداشت و استاندارد هم در این زمینه اجباری نیست.
رئیس انجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج با مقایسه وضعیت برنج با سایر کالا‌های اساسی خاطرنشان کرد: این روز‌ها اگر به سوپرمارکت سر کوچه مراجعه کنید و یک خلال دندان بخواهید بخرید، حداقل یک آدرس سازنده دارد. ولی همان سوپرمارکت به شما یک بسته برنج می‌دهد که نه آدرس دارد و نه مشخص است چه چیزی در آن ریخته شده است.
وی انجمن تولیدکنندگان برنج با انتقاد از عملکرد نهاد‌های نظارتی گفت: حق مصرف کننده است که بهداشت و استاندارد این کار را انجام دهند، ولی متأسفانه لابی‌ها و شلوغ‌کاری که نمایندگان و کشاورزان استان‌های شمالی می‌کنند، نمی‌گذارند این اتفاق روی دهد.
مختاریانی بر لزوم شفاف‌سازی در بازار برنج تأکید و تصریح کرد: باید به سوی یک مطالبه عمومی پیش برویم که مصرف‌کننده بداند چه چیزی را به عنوان برنج می‌خرد. از کی می‌خرد؟ اگر مشکلی باشد باید به چه کسی مراجعه کند؟
این کارشناس صنعت برنج با اشاره به نمونه‌های عینی اختلاط گفت: برنج به گونه‌ای شده که مثلاً در تهران یک نفر در حال فروش برنج شمال به قیمت ۵۰ هزار تومان زیر قیمت است و از شمال ارزان‌تر می‌فروشد. این یعنی یک غشی در معامله صورت گرفته است.
وی به مشکلات برند‌های معتبر در بازار آشفته برنج پرداخت و اظهار کرد: برندها نیز نمی‌توانند درست در این بازار کار کنند، زیرا اصلاً در این بازار رقابت شکل نمی‌گیرد و نمی‌توان با یک سری برنج بی‌نام و نشان رقابت کرد.
مختاریانی با هشدار درباره گسترش اختلاط برنج گفت: فاصله هر چه بیشتر باشد، شما هم برنج پاکستانی بیشتری با برنج ایرانی قاطی می‌شود. مساله بعدی این است که جدیداً برنج از ته لنجی نیز وارد می‌شود.
این مقام صنفی به ورود غیرقانونی برنج خارجی اشاره و افزود: برنج سفید ضعیف خارجی از طریق ته لنجی اجازه ورود به کشور پیدا کرده است و ۸۰ تا ۱۰۰ تومان قیمت آنها است و همین برنج ضعیف را با برنج مرغوب قاطی می‌کنند و به فروش می‌رسانند.
وی در پاسخ به این سوال که مردم چگونه می‌توانند برنج قاطی شده را تشخیص دهند، گفت: این وظیفه مردم نیست که بتوانند برنج قاطی را از اصل تشخیص دهند. من هم به عنوان رئیس انجمن نمی‌توانم به صورت ظاهری این مساله را تشخیص دهم تا اینکه برنج به آزمایشگاه ارجاع نشود.
مختاریانی با طرح سوالی بنیادینی در این حوزه افزود: اصلاً چرا باید مردم این مساله را تشخیص دهند؟ در محصولات دیگر غذایی در کشور آیا مردم نیاز به تشخیص خوب و بد دارند؟ در حالی که یک مشخصاتی روی بسته‌بندی درج می‌شود.
این کارشناس صنعت برنج به سیستم نظارتی ناکارآمد اشاره و اظهار کرد: ۷۰ تا ۸۰ درصد نظارت بهداشت و استاندارد، به صورت مداوم بر روی محصولات برندها است و از برنج ان ها نمونه‌برداری می‌شود تا اگر مغایرتی باشد کشف شود در حالی که یک برند برای اینکه بتواند در بازار فروش داشته باشد اصلا دست به کاری نمی زند که مغایر با نوشته روی محصول باشد در حالی که بسته بندی های بی نام نشان به وفور از خطوط قرمز عبور می کنند.
وی درباره مشکلات سامانه انبارها گفت: الان بحث سامانه انبارها نیز معضل شده است. با اینکه قرار بود این سامانه به میزان موجودی انبارها را نشان دهد، فقط تمرکز بر انبار برندها قرار گرفته است.
مختاریانی به بی‌تفاوتی مسئولان نسبت به انبار‌های غیررسمی اشاره و تصریح کرد: در انبار‌های غیررسمی، کارخانه‌های شالی‌کوبی یا انبار‌های کشاورزان برنج ذخیره شده، ولی متولیان امر اصلاً به خاطر مافیایی که وجود دارد، به آنها رجوع نمی‌کنند.
رئیس انجمن تولیدکنندگان و تامین کنندگان برنج از بی‌پاسخ ماندن پیگیری‌هایش گفت: من و حتی مدعی العموم چندین بار به اداره صنعت، معدن و تجارت استان‌های شمالی تذکر داده ایم، ولی هیچ رسیدگی بر انبارها و فروش بی ضابطه نمی شود و یک نفر عمل نکرده است.
وی با هشدار درباره پیامد‌های این بی‌ضابطگی گفت: این بسیار خطرناک است، زیرا اصلاً مشخص نیست برنج بی نام و نشان در چه محیطی تولید، نگهداری و توزیع می‌شود. چه کسی یک کالایی در کشور سراغ دارد که اینقدر مسئولان آن را ول کرده باشند که هیچی نداشته باشد، حتی آدرس.
مختاریانی در جمع‌بندی نهایی تأکید کرد: اختلاط برنج وجود دارد، خیلی هم گسترده وجود دارد و حتماً هم ادامه خواهد داشت. با اختلاف نرخی که هست، این مشکل همچنان پابرجاست.
