تنش ترکیه و اسرائیل در غزه و سوریه ادامه دارد/ تهران صحنه احتمالی نزدیکی دو کشور میشود
«عبدالرضا فرجیراد» استاد ژئوپلیتیک، در یادداشتی اختصاصی برای شبکه خبری ایران۲۴ درباره ادامه تنشها بین ترکیه و رژیم اسرائیل نوشت: در دو سال گذشته، هرچند روابط اقتصادی بین ترکیه و اسرائیل ادامه داشته، اما تنشهای سیاسی میان دو کشور افزایش یافته است. حملات اسرائیل به غزه و کشته شدن غیرنظامیان، مسئلهای نبوده که رئیسجمهور اردوغان از آن غافل باشد. با توجه به ارتباط ترکیه با حماس، اردوغان گاهبهگاه با الفاظ تندی، نتانیاهو و دولتمردان اسرائیل را مورد سرزنش قرار داده است.
پس از سقوط نظام اسد در سوریه و شکلگیری دولتی در دمشق که مدیران آن تحت آموزش ترکیه قرار گرفته بودند، اسرائیل با حملات غافلگیرانه خود به سوریه، بخشی از امکانات نظامی این کشور را از بین برد و بخشهایی از خاک سوریه را به تصرف خود درآورد. تحریک اقلیتهای قومی و مذهبی همچون دروزیها و کردها، کار را برای دولت سوریه و ترکیه دشوار کرد و تداوم بیثباتی در این کشور باعث تأخیر در سرمایهگذاری خارجی و فعالیت شرکتهای ترک شد.
اسرائیل حضور ترکیه در سوریه را تهدیدی برای امنیت ملی خود میداند و این مسأله به رقابت ژئوپلیتیکی میان دو قدرت منطقهای دامن زده است. هرچند هر دو کشور از نظر سیاسی به دولت ترامپ نزدیک هستند، اما بیاعتمادی میان آنها همچنان پابرجاست. ترامپ نقش ترکیه در اجرای آتشبس غزه را مثبت ارزیابی کرده و حتی برای مرحله دوم آتشبس جای ویژهای برای نیروهای ترک در نظر گرفته است، اما اسرائیل علناً با این رویکرد مخالفت کرده است.
در همین چارچوب، اسرائیل تلاش کرده تا با کشورهای همسایهای که ترکیه آنها را متحد خود نمیداند، مانند یونان و قبرس، نزدیک شود و تفاهمنامههای امنیتی امضا کند؛ اقدامی که باعث نگرانی و عصبانیت ترکیه شده و اردوغان در سخنرانی خود تأکید کرده است که اجازه نخواهد داد منافع ترکیه در مدیترانه و دریای اژه تهدید شود.
همزمان، وزیر خارجه ترکیه به ایران سفر کرد و وزیر دفاع و معاون وی نیز در ملاقاتهای جداگانه از جمهوری اسلامی دفاع کردند و اعلام کردند امنیت ایران، امنیت ترکیه است؛ اظهاراتی که کمتر از سوی مقامات نظامی ترکیه شنیده شده است. قرار است اردوغان در روزهای آینده به تهران سفر رسمی داشته باشد و با مقامات ارشد کشور به گفتگو بنشیند.
این تحولات از چشم اسرائیل پنهان نخواهد ماند و با توجه به نقش فعال ترکیه در سوریه، میتواند باعث نگرانی دولت نتانیاهو شود. باید دید اردوغان در تهران چه موضوعاتی را با مقامات ایرانی مطرح میکند و آیا این سفر میتواند آغاز نزدیکی بیشتر دو کشور باشد، هم از نظر روابط تجاری و هم از منظر امنیتی. ترکیه فعلاً اسرائیل را تهدید میداند و ایران نیز با تهدید مستقیم رژیم صهیونیستی مواجه است، بنابراین نتایج سفر اردوغان به تهران باید پس از پایان آن مورد ارزیابی قرار گیرد.
