رسانه تصویری تحلیلی بهمن، گروه سیاست-محمد دائی رضایی:کمتر از هفتاد و دو ساعت طول کشید تا پارلمان عراق برای دومین بار به اشغال هواداران مقتدی صدر درآید. دیشب نیز هواداران او در میدان تحریر دست به تظاهرات زده بودند. علاوه بر این، دیشب هواخواهان مقتدی در شبکه‌های اجتماعی طرفداران خود را برای تظاهرات بزرگ امروز آماده میکردند.
بنابراین پیش بینی تظاهرات امروز کار مشکلی نبود. به جزء امروز، سه روز پیش نیز (روز چهارشنبه پنج مرداد) پارلمان عراق در منطقه سبز با حمله ناگهانی طرفداران مقتدی مواجه شده بود. خبرگزاری آسوشیتد پرس مدعی شده است در جریان این اشغال، هواداران صدر شعارهای بر ضد ایران و «شیاع السودانی» سر داده‌اند. صدری‌ها پس اشغال دو ساعته پارلمان در پی پیام مقتدی صدر از پارلمان خارج شدند.
مقتدی صدر در این پیام به نوعی از این عمل طرفداران خود حمایت کرده بود. او در این پیام به هوادارنش گفت: "پیام خود را به فاسدان رساندید". او در ادامه از آنها خواست تا به خانه‌های خود بازگردند. مصطفی الکاظمی نیز خواستار آرامش و خویشتن داری معترضان شده بود و از آنها خواسته بود «فوراً منطقه سبز را ترک نمایند».
به نقل از برخی منابع، تظاهرات روز چهارشنبه بزرگترین تظاهرات از زمان برگزاری انتخابات عراق در اکتبر سال گذشته میلادی است. بر اساس گزارش‌های منتشر شده، در ابتدا و پیش از ورود راهپیمایان به منطقه سبز بغداد، پلیس ضد شورش برای عقب‌راندن آنها از خودروهای آب‌پاش و گاز اشک‌آور استفاده کرد اما نتوانست از ورودشان به منطقه سبز جلوگیری کند.
طرفداران صدر در اعتراض به نامزدی محمد شیاع السودانی برای نخست‌وزیری از سوی ائتلاف چهارچوب هماهنگی شیعی که مورد حمایت ایران است این عمل را انجام دادند. آنها معتقدند که این انتخاب برخلاف قانون اساسی است زیرا طبق قانون اساسی عراق، نمایندگان پارلمان این کشور پیش از انتخاب نخست‌وزیر، ابتدا باید رئیس‌جمهور جدید عراق را انتخاب کنند. به همین دلیل بود که ائتلاف چهارچوب هماهنگی مدتی قبل از کردها خواست تا نامزد ریاست جمهوری خود را برای تصدی این سمت معرفی کنند که آنها تا امروز از این کار سر باز زده‌اند.
شیاع السودانی نامزد چهارچوب هماهنگی
پس از خروج صدر از روند سیاسی، ائتلاف چهارچوب هماهنگی صاحب بیشترین کرسی در پارلمان شد. تقریباً بر همه مسلم بود که نوری مالکی نخست وزیر انتخابی چهارچوب هماهنگی خواهد شد تا اینکه در هفته‌های قبل صوت‌های جلسه خصوصی او که در مجموع چهل و پنج دقیقه‌ای بود منتشر شد.
مالکی در این فایل تقریباً به تمامی جناح‌های سیاسی عراق حمله کرد بود و این مسئله به معنای مرگ سیاسی وی تلقی میشود. بنابراین پس از انتشار فایل «ویکیلیکس مالکی» چهار چوب هماهنگی به سمت سودانی رفت.
السودانی که متولد ۱۹۷۰ میلادی در استان میسان (استانی در شرق عراق و هم مرز با ایران) است دارای مدرک کارشناسی علوم کشاورزی از دانشگاه بغداد است. وی دبیر کل جریان «الفراتین» بوده و در سال ۲۰۰۴ به عنوان قائم مقام شهر العمارة (مرکز استان میسان) انتخاب شد. یکسال بعد سودانی استاندار میسان شد.
او در سال ۲۰۱۰ وزیر حقوق بشر عراق شد و در سال ۲۰۱۱ به عنوان رئیس کمیسیون عالی عدالت و بازرسی این کشور معرفی شد. السودانی در سال ۲۰۱۳ وزیر کشاورزی عراق شد و در سال ۲۰۱۴ سکان وزارت مهاجرت و مهاجرین عراق نیز به وی داده شد. این سیاستمدار عراقی در سال ۲۰۱۵ به عنوان وزیر تجارت عراق معرفی شد و در سال ۲۰۱۶ نیز وزیر صنایع عراق شد.
روی آوردن صدر به قدرت نمایی خیابانی پس از خروج از روند سیاسی
اساساً مقتدی صدر نشان داده است که هر زمانی که روند قانونی سر خورده شود وارد فاز قدرت نمایی خیابانی میشود. صدر با توجه به حجم هوادارانی که دارد به راحتی میتواند بر موج خیابان سوار شود و حریف را از میدان به در کند. مقتدی به خوبی میتواند نقش منتقد و اپوزیسیون را بازی کند و در اعمال این نقش استاد است. تقریباً نه ماه است که عراق در بن‌بست گیر افتاده است. هنگامی که جریان سیاسی صدر بیشترین تعداد کرسی‌ها را در انتخابات اکتبر 2021 به دست آورد، او قصد خود را به صراحت اعلام کرد و گفت که دیگر علاقه ای به تشکیل دولت به شیوه گذشته ندارد.
او تشکیل یک دولت «اکثریت ملی» با داشتن یک اپوزیسیون قوی در پارلمان را هدف خود اعلام کرد. گفته میشود در برهه‌ای که صدر متوجه شد نمیتواند دولت اکثریت را به تنهایی تشکیل دهد، حاضر شده بود با شورای هماهنگی شیعی برای تشکیل دولت ائتلافی هماهنگ شود تا عراق را از بن بست خارج کند. ولی شرط‌اش اخراج نوری مالکی از چهارچوب هماهنگی شیعی بود که توسط آنها رد شده بود.
پس از آنکه صدر از نمایندگان جریانش خواست تا از پارلمان استعفا دهند، اکثر کارشناسان پیش بینی میکردند که صدر به سمت اردو کشی خیابانی خواهد رفت. طولی نکشید که وی بعد از خروج از روند سیاسی کشور استارت این نمایش قدرت سیاسی را با نماز جمعه بغداد زد. گفته میشود در این نماز جمعه که در خیابان الفلاح شهرک صدر برگزار شد 2 میلیون کفن پوش در گرمای 50 درجه‌ای بغداد حضور یافته بودند که عکس‌های هوایی این نماز جمعه به شدت وایرال شد.
در این نماز جمعه صدر خواهان خلع سلاح تمام گروهای شبه نظامی و اخراج عوامل بی‌ضابطه از حشد الشعبی شده بود. پس از نماز جمعه بغداد حمله روز چهارشنبه به پارلمان و حمله مجدد امروز در ادامه قدرت نمایی خیابانی صدر است که احتمالاً ادامه خواهد داشت. در مقابل پس از حمله امروز طرفداران صدر به پارلمان، چهارچوب هماهنگی نیز در طی بیانیه‌ای از هواداران خود خواست تا آنها نیز در برابر صدری‌ها قدرت نمایی کنند.
عراق در برزخ
عراق نه ماه است که در خلاء سیاسی به سر میبرد. انتخابات آبان ماه سال گذشته در عراق که خودش زاییده اعتراضات سال 2019 موسوم به تشرین بود از همان ابتدا محل اختلاف بود. گروه‌های مختلفی مدعی تقلب در این انتخابات بودند. در نهایت تجمع مسالمت آمیز این گروهها به خشونت کشیده شد که به جمعه خونین بغداد معروف گشت.
برخی از گروه‌های معترض عراقی، به شکل آشکارتری نخست‌وزیر عراق را مسئول حمله به معترضان در جمعه خونین دانسته اند. کتائب حزب‌الله عراق، علناً الکاظمی را مسئول حمله به تظاهر کنندگان دانسته بود. یک روز بعد از جمعه خونین بغداد سه پهباد انتحاری به خانه نخست وزیر عراق در منطقه سبز حمله کردند. در این حمله به کاظمی آسیبی وارد نشد ولی 10 تن از محافظان او زخمی شدند. اخیراً نیز پس از استعفای نمایندگان جریان صدر، افشای فایل صوتی نوری المالکی که در آن صدر را به حمله به نجف و جنگ تهدید میکند، عمق بحران در عراق را نشان میدهد. پس از افشای این فایل صوتی تعدادی از دفاتر الدعوه که مالکی دبیرکل آن را برعهده دارد بسته شد و صدر موضع بی سابقه و تندی را بر علیه مالکی گرفت.
پس از حمله روز چهارشنبه به منطقه سبز و پارلمان تصاویری از مالکی با اسلحه و محافظ منتشر و به شدت وایرال شد. در طی روزهای اخیر نیز خبرها حاکی از آن است که قاآنی فرمانده سپاه قدس نیز به عراق سفر کرده است که این نشان از وضعیت خطرناک سیاسی در عراق است. برخی منابع مدعی هستند که گردان‌های نظامی سرایا السلام به منطقه سبز وارد شده‌اند. سازمان ملل نیز از تمامی گروه‌های عراقی درخواست کرد تا اوضاع را بیش از این متشنج نکنند. یک مسئول چهارچوب هماهنگی، صدر را مسئول هرگونه خونریزی در عراق دانسته است.
اندیشکده شورای آتلانتیک مدعی است که تنها راه برون رفت عراق از بحران فعلی آن است که آنها شجاعت تغییر قانون اساسی سال 2005 را به جان بخرند و مشکلاتشان را ریشه‌ای حل کنند.
|انتهای پیام|
