«پلی بک»، کابوس هنر موسیقی ایران

به گزارش گروه فرهنگ و هنر شبکه خبری ایران ۲۴، زمانی که به تماشای کنسرتی نشسته‌اید و احساس می‌کنید صدای پخش شده در سالن با خواندن خواننده یا نواختن نوازنده تفاوت‌هایی دارد، شک نکنید که پلی بک صورت گرفته است.

پدیده پلی بک از سوی برگزار کنندگان به هیچ عنوان اعلام نمی‌شود و آنچنان وانمود می‌شود که شما در حال شنیدن و لذت بردن از یک اجرای کاملا زنده موسیقی هستید.

البته پلی بک گونه ‌های مختلفی دارد برای نمونه در برخی کنسرت‌ها تمام ارکستر به صورت ضبط شده از قبل با یک لپ تاپ پخش می‌شود اما خواننده روی آن موسیقی به صورت زنده می‌خواند و تقریبا تمام نوازنده‌ها به صورت نمایشی روی صحنه هستند اما قرار نیست که تماشاچی این را متوجه شود!

در نوع نامحترمانه‌تر پلی بک، خواننده هم اجرای زنده ندارد و روی صدای ضبط شده از قبل لب می‌زند.

این کار از سوی برگزار کنندگان به دو دلیل عمده انجام می‌گیرد. اول اینکه چون این دسته در برگزاری کنسرت، سری‌کاری می‌کنند و می‌خواهند بیش از حد و توان و ظرفیت خواننده و گروه کنسرت برگزار کرده و پول دربیاورند دست به این کار می‌زنند و دوم اینکه خواننده و اعضای گروه توانایی لازم برای اجرای لایو را ندارند و صدای ضبط و پالایش شده و تزیین شده به انواع افکت‌ها را به عنوان صدای زنده به خورد تماشاچی می‌دهند.

ازاین رو پدیده پلی بک به سرعت و بخصوص در ژانر موسیقی پاپ به شکلی فزاینده در حال انجام است. این رویکرد آسیب‌هایی بخصوص در بلند مدت بر پیکره موسیقی وارد می‌کند. 

علی قمصری آهنگساز و نوازنده سرشناس و تلاشگر موسیقی ایرانی یکی از هنرمندانی است که سالها با آثار فاخر خود به تعالی موسیقی این مرز و بوم خدمت کرده است.

وی در روزهای اخیر در یک رشته استوری به پدیده غیراخلاقی و غیرحرفه‌ای پلی بک چنین واکنش نشان داد و نوشت: «یکی از راه‌هایی که نوازنده و خواننده می‌توانند اخلاق و وجدان هنری‌شان را با آن محک بزنند این است که در هر اجرایی که برنامه موسیقی‌شان از طریق لپ‌تاپ در گوششان و در باندها پخش می‌شود حتی با دستمزد بالا هم حضور پیدا نکنند.

چون وقتی صدای از پیش ضبط شده‌ قطعه در گوششان با مترونوم پخش می‌شود، یعنی مخاطب در حال تماشای اجرای پلی بک است. حال هر تعداد هنرمند هم برای حفظ ظاهر روی صحنه باشند بالاخره درصدی از مردم باهوش متوجه پلی بک بودن می‌شوند، حتی گار نشوند، شما هنرمند عزیز که روی صحنه هستی به کار اشتباهی که می‎‌کنی آگاهی.

کاری با تئاتر و کلیپ و پرفورمنس ندارم، کنسرت یعنی اجرای زنده.

الان متاسفانه برای گمراه کردن مخاطب بعضی‌ها به عمد پخش‌هایی را در استودیو ضبط نشده باقی می‌گذارند و روی صحنه در آن بخش‌ها به عمد اشتباه می‌کنند که گمانه زنی پلی بک بودن را در ذهن مخاطب به حداقل برسانند.

بعضی گروه‌ها به جای تمرین کنسرت، تمرین «اکت پلی بک» می‌کنند.

در نتیجه این بی‌اخلاقی‌ها که با رندی سعی در پوشاندنش دارند، در آینده نزدیک، هنرمندانی که در کنسرت پلی بک نمی‌کنند، به کل کنار می‌کشند. به یک دلیل ساده: چون از 4 عدد ساز می‌توانند تنها صدای 4 عدد ساز تولید کنند، نه یک ارکستر بزرگ ضبط و پالایش شده را...

به نظر من همین که سعی می‌کنند پلی بک کردن را با رندی مخفی کنند، بیانگر احساس گناهشان از کاری است که می‌کنند. هنرمندی که در پلی بک همدست است، اگر جای مقامی دولتی باشد، چه کارهایی از دستش برمی‌آید؟

اینجاست که باید بگوییم: شاید خیلی از آأم‌ها دستشان به شاخه درخت دیگری برسد، میوه‌های بیشتری بچینند...

اگر پلی بک ادامه پیدا کند، آن قدر شیوه‌های پنهان‌سازی‌اش نیز پیشرفت می‌کند که هنرمندانی که در کنسرت پلی بک نمی‌کنند ترجیح خواهند داد، در سکوت، با صحنه خداحافظی کنند.

من از چنین روزی برای خود هراسی ندارم. اما هر که برای هنر و ایران احترام قائل است باید در این باره دغدغه‌مند باشد.

در پلی بک همیشه پای یک لپ‌تاپ و نرم‌افزار کیوبِیس درونش درمیان است. و ارکستری که به شکل عجیبی تمیز و پرحجم‌تر از آنچه می‌بینیم صدا می‌دهد. و ممکن است حتی خواننده و سولیست زنده اجرا کنند. 

در پلی بک نمی‌توانند از آنچه ضبط شده و پخش می‌شود تندتر و کندتر اجرا کنند، س عملا نه می‌توان اشتباه کرد، نه می‌توان هیجانی زیبا را در یک شب به خصوص تجربه کرد...لباس از قبل بر تن کنسرت دوخته شده...

اگر پلی بک در کنسرت کار درستی است پس باید هنرمند با افتخار قبل از اجرا مخاطبش را از این موضوع آگاه کند...

اما ترجیح می‌دهد با تمام قوا از افشای پلی بکش جلوگیری کند...پس به نکوهیده بودن کارش اشراف دارد و با علم به آن خطا می‌کند و این یعنی بدترین نوع گناه...

به نظر من مردم می‌توانند در همین مرحله جلوی پلی بک را بگیرند...باید حتی اگر با هم اختلاف سلیقه دارند، با هم در مقابله با پلی بک متحد شوند، وگرنه کابوس بدی در انتظار هنر ایران است...»