تقویت سواد رسانه‌ای، راهکار مقابله با اخبار جعلی/رسانه‌های داخلی در جنگ ۱۲ روزه نمره بالایی نگرفتند

علیرضا شریفی یزدی روز شنبه در گفت‌و‌گو با شبکه خبری ایران ۲۴ درباره راه‌های تشخیص و مقابله با اخبار جعلی(فیک نیوز) گفت: می‌توان برای مقابله با انتشار اخبار جعلی اقدامات بلند مدت و کوتاه مدت انجام داد. در مورد اقدامات بلندمدت باید گفت، دستگاه‌های آموزشی مثل آموزش پرورش، دانشگاه و رسانه‌ها ازاکنون باید به فکر افزایش سواد رسانه‌ای مردم باشند. اگر بخواهیم مردم را در برابر اخبار جعلی در بلند مدت بیمه کنیم، باید به آنها یاد بدهیم که چگونه اخبار جعلی را از واقعی جدا کنند. مردم نیاز دارند که آیتم‌های سواد رسانه را آموزش ببینند، و در این مورد خیلی کوتاهی کرده‌ایم.

وی در مورد راهکاری مقابله کوتاه مدت با اخبار جعلی نیز تصریح کرد: در مقابله کوتاه مدت رسانه‌ها باید مصداق ‎های عینی اخبار جعلی را برای مردم روشن کنند. به ویژه اینکه در دوره‌ای مانند دوره کنونی که بحث جنگ مطرح شده، اخبار جعلی خیلی زیاد است و رسانه‌ها خیلی مصداق دارند برای اینکه بتوانند اثبات کنند جنس بد نیوز و فیک نیوز چگونه است. اگر بتوانیم این مصداق‌ها را برای مردم بیان کنیم، به ویژه در موقعیت کنونی که خیلی‌ها اخبار جنگ را پیگیری می‌کنند، در کوتاه مدت می‌توانیم حداقل با محوریت خود جنگ و رخداد‌های ناشی از آن، موضوع اخبار جعلی را برای آنها روشن کنیم.

این جامعه شناس و روانشناس اجتماعی افزود: به عنوان مثال در جنگ ۱۲ روزه اخباری از کشته شدن برخی مسولان داشتیم که دروغ بود. رسانه‌های رسمی می‌توانند فهرستی از این افراد و خبر‌ها تهیه و آنها را برای مردم مطرح کنند. در دوران جنگ به ویژه در شبکه‌های اجتماعی فیک نیوز‌های زیادی از طرف دشمن پخش می شد دال بر اینک مردم از تجاوز دشمن حمایت می‌کنند و به نفع حمله رژیم صهیونیستی تظاهرات کرده‌اند. این خبر‌ها بصورت مکرر و پشت سر هم منتشر می شد در حالی که مردم می‌دیدند جامعه به اینگونه نبود. 

شریفی یزدی تاکید کرد: مصداق یابی و معرفی اخبار جعلی به مردم توسط رسانه‌های رسمی، می‌تواند در مخاطب ایجاد شک کرده و برای شناسایی اخباری از این دست که در روز‌های اول جنگ خیلی هم طرفدار داشت، کمک کننده باشند. 

وی با بیان اینکه «رسالت اصلی رسانه، خبر رسانی دقیق همراه با رعایت نکات امنیتی است» گفت: به هر حال رسانه‌های داخلی از چند جهت محدودیت دارند و طبیعتا هر خبری را نمی‌توان به شکل کامل پخش کرد. مخصوصا در دوران جنگ به خاطر مسائل امنیتی در همه جای دنیا اخبار با احتیاط بیشتری منتقل می‌شود تا به دشمن کمک نکند. 

این کارشناس رسانه درباره راهکار رسانه‌ها برای مقابله با اخبار جعلی بعد از جنگ نیز گفت: بعد از جنگ رسانه‌ها می‌توانند تحلیل کنند که خیلی کمک کننده است. به هر حال یکی از جبهه‌های جنگ، جنگ رسانه‌ای است. در حقیقت جنگ روانی از بستر جنگ رسانه‌ای اتفاق می‌افتد؛ بنابراین رسانه‌ها می‌توانند اخبار و مسائل را تحلیل کنند.

وی به بیان یکی از ایرادات رسانه‌های داخلی در دوران جنگ پرداخت و گفت: رسانه‌های داخلی در این بحران نمره بالایی نگرفتند، مثلا در مورد سرنگون کردن هواپیما‌های اف 35 رژیم صیهونیستی خبرهای منتشر و به تازگی معلوم شد این اخبار واقعیت نداشته و انتشار چنین خبرهای سبب بی اعتمادی به رسانه می شود.

شریفی یزدی بار دیگر بر نقش مهم آموزش و پرورش در گسترش سواد رسانه‌ای تاکید کرد و گفت: این نهاد با ۱۶ هزار ساعت زمانی که برای آموزش بچه‌های مردم در اختیار دارد، چقدر روی سواد رسانه‌ای کار کرده است که بچه‌ها بتوانند فیک نیوز و بد نیوز‌ها را از اخبار واقعی تشخیص دهند و برمبنای اخبار جعلی تصمیم نگیرند؟