مشکل سینما فساد مالی یا چشمهای آبی نیست/ابوالفضل پورعرب زمانی مدل بود

برنامه سینمایی «هفت»، جمعه ۲۷ تیر با حضور ابوالفضل پورعرب به روی آنتن رفت و این بازیگر قدیمی سینما در گفت وگو با بهروز افخمی درباره شرایط کنونی سینما و جوان اول در سینمای ایران گفتوگو کرد.
در بخشی از این اظهارات پورعرب عنوان کرد که چشمهای آبی و بیشتر از آن، پول در حال فاسد کردن سینما و بهطور کُل عرصه بازیگری است.
وی همچنین درباره جوان اول در سینما نیز گفت: یکی از دلایلی که «جوان اوّل» در سینمای ایران وجود ندارد بهخاطر وجود کلاسهای بازیگری است. این کلاسها در قبال قولهای فراوان پولهای عجیب و غریبی از هنرجویان دریافت میکنند و ماهیگیری یادشان نمیدهند.
احسان طهماسبی نویسنده و منتقد سینمایی در گفت وگو با شبکه خبری ایران۲۴ و در واکنش به اظهارات ابوالفضل پورعرب، توضیحاتی را ارائه کرده است.
وی در خصوص فساد سینما به واسطه پول توضیح داد: این موضوع در مورد سینما خیلی جمله دقیقی نیست. به واسطه اینکه پول در همه حوزهها فساد آور است و چیزی نیست که بتوان به سینما آن را تعمیم داد.
طهماسبی افزود: کل بودجه سینمای ایران در طول سال آنقدر عدد محسوس و بزرگی نیست که بتوان چنین برداشتی کرد. اگر بخواهیم پی فساد را بگیریم چیزهای مهمتری نسبت به این موضوع در اولویت قرار میگیرد. به هر حال در دورهای که اکنون هم ممکن است در آن مستتر باشد از بعضی از ابزارهای فرهنگی مثل سینما برای موضوعاتی مثل پولشویی استفاده شده ولی اساسا خود عدد بودجه سالانه سینمای ایران به اندازهای نیست که بتواند مفسده آور باشد یا اتفاقی را در سطح کلان در جامعه پیش بیاورد.
این منتقد با تاکید بر اینکه «مشکل اصلی سینمای ایران مشکل سیاستگذاری است» بیان داشت: آقای پورعرب، چون تمایل دارند در جاهای مختلف از او قدرداین و تشکر شود، ترجیح میدهد خیلی وارد این موضوع نشود و یا اینکه به طور کلی شناخت دقیقی از این مسئله ندارند.
طهماسبی افزود: اصل و اساس مشکل سینمای ایران موضوع سیاستگذاری است. اما خوشبختانه در چند ماه گذشته اتفاقات نسبتا بهتری در این زمینه افتاده است. سعی شده که از فیلمها به شکل منصفانهتری حمایت شود. نمیگویم شرایط کاملا عادلانه شده، اما منصفانهتر شده است.
این منتقد و نویسنده سینمایی موضوع موفقیت چشم آبیها در سینما را هم موضوعی قدیمی دانست و در این خصوص عنوان کرد: موضوع چشمهای آبی هم برای اوایل دهه 80 و اواخر دهه 70 است، و اکنون صدق نمیکند. اتفاقا اکنون بازیگران خوش چهره محبوبیت آنچنانی ندارند و اگر هم بازیگرانی مثل الناز شاکردوست و بهرام رادان چنین موقعیتی داشتند، سعی کردند خود را در قالبی غیر از قالب حقیقی ظاهر خود در بیاورند.
وی خاطر نشان کرد: بعضی از بازیگرانی که در آن دوران اصطلاحا به آنها بازیگران چشم آبی میگفتند مانند محمدرضا گلزار، از چرخه سینما حذف شدند. ابوالفضل پورعرب هم در دورهای بر مبنای همین الگو در چرخه محبوبیت سینما قرار گرفت و در اوایل دهه 70 نقش مدل را هم بازی میکرد. بنابریان این آدرس غلط است و خیلی جمله کارشناسی نیست.
این منتقد و نویسنده سینمایی با اشاره به اظهارنظرهای مختلف بازیگران در سالهای اخیر که به گفته وی اغلب احساسی و نادرست بوده است، عنوان کرد: نه تنها ابوالفضل پورعرب که پیشکسوت و آشنا به حوزه هنر هستند، بلکه معمولا دیگر بازیگران هم درباره موضوعاتی که صحبت میکنند، اظهارات آنها چندان قابل استناد نیست؛ به واسطه اینکه شناخت دقیقی از موضوع ندارند و احساسی و غلط با موضوع مواجه میشوند. کما اینکه این اواخر دیدیم برداشتهای شخصی و اجتماعی غالب بازیگرها در مورد موضوعات مهم اجتماعی، سیاسی و اقتصادی، برداشتهای احساسی وغلطی است و به طور کل خیلی قابل استناد نیست که بتوان تحلیلش کرد.
طهماسبی درباره بخشی دیگر از اظهارات ابوالفضل پورعرب درباره نبودن جوان اول در سینمای امروز و نقش کلاسهای بازیگری نیز گفت: این تفکر هم تفکر قدیمی است. ابوالفضل پورعرب یک زمانی در سینمای ایران سوپر استار بود ودوست دارد که این واژه حذف شده و مختوم به انتهای دوره بازیگری خودش شود. سوپر استار به آن معنا که در سینمای قبل از انقلاب داشتیم در سینمای بعد از انقلاب به ویژه از دهه 80 به بعد وجود ندارد. موضوع این است که مفهوم سوپراستار تغییر شکل پیدا کرده و مشخصات و مختصاتی که در آن سالها به ویژه در سینمای پیش از انقلاب داشته دیگر ندارد و به واسطه رویکرد مردم به مقوله فرهنگ، هویتش را از دست داده است. این موضوع خیلی به کلاسهای بازیگری ربطی ندارد.
وی درباره کلاسهای بازیگری افزود: بحث کلاسهای بازیگری بحث مفصلی است و کسانی که در این حوزه تحقیق کردهاند باید برآوردی از آن داشته باشند. نموداری 10 ساله از خروجی این کلاسها در 10 سال اخیر نشان میدهد که در بحث دولتی تنها کاری که می شد انجام داد مدرسه ملی بود که به همت آقایان تعطیل شد و در حوزه خصوصی هم اتفاق شگرفی نیفتاده است. اما به هر حال در بحث آموزش بعضی از این موسسهها توانستهاند موفق باشند.
طهماسبی یادآور شد: به هر حال ورود به این عرصه به واسطه اینکه سرمایهگذاران ترجیح میدهند با تعدادی بازیگران خاص کار کنند سخت شده و ارتباطی به موضوعی که ابوالفضل پورعرب گفتند، ندارد.