قرایی مقدم: بحران فرهنگی نتیجه بی توجهی به مناسبت های ملی است/جوانان به جای یلدا به کریسمس رو آورده اند
دکتر امان الله قرایی مقدم در گفتوگو با ایران۲۴، درباره تاثیر مناسبتهای ملی و فرهنگی مانند «شب یلدا» در افزایش همبستگی جمعی و بهبود ارتباطات اجتماعی گفت: یکی از مهمترین عواملی که در ارتباط و پیوندهای اجتماعی، همبستگی اجتماعی، دلبستگی به نظام سیاسی، پیوستگی افراد با یکدیگر و بالا بردن معنویات در جامعه و سرمایه اجتماعی تاثیر دارد همین پاسداری و بزرگداشت مناسبتهای ملی و میهنی است.
وی ادامه داد: اصولا جوامع به خصوص جامعه ما دچار بحران فرهنگی شده است. بحران فرهنگی باعث شده جوانان ما امروز اینگونه رفتار کنند. ما امروز از آنها گله میکنیم که چرا در پوشش و آرایش طوری رفتار میکنند که با هویت ملی و فرهنگی ما منافات دارد. باید از خود سوال کنیم که ما برای اینکه ارتباط جوانانی را که تحت هجوم رسانههای بیگانه، ماهوارهها و فضای مجازی قرار دارند با هویت ملی، میهنی و فرهنگی ما برقرار شود چه کردهایم؟ برای ارتباط جوانان با مناسبتهایی مانند مهرگان، یلدا، نوروز، اسفندگان، امرداد و... چه کردهایم؟
قرایی مقدم افزود: کشورهایی که هیچکدام از این مناسبتها را ندارند، میراث ملی خود را هرچند مختصر باشد، بزرگنمایی میکنند و به جوانان خود میآموزند، زیرا میخواهند هویت ملی و میهنی آنها حفظ شود. یکی از این کشورها آمریکا است؛ طی تحقیق مشخص شد که جوانان آمریکایی پرچم کشورشان را بزرگتر میبینند و یا سکه آمریکایی را در مقایسه با سکههای دیگر که هم اندازه هم هستند، بزرگتر میبینند! هویت ملی خود را اینطور حفظ میکنند، زیرا برایشان مهم است. ولی ما هیچ کاری نکردهایم. جوانان به مراسمهای دیگر از قبیل کریسمس و جشنهایی که مربوط به ما نیست روی آوردهاند و ما انتظار داریم که جوانان ما به ارزشها و هنجارهای فرهنگی ما پایبند باشند.
این جامعه شناس درباره اهمیت «شب یلدا» در تقویت و بهبود روابط جمعی عنوان کرد: برگزاری «شب یلدا» و جمع شدن افراد خانواه سر یک میز یا کرسی، در پیوستگی و وابستگی افراد خانواده به یکدیگر، جلوگیری از تنهایی افراد و بی تفاوتی نسبت به یکدیگر و افراد جامعه و نیز حفظ هویت ملی و میهنی موثر است. شب یلدا از نظر پیوستگی و بالا بردن سرمایه ملی و اجتماعی و دلبستگی جوانان به کشور و میهن بسیار مهم است.
قرایی مقدم در پاسخ به اینکه اوضاع نابسامانان اقتصادی چه تاثیری بر روی برگزاری این مراسمهای ملی دارد، گفت: نقش اقتصاد در مقابل اهمیتی که این مناسبتها در حفظ پیوستگی ملی دارند چیزی نیست. این بحرانِ هویت ملی و فرهنگی است. ما تحت تاثیر هجوم رسانهها و ماهوارهها هستیم؛ اصلا در اینجا اقتصاد مهم نیست. مسئله فرهنگ است. مسئله ارزشها و هنجارهای فرهنگی است. آنچه که از لحاظ جامعهشناسی به خصوص از نگاه ماکس وبر برای حفظ و نگهداری یک جامعه مهم است، ارزشها و هنجارهای فرهنگی است.
وی افزود: اقتصاد وقتی شکوفا میشود که فرهنگ مساعد باشد. بر خلاف نظر مارکس مهم درون جامعه است. این فکر است که اروپا را پیش برد، پروتستاننیسم و تغییر ذهنیت است که اروپا را پیش برد و از هنجارهای کاتولیک دور کرد. فکری که اروپا را پیش برد این بود که ما باید سرمایه جمع کنیم تا بتوانیم دراین دنیا زندگی کنیم و همش به فکر آخرت نباشیم. آنچه که مهم است هویت ملی و فرهنگی و تغییر ذهنیت فکری و فرهنگی است نه اقتصاد. اقتصاد مهم است، اما از نظر ماکس وبر اقتصاد را فرهنگ میسازد. اکنون ما با بحران هویت فرهنگی روبهرو هستیم، زیرا میراث فرهنگی را پاسداری نکردیم.
این استاد دانشگاه درباره علاقه و توجه ویژه مردم به هویت ملی در سالهای اخیر بیان داشت: مردم وقتی دیدیند در این زمینه کم توجهی شده، خود به جوش آمدند ودر مقابل ایستادند. مردم اکنون بازگشت به اصالت فرهنگی خود را ترجیح میدهند و سرود «ای ایران» که خوانده میشود میایستند.
