استاد کزازی: «شب یلدا» یک پدیده فرهنگی است نه یک مهمانی و دورهمی ساده
میرجلالالدین کزازی در گفت وگو با ایران۲۴ در پاسخ به اینکه آیینهای ملی مانند «شب یلدا» چقدرمیتواند نسل جوانان را با هویت تاریخی و ملی خود آشنا کرده و پیوند دهد؟ گفت: بسیار تاثیرگذار است اگر به درستی انجام بگیرد و تنها گونهای مهمانی نباشد.
وی ادامه داد: اگر آن مهمانی و گردهمایی انگیزهای بشود برای آنکه جوانان و نوجوانان به یاری آن بتوانند با پیشینه فرهنگی و تاریخی آن جشن و آیین آشنا شوند موثر است. اما اگر به گونهای مهمانی فروبکاهد، مانند مهمانیهای دیگر که همواره برگزار میشود، تنها بهانهای است برای گرد هم آمدن و آن ارزشی را که میباید داشت ندارد.
شاعر، نویسنده، مترجم و شاهنامهپژوه همچنین در پاسخ به این سوال که «شب یلدایی که در سالهای اخیر در شبکههای اجتماعی به اشتراک گذاشته شده آیا تبدیل به ژستی فرهنگی شده است؟» بیان داشت: یلدا یک پدیده فرهنگی است. هر جشن و آیینی و هر ترادادی کارکرد و ارزش فرهنگی دارد و باید همینگونه باشد.
نویسنده کتاب «از روزن راز» درباره فلسفه گرفتن فال حافظ در شب یلدا و اینکه از چه زمانی رواج پیدا کرده است، گفت: این را به درستی نمیتوان پاسخ گفت. تا جاییکه من میدانم در هیچ نوشتهای و آبشخوری از آغاز این تراداد شب زایش مهر سخن نرفته است.
کزازی تصریح کرد: آنچه میتوان گفت این است که همواره در جشنهای آیینی ایرانی خواندن سرودههای سخنوران بزرگ روایی داشته است به ویژه فردوسی و حافظ، دو سخنوری که بیشترین کارایی را در فرهنگ و هنر سخنوری ایران داشتهاند، در دل و جان ایرانیان جایی ویژه یافتهاند و میتوانیم بر آن باشیم که پیش از حافظ خوانی شاهنامه خوانی انجام میشده است.
وی افزود: هنوز هم برای نمونه در خوان نوروزی (آنچه سفره هفت سین نامیده میشود)، میبینیم که پارهای از ایرانیان هم شاهنامه و هم دیوان حافظ را مینهند.