۳ سونامی گرانی خوراکی ها در ۴ سال
نمودار ارائه شده در گزارش اخیر مرکز آمار نشان می دهد که خوراکی ها در نیمه دوم دهه ۹۰، با سه موج گرانی (از منظر نقطه ای یعنی متوسط قیمت ها در یک ماه نسبت به ماه مشابه سال قبل) روبه رو شده اند که نسبت به کالاهای غیر خوراکی تفاوت زیادی را نشان می دهد. بر این اساس سه موج تورم (نقطه ای) در خوراکی ها مربوط به بازه های زمانی اواخر سال ۹۷ و اوایل ۹۸، اواخر سال ۹۹ و اواخر تابستان و اوایل پاییز ۱۴۰۰ است. قیمت این کالاها در بازه های زمانی یاد شده نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب حدود ۸۵، کمتر از ۷۰ و نیز بیش از ۶۰ درصد افزایش داشته است.
تورم دهک های کم برخوردار زیاد و تورم پردرآمدها کم شد
مرکز آمار در بخش دیگر به مقایسه نرخ تورم دهک ها در دو سال گذشته پرداخته است. این داده ها نشان می دهد در شرایطی که نرخ تورم دهک ها از دهک اول (کم برخوردار) تا دهم (ثروتمند) در سال ۹۹ صعودی بوده، اما این روند در سال ۱۴۰۰ برعکس شده است. به عبارت دیگر سال گذشته برخلاف سال ۹۹، دهک های کم برخوردار تورم به مراتب بیشتری را نسبت به دهک های بیشتر برخوردار در سبد هزینه ای خود مشاهده کرده اند. یک علت اصلی این موضوع به جهش تورم خوراکی ها در سال قبل و در عین حال سهم بالای این کالاها در سبد هزینه دهک های کم درآمد بر می گردد.
تصویری از گرانی خوراکی ها
مرکز آمار در بخش دیگر گزارش خود که به نظر می رسد برای نخستین بار منتشر می شود، نرخ تورم سالانه اقلام خوراکی منتخب را با توجه به متوسط قیمت سالانه این کالاها در دو سال گذشته محاسبه کرده است. این داده ها نشان می دهد که به عنوان مثال سیب زمینی بیش از ۷۰ درصد، برنج ایرانی درجه یک بیش از ۶۰ درصد، روغن مایع و مرغ بیش از ۵۰ درصد، تخم مرغ در حدود ۵۰ درصد، برنج خارجی بیش از ۴۰ درصد و گوشت گوسفند حدود ۳۰ درصد در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۹۹ گران تر شده اند.
