به گزارش رسانه تحلیلی تصویری بهمن به نقل از تسنیم، مشکلات ثبتنام دانش‌آموزان در مدارس، سال‌هاست که به‌صورت ثابت در حال تکرار است و تا امروز نسخه قابل درمانی برای آن از سوی مسئولان در ادوار مختلف ارائه نشده است.
حداقلی‌ترین حق یک دانش‌آموز، ثبتنام در مدرسه است اما گاهی این موضوع به‌سادگی امکان‌پذیر نیست و ذهن خانواده‌ها از شنیدن کلمه "جا نداریم" در فصل ثبتنام مدارس خسته است و گاهی به بهانه‌هایی چون "جا نداریم" یا "خارج از محدوده" هستید، خانواده‌ها از این مدرسه به آن مدرسه می‌روند.
خانواده‌ها برای ثبتنام فرزندشان در مدرسه دولتی عادی، حتماً باید محل سکونتشان در محدوده جغرافیایی تعیین شده از سوی آموزش و پرورش شهر تهران باشد که در این صورت صرفاً یک مدرسه پیش روی آنهاست و با پذیرش این اجبار، حق انتخاب دیگری ندارند.
حتی اگر محل سکونت خانواده‌ای در محدوده مدرسه باشد، باید مدارکی ارائه دهند که اثبات کند در مجاورت مدرسه زندگی می‌کنند و همین موضوع باعث شده که مدارس برای ثبتنام درخواست کد رهگیری داشته باشند.
این دستورالعمل که برای جلوگیری از ثبت‌نام‌های خارج از محدوده ابلاغ شده است، مشکلاتی را رقم می‌زند، به عنوان مثال بسیاری از خانواده‌هایی که مستأجر هستند، اجاره‌نامه‌هایشان به‌صورت دستی نوشته شده و فاقد کد رهگیری است.
4 مشکل ثابت هر سال در فصل ثبتنام مدارس تکرار می‌شود که عبارتند از:
خروج از انفعال و مسئولیت‌پذیری
حداقل انتظار از مسئولان به‌ویژه آموزش و پرورش شهر تهران، خروج از انفعال، پاسخگویی به پرسش‌ها و مسئولیت‌پذیری در برابر مشکلات مردمی در فصل ثبتنام مدارس است.
در ادامه با نادر برزگر کارشناس ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات، گفت‌وگویی داشتیم که مشروح آن تقدیم مخاطبان تسنیم می‌شود.
نادر برزگر در گفت وگو با تسنیم درباره مشکلات ثبتنام دانش‌آموزان در مدارس اظهار کرد: مشکلات ثبتنام یک مساله تکراری و ثابت بوده که هر سال خانواده‌ها از اسفندماه به دنبال مدرسه برای ثبتنام هستند.
وی افزود: با وجود مشکلات زیاد در این زمینه برای خانواده‌ها و مدارس اما راهکار مناسبی برای آن اندیشیده نشده است و حداکثر تدبیر در این چند سال تغییر دبیرخانه ستاد ثبتنام از واحد ارزیابی عملکرد و پاسخگویی شکایات به معاونت ابتدایی بوده است که امسال مجدد به همان واحد بازگشت.
دردسر یافتن مدرسه خوب
این کارشناس ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات با تأکید بر اینکه مشکلات و ثبتنام در مدارس دولتی و غیردولتی متفاوت است، گفت: پیدا کردن مدرسه خوب مسئله‌ای است که خانواده‌ها چندین سال است با آن مواجه هستند و نمی‌دانند مدرسه خوب چه شاخص‌هایی باید داشته باشد، از طریق پرس‌و‌جو و استعلام از مناطق و اخیراً مراجعه به سایت‌هایی که بازخورد مردم درباره مدارس درج شده است، دنبال مدارس خوب برای فرزندانشان هستند، این موضوع باعث سردرگمی و برخی موارد هجوم غیرمنطقی اولیا و تاکید بر ثبتنام در یک مدرسه خاص می‌شود.
اجبار رفتن به مدارس غیردولتی
برزگر ادامه داد: یکی از عوامل عمده مشکلات در مدارس دولتی جمعیت دانش‌آموزان در مدرسه و به تبع آن کلاس‌های درس است که متوسط بین 35 تا 40 دانش‌آموز و حتی در برخی مدارس بیش از 40 نفر در کلاس درس حضور دارند، این موضوعی است که اولیا دانش‌آموزان مدارس دولتی از آن رنج می‌برند و باعث می‌شود برخی خانواده‌ها با وجود نداشتن توانایی مالی کافی به سمت مدارس غیردولتی بروند، چرا که جمعیت دانش‌آموزان در کلاس‌های درس کمتر است و خانواده احساس آرامش و امنیت بیشتری می‌کند.
وی درباره دومین مشکل خانواده‌ها در فصل ثبتنام مدارس مطرح کرد: خانواده بعد از اینکه تصمیم گرفت، فرزند خود را در مدرسه دولتی ثبتنام کند در انتخاب مدرسه، سردرگُم می‌ماند. طی چند سال اخیر شاهد هستیم آموزش و پرورش با ایجاد مدارس خاص و متنوع، عدالت آموزشی را زیر پا گذاشته است و مدارس دولتی با عناوین مختلف همچون تیز هوشان، شاهد و نمونه دولتی ایجاد شده و تعداد اندکی مدرسه باقی می‌ماند که مردم عادی بتوانند فرزند خود را آنجا ثبتنام کنند.
این کارشناس ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات ادامه داد: مدارس هیئت امنایی هیچ تفاوتی با مدارس دولتی عادی ندارند جز فرصتی به مدیران این نوع مدارس که با این عنوان از مردم شهریه بگیرند و متاسفانه هر سال به تعداد این مدارس اضافه می‌شود.
تنوع مدارس و دردسر برای خانواده‌ها
برزگر در پاسخ به این پرسش که تنوع مدارس منجر به آن شده است، سردرگُمی مردم برای یافتن مدرسه خوب بیشتر شود؟ عنوان کرد: بله درحالی که سیاست آموزش و پرورش باید تقویت مدارس دولتی باشد و تمام مدارس دولتی در یک سطح مشترک در ارائه خدمات با یکدیگر رقابت کنند چون با دادن عنوان به یک مدرسه، اقبال و اصرار خانواده‌ها برای ثبتنام در آن مدارس بیشتر شده و در بعضی مواقع زمینه سو استفاده بعضی افراد فراهم می‌شود.
وی ادامه داد: این روند باعث شده تا مردم احساس کنند مدارس خاص خوب هستند، معلمان بهتری دارند و خدمات آموزشی بهتری ارائه می‌دهند، طبیعی است خانواده برای ثبتنام فرزندش در این مدارس تلاش بیشتری کرده و با افراد مختلف رایزنی می‌کند تا فرزندش را ثبتنام کند.
ضایع شدن حقوق عامه مردم با محدوده‌بندی مدارس
برزگر با اشاره به محدوده‌بندی مدارس دولتی به عنوان سومین مشکل خانواده‌ها در فصل ثبتنام بیان کرد: آموزش و پرورش محدوده‌هایی را بدون در نظر گرفتن ظرفیت مدرسه و مسافت تعریف کرده است و خانواده‌های ساکن در آن محدوده باید در مدارس مشخص شده ثبتنام کنند؛ نفس کار خوب است اما در عمل به دلایل مختلف خود این روش باعث ضایع شدن حقوق خانواده‌ها و مشکلات متعدد برای آنها شده است.
ستاد ثبتنام محلی برای ثبت‌نام‌های سفارشی
وی ادامه داد: هر سال در مناطق آموزش و پرورش، ستاد ثبتنام تشکیل می‌شود که متاسفانه با کارکرد اصلی خود فاصله دارد، کارکرد ستاد ثبتنام باید این باشد که از ابتدای سال تحصیلی، مدارس را با توجه به مقاطع تحصیلی و جنسیتی، تعداد دانش‌آموزان هر ناحیه و محله تفکیک و ساماندهی کرده و نسبت به هدایت آنها برنامه ریزی کند تا مردم با کمترین مشکل در ثبتنام فرزندان خود مواجه شوند اما متاسفانه شاهد هستیم ستاد ثبتنام این کار کارشناسی را انجام نداده و به محل مراجعه برای سفارش ثبتنام افراد خاص در مدارس خاص تبدیل شده است.
این کارشناس ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات گفت: ستاد ثبتنام باید بررسی کند به عنوان مثال در یک محله چند مدرسه ابتدایی دخترانه و پسرانه و در چه مقطعی دانش‌آموز وجود دارد، ورودی و خروجی مدارس محاسبه و نسبت به ساماندهی مدارس اقدام شود.
یک بام و دو هوا در شهریه مدارس دولتی
برزگر با اشاره به اینکه مشکل چهارم و مهم، اخذ شهریه مدارس در قالب مشارکت مردمی است، تصریح کرد: دریافت شهریه از دانش‌آموزان در اکثر موارد به محل چالش بین خانواده و مدیران مدارس تبدیل شده است. آموزش و پرورش باید در بحث اخذ شهریه و مشارکت اولیا، راهکاری را اتخاذ تا تکلیف مردم و مدیران مدارس مشخص شود، متاسفانه سیاست یک بام و دو هوا در این زمینه باعث مشکلات مختلف برای مردم و فراهم شدن زمینه سوء استفاده برخی مدیران مدارس شده است.
وی بیان کرد: در رسانه‌ها اعلام می‌شود، تحصیل رایگان است و مدیران حق دریافت پول اجباری ندارند اما به مدارس سرانه آموزشی پرداخت نمی‌شود و بیشتر مدارس بدون اخذ پول یا شهریه قانونی دانش‌آموز را ثبتنام نمی‌کنند این موضوع غیر از سردرگمی خانواده با برخوردهایی که برخی از مدیران مدارس انجام می‌دهند مانند نشان دادن فیش آب و برق به خانواده‌ها و فشار روانی به دانش‌آموزان در مراحل مختلف تحصیل، حرمت و شان نظام تعلیم و تربیت را زیر سوال می‌برد.
دولت تکلیف را مشخص کند
این کارشناس ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات مطرح کرد: دولت یا باید اصل 30 قانون اساسی را که بر آموزش رایگان تأکید دارد با هر روشی اجرا کند یا صراحتاً از مشارکت مردمی به طور قانونمند استفاده و تکلیف مردم با مدارس را روشن کند.
تکمیل ظرفیت مدارس خوب دولتی با ثبت‌نام‌های سفارشی
برزگر ادامه داد: یکی دیگر از مشکلات عمده در بحث ثبتنام، سفارش‌ها و معرفی افراد از جاهای مختلف است که از فروردین ماه از ستاد آموزش و پرورش تا سایر سازمان‌ها و افراد شروع می‌شود، این موضوع باعث ضایع شدن حقوق بسیاری از خانواده‌ها می‌شود و مدارس خوب دولتی بدون در نظر گرفتن ملاحظه محدوده‌بندی با ثبت‌نام‌های سفارشی تکمیل می‌شود.
وی در مورد راه حل‌های مقطعی این مشکلات گفت: طبقه‌بندی مدارس باید محدود شود، چرا باید مدارس دولتی عادی هر روز ضعیف‌تر و مدارس خاص تقویت شوند تا افراد خاص به این مدارس رفته و فرزندان توده مردم در مدارس دولتی عادی با مشکلات مختلف ثبتنام کنند.
خانواده‌ها بدون قرارداد در مدارس غیردولتی ثبتنام نکنند
برزگر همچنین درباره مشکلات ثبتنام در مدارس غیردولتی بیان کرد: نخستین مشکل موضوع تبلیغات کاذب است یعنی مدارس خدماتی را قبل از ثبتنام معرفی می‌کنند و خانواده نیز با اعتماد به مدرسه و دریافت این خدمات فرزندش را ثبتنام می‌کند اما در طول سال تحصیلی مشخص می‌شود این خدمات ارائه نمی‌شود، طبق قانون مدارس غیردولتی می‌توانند پس از آغاز سال تحصیلی در صورت انصراف دانش‌آموز، 5 درصد شهریه را کسر کنند بنابراین در چنین شرایطی خانواده از تغییر مدرسه فرزندش منصرف می‌شود.
این کارشناس ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات با انتقاد از نظارت دقیق مناطق آموزش و پرورش به خدمات مدارس غیردولتی و عدم اطلاع رسانی لازم به خانواده‌ها گفت: باید به خانواده اطلاع رسانی کافی در مورد محتوای خدمات مصوب، شهریه و آیین نامه‌های آموزشی و مالی ارائه شود.
برزگر بیان کرد: در مدارس غیردولتی به دلیل مسائل مالی و تعهدات طرفین، عقد قرارداد مهم است تا تمام خدمات مشخص شود متاسفانه اکثر مدارس غیردولتی در این مورد قانون را رعایت نکرده و به خانواده قرارداد نمی‌دهند. خانواده‌ها بدون قرارداد فرزند خود را در مدرسه ثبتنام نکنند.
وی گفت: مشکل دیگر در مدارس غیر دولتی اخذ شهریه سال تحصیلی جدید قبل از موعد مقرر و اعلام شهریه جدیدی است که هنوز مصوب نشده یعنی از اول اردیبهشت با اولیا تماس می‌گیرند که باید برای ثبتنام سال جدید مراجعه کنید.
افزایش مشکلات ثبتنام میان پایه‌ها
برزگر با اشاره به اینکه امسال احتمالا با مشکل افزایش ثبتنام میان پایه‌ها در مدارس دولتی مواجه می‌شویم، گفت: بخشی از آن به دلیل تغییر مکان زندگی افراد بوده و بخش دیگر آن به دلیل افزایش زیاد شهریه مدارس غیردولتی است که بسیاری از خانواده‌ها توان ادامه تحصیل در این مدارس را نخواهند داشت و به سمت مدارس دولتی می‌آیند.
وی با اشاره به اینکه خانواده‌ها برای ثبتنام میان پایه در مدارس دولتی با دشواری مواجه خواهند شد، متذکر شد: ظرفیت مدارس دولتی محدود است و مدیران هیچ الزامی به رعایت محدوده برای ثبتنام ندارند و خانواده باید هر مدرسه‌ای که منطقه ظرفیت باز کرد ثبتنام کند.
این کارشناس ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات بیان کرد: یکی دیگر از مشکلاتی که امسال با آن مواجه خواهیم شد این است که در دو سال گذشته چون مدارس غیرحضوری بودند بنابراین بالاتر از ظرفیت دانش‌آموزان را ثبتنام کردند و با حضوری شدن مدارس با تعداد زیاد دانش‌آموزان در کلاس درس مواجه می‌شوند.
برزگر در پایان اشاره کرد: بخش عمده مشکلات ثبتنام مدارس، هر سال تکرار می‌شود مانند بسیاری از مسائل و چالش‌های موجود در مدارس. غفلت و نادیده گرفتن ظرفیت خانواده‌ها در نظارت و همیاری آنها در مدارس باعث تشدید مشکلات می‌شود که راهکار آن احیا و تقویت نقش انجمن اولیا و مربیان در نظام تصمیم گیری و نظارت مدارس است.
