راهکارهای تقویت و افزایش سرمایه اجتماعی چیست؟/سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس پاسخ می دهد

به گزارش خبرنگار سیاسی شبکه خبری ایران ۲۴، سرمایه اجتماعی و وفاق اجتماعی دو مفهوم کلیدی و تاثیرگذار در پایداری و توسعه هر جامعه به شمار می‌روند.

سرمایه اجتماعی به مجموعه روابط، اعتماد متقابل و هنجار‌های مشترکی اطلاق می‌شود که افراد را در یک شبکه اجتماعی به هم پیوند می‌دهد و زمینه‌ساز تعاملات مثبت و همکاری‌های مؤثر در میان اعضای جامعه می‌گردد. وفاق اجتماعی نیز به معنای انسجام، همدلی و وحدت میان اقشار مختلف جامعه است که به حفظ آرامش، عدالت و هماهنگی در سطح کلان جامعه کمک می‌کند. 

«احمد راستینه» سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی روز یکشنبه ۳۱ فروردین ۱۴۰۴ در گفت‌و‌گو با خبرنگار سیاسی ایران ۲۴ در پاسخ به این سوال که سرمایه اجتماعی چگونه می‌تواند به تقویت وفاق اجتماعی در جامعه کمک کند، گفت: یکی از مهم‌ترین مولفه‌های توسعه هر کشور، تلاش برای ارتقاء سرمایه اجتماعی و حکمرانی خوب است که منجر به افزایش اعتماد ملی به تصمیمات حکومتی و همراهی ملی در تحقق اهداف توسعه کشور می‌شود. 

وی افزود: به عبارت دیگر، سرمایه اجتماعی مهم‌ترین عامل در جلب همراهی مردم، میزان اعتماد آنها به تصمیمات حکمرانی است.

راستینه با بیان اینکه برای افزایش سرمایه اجتماعی، چند اقدام حیاتی باید در دستور کار مسئولان باشد، عنوان کرد: نخست، ارزش نهادن به مردم به‌عنوان صاحبان اصلی انقلاب؛ مردمی که انقلاب را به وجود آورده‌اند، از خود حکمرانان بیشتر دلسوز و دغدغه‌مند نگه‌داشت انقلاب هستند. بنابراین، مسئولان باید این باور را در ذهن و جان خود داشته باشند.

سخنگوی کمیسیون آموزش مجلس شورای اسلامی ادامه داد: دوم، شفافیت و صداقت مسئولان با مردم؛ هر چه صداقت و شفافیت در بیان اندیشه‌ها، راهکار‌ها و عملکرد مسئولان بیشتر باشد، اعتماد مردم به آنها افزایش می‌یابد. این مولفه یکی از اصلی‌ترین عوامل رشد سرمایه اجتماعی است.

وی افزود: سومین مبارزه جدی با فساد؛ اراده قوی حکمرانان در مقابله با فساد، اعتماد عمومی را تقویت می‌کند و تبدیل به سرمایه اجتماعی ارزشمندی می‌شود.

راستینه تاکید کرد: چهارمین، تلاش مستمر برای رفع دغدغه‌های مردم: اگر مسأله معیشت، تورم و اقتصاد از اولویت‌های اساسی مردم است، مسئولان باید این مسائل را در مرکز توجه و تلاش خود قرار دهند.

 سخنگوی کمیسیون آموزش ادامه داد: پنجمین، نگاه برنامه‌ریزی با تمرکز بر اسناد بالادستی؛ عبور از نگرش‌های مقطعی و تمرکز روی برنامه‌های جامع توسعه اقتصادی و توجه به نقش مردم در این مسیر، به ایجاد سرمایه اجتماعی پایدار کمک می‌کند.

راستینه بیان کرد: ششمین، توجه به عدالت و رفع تبعیض؛ توجه ویژه به عدالت در توزیع منابع و ثروت، فراهم‌کردن بستر‌های رشد و توسعه، پرورش استعدادها، مشارکت سیاسی و بهره‌مندی عادلانه از آموزش، بهداشت، سلامت و خدمات اجتماعی، از مهم‌ترین عوامل افزایش سرمایه اجتماعی است.

وی با اشاره به مولفه مهم دیگر افزایش سرمایه اجتماعی افزود: قدرت افزایی و نقش‌آفرینی بین‌المللی کشور مهم‌ترین مولفه افزایش سرمایه اجتماعی کشور است. حضور فعال و موثر در تحولات بین‌المللی، حس غرور ملی را افزایش داده و سرمایه اجتماعی را تقویت می‌کند.

سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: رشد فناوری و دانش نقش مهمی در تقویت سرمایه اجتماعی دارد. به‌عنوان مثال، موفقیت در حوزه فناوری هسته‌ای که به غرور ملی تبدیل شده است، حضور نخبگان علمی را در میان مردم گسترش داده و سرمایه اجتماعی قوی ایجاد کرده است. 

وی بیان کرد: فناوری‌های موشکی و تسلیحات دفاعی نیز موجب افزایش اعتماد به نفس و غرور ملی شده که این امر به نفع سرمایه اجتماعی جمهوری اسلامی ایران است.

راستینه تصریح کرد: تقویت ارزش پول ملی به عنوان یکی از ابزار‌های مهم حکمرانی اقتصادی، نقش کلیدی در رشد سرمایه اجتماعی دارد و باید به آن توجه ویژه‌ای شود.

در ادامه سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر سرمایه اجتماعی لازم برای ایجاد وفاق اجتماعی در جامعه وجود دارد، گفت: در برخی از بستر‌ها دارای سرمایه اجتماعی بسیار قوی هستیم. به عنوان مثال، عملیات «وعده صادق ۱ و ۲» اگر سرمایه پشتوانه اجتماعی مردمی قوی وجود نداشت، هرگز موفق نمی‌شد و اساساً امکان اجرای آن وجود نداشت. 

وی افزود: عاملی که حاکمیت را به نقطه‌ای از اعتماد به نفس برای مقابله و تنبیه متجاوز می‌رساند، سرمایه اجتماعی ملت، وحدت و انسجام ملی در حمایت از تصمیمات حکمرانی است. به همین دلیل، این سرمایه عظیم بود که کشور را در موقعیتی از عزت بین‌المللی در عملیات «وعده صادق ۱ و ۲» علیه یک رژیم یاغی و متجاوز قرار داد.

راستینه گفت: برای نمونه، در حوزه فناوری هسته‌ای نیز پیشرفت چشمگیری را شاهد هستیم؛ رشد فناوری هسته‌ای و افزایش درصد غنی‌سازی تا بیش از ۶۰ درصد، تنها به واسطه وجود سرمایه اجتماعی قوی پشت سر دانشمندان و حمایت حکمرانی از تصمیمات و سیاست‌گذاری‌های مرتبط ممکن شده است.

سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی توضیح داد: بنابراین، در بسیاری از بخش‌ها دارای سرمایه‌های اجتماعی بسیار قوی هستیم. اصلی‌ترین عامل مؤثر در افزایش وفاق، پایبندی اکثر دولتمردان و مسئولان به اصول کلیدی پیشرفت و آبادانی کشور و خدمت به مردم است. این پایبندی می‌تواند محور اصلی ایجاد وفاق، همدلی و تقویت سرمایه اجتماعی جهت حل مشکلات مردم باشد.

وی خاطر نشان کرد: امروز در بسیاری از حوزه‌ها، سرمایه اجتماعی وجود دارد که می‌تواند به طور مؤثری در حمایت از حکمرانی و تصمیم‌گیری‌های مهم کمک کند.