کارشناس میراث فرهنگی: در اماکن تاریخی بی‌ادب نباشیم!
مهدی حجت، کارشناس میراث فرهنگی در گفت‌وگوی اختصاصی با شبکه ایران ۲۴، درباره اهمیت و ارزش آثار تاریخی گفت: آثار تاریخی آثاری هستند که ارزش‌های خودشان را به ما منتقل می‌کنند و چون چنین جایگاهی دارند باید مورد احترام قرار بگیرند. ما در محضر این آثار حاضر می‌شویم و از آنها هزارتا چیز می‌گیریم. اطلاعات، عواطف و احساسات، نحوه زندگی گذشتگانمان، دقتی که در انجام کارهایشان داشتند، نوع روابط انسانی و نوع ارتباطی که با طبیعت داشتند، همه اینها را ما از آثار تاریخی یاد می‌گیریم.
وی افزود: وقتی که وارد این‌جور جاها می‌شویم نباید بی‌ادب باشیم؛ ادب یعنی نگه‌داشتن حدود هر چیزی. روی دیوار آثار تاریخی جای اینکه چیزی را بنویسند نیست. این به اثر صدمه وارد می‌کند و پیامی هم ندارد. غالباً افراد، نامشان یا تاریخ آمدنشان به آن مکان تاریخی را می‌نویسند که خیلی بی‌ربط و بی‌معناست. در تمام دنیا ین کار ناپسند است و نشانه این است که آن شخص بی‌شخصیت و بی‌فرهنگی بوده. باید از این افراد پرسید اگر پدرت لباسی تنش باشد حاضری یک لیوان آب کثیف رویش بریزی؟ خیر این کار را نمی‌کنی و برایش حرمت قائلی، پس چرا به آثار گذشتگانمان بی‌حرمتی می‌کنی؟ اینکه کسی بی‌ادبانه وارد شود و به آثار تاریخی جسارت کند و چیزی بنویسد، نشان می‌دهد کسی که اینجا بوده آدم بی‌فرهنگی بوده و نفهمیده مقابل چه چیزی قرار گرفته است.
این کارشناس ادامه داد: به افرادی که با باغ می‌روند هم می‌گویند گل نچینید. ممکن است آنها بگویند به خاطر زیبایی و بوی گل آن را چیده‌اند و این هم آسیب است، اما باز توجیهی دارد.، ولی دیوارنویسی روی بنای تاریخی چه خاصیتی دارد؟ این کار خیلی ضد فرهنگی است و همه کسانی که علاقه‌مند به آثار تاریخشان هستند با این کارها مخالف‌اند.
باید شعور و فرهنگ افراد بازدیدکننده بالا برود
حجت که خود از مدیران سابق میراث‌فرهنگی بوده، درباره قوانینی که برای آسیب رساندن به آثار تاریخی وجود دارد و تاثیر آنها در کاهش این آسیب‌ها بیان کرد: برای فهمیدن، احترام گذاشتن و روبه‌رو شدن با آثار تاریخی‌مان نمی‌توانیم با روش‌های قهری اقدام کنیم. با قاچاقچیان و خلاف‌کاران هم برخورد می‌شود، اما با این برخوردها، کارها درست نمی‌شود. افراد باید بدانند که آثار احترام دارد و این احترام را نگه دارند. باید شعور و فرهنگ افراد بازدیدکننده بالا برود. این اشخاص نمی‌دانند که این آثار ارزشمندند و ما می‌خواهیم با اینها برخورد بکنیم. با برخورد کار فرهنگی اتفاق نمی‌افتد. دستگاه‌های مسئول باید مواجهشان مواجهه فرهنگی باشد. باید از کودکی آموزش دهند و این مسائل را تبلیغ کنند تا مردم آگاه شوند. در کشورهایی که این آسیب‌ها اتفاق نمی‌افتد، برخورد نمی‌کنند، شهروندان خودشان می‌دانند آثار تاریخی برای خودشان است و نباید تخریبش کنند. ما برای حفظ آثارمان نیاز به ارتقای سطح دانش و فرهنگ عمومی داریم.
با برخورد نمی‌توانیم از آثار تاریخی‌مان مراقبت کنیم
این کارشناس اضافه کرد: در مدرسه، پیش از مدرسه، در کتاب‌ها و در صداوسیما مرتب باید درباره اهمیت آثار تاریخی آموزش داده شود. تا کم کم عموم مردم متوجه شوند که نباید به آثار تاریخی آسیب برسانند و آشغال نریزند، میخ نکشند و یادگاری ننویسند. اینها همه نیاز به افزایش فرهنگ دارد. ما بعد از چهل سال در مورد مبارزه با مواد مخدر هم داریم به این نتیجه می‌رسیم که به جز عده‌ای که دانسته وارد این مسیر می‌شوند، بقیه نادانسته در دام می‌افتند و نیاز به آموزش دارند. همان‌طور که مبارزه با مواد مخدر یک کار فرهنگی است و فقط بزن و بگیر نیست، با زدن و گرفتن نمی‌توانیم از آثار تاریخی‌مان هم مراقبت کنیم. حتماً باید با ارتقای فرهنگ برای حفظ آثارمان کوشش کنیم.
حجت در پایان با بیان اینکه درباره آسیب رساندن به بناهای تاریخی، قوانین تاثیر زیادی ندارد، عنوان کرد: فردی که به بنای تاریخی آسیب می‌رساند و یادگاری می‌نویسد، متعهد نیست، بلکه از روی نادانی این کار را انجام می‌دهد. باید متوجهش کرد که کار غلطی است؛ اگر متوجه شود دیگر انجام نمی‌دهد. حفاظت از میراث فرهنگی یک کار فرهنگی است، روش حفاظت هم باید یک روش فرهنگی باشد. البته نمی‌گویم قوانین بی‌ربط است اما قوانین برای کسانی که متعمدانه کار اشتباهی انجام می‌دهند مثل قاچاق اموال فرهنگی، کارساز است و باید برخورد کرد و سخت هم برخورد کرد. اما این کسانی که دیوارنویسی می‌کنند، چون هیچ منفعتی هم برایشان ندارد، فقط از روی بی‌اطلاعی این کار را می‌کنند.
