کارشناس مسائل انرژی: ناترازی دیگر چیست، کل کشور دچار ورشکستگی آبی است
سید سعید میرترابی روز چهارشنبه در گفت و‌گو با خبرنگار شبکه خبری ایران ۲۴، در رابطه با وضعیت کم آبی و حالی بودن سد‌های کشور در فصل گرم پیش رو گفت: به طور کلی ایران کشور کم آبی محسوب می‌شود به این دلیل که یک سوم متوسط دنیا بارندگی دارد و نیاکان ما نیز از گذشته‌های دور روش‌هایی را برای مدیریت آب در نظر داشتند تا این ماده حیات را به صورت دائمی نگه دارند تا مشکل کم آبی در فصول کم بارش یا بی بارش حاد نشود.
وی ادامه داد: علاوه بر کم بارشی، اقلیم ایران نیز خشک بوده و حتی بارندگی‌هایی که نیز طی سال صورت می گیرد نامنظم است، در نتیجه یک سالی ممکن است سطح بارش بهتر شود و در برخی سال‌ها مثل همین چند سال که پشت سر هم روی داده کم بارشی و خشکسالی شدت یافته است.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه ناترازی یک مساله کلان است که در بستر زمان شکل می‌گیرد، افزود: معنای ناترازی این است که برداشت ما از منابع آبی به میزانی که این‌ها جایگزین می‌شوند نیست و شاهد هستیم که عرضه با تقاضا هماهنگی نداشته و اگر موضوع اقلیم هم به آن اضافه کنیم وضع بدتر شده و کشور خشک‌تر از هر سالی است البته گرمایش زمین به طور کلی بر ما نیز تاثیر داشته و ما را در وضع خشکسالی‌های پیاپی قرار داده است که این نیز مزید بر علت شده است.
وی افزود: به نظر می‌آید در ایران روی آب مثل دیگر منابع یک نگاه بلند مدت نبوده است، زیرا خیلی قبل‌تر از این باید آمایش سرزمین را صورت می‌گرفت و الگوی کشت برای هر منطقه تنظیم شد، زیرا در ایران عمده آب مصرفی در بخش کشاورزی مصرف می‌شود و این‌ها نیاز به مطالعات دقیق دارد. مساله‌ای که رویه شده این چند ده ساله سیاست کشت این بوده که تا حد ممکن در حوزه کشاورزی به خودکفایی دست یابیم و در کنار آن نیز موضوع اشتغال پیگیری شود در نتیجه اولویت ما در بخش کشاورزی که عمده مصرف آب در این بخش است همین سیاست خودکفایی و اشتغال زایی بوده و بر مدیریت آب به هیچ عنوان پرداخته نشده است.
میرترابی با بیان اینکه سیاست‌های کلی بر صدور مجوز‌ها و تولیدات محصولات کشاورزی استوار بوده و سبب شده تا سد سازی‌های گسترده صورت گیرد اظهار کرد: شد‌های بسیاری در بستر رودخانه‌ها ساخته شده تا زمین‌های بیشتری زیر کشت بروند و به گونه‌ای منابع آبی مدیریت و هدایت شوند که حداکثر استفاده را برای تحقق دو هدف اشتغالزایی و خودکفایی تامین کند و با اینکه هدف‌های مذکور اهداف خوبی هستند، اما فقط یک نکته مغفول مانده آن هم اینکه چه میزان منابع آبی می‌تواند تحقق این اهداف را تحمل کند و این فشاری را که بر منابع می‌آوریم به دلیل کشاورزی غرق آبی و سنتی تا کی می‌تواند ادامه داشته باشد.
وی ادامه داد: از سویی دیگر هزینه‌ای برای دسترسی به اب‌های زیرزمینی برای کشاورزان در نظر گرفته نشده است با اینکه هر منبع مصرفی در هر صنعتی باید هزینه استفاده از منابع را پرداخت کند، اما در سیاست‌های بالادستی آب کشاورزی رایگان اعلام شده در نتیجه کشاورزان را ترغیب به زدن چاه برای تامین آب می‌کند تا محصولاتی را که شاید حتی مناسب اقلیم ان منطقه نباشد با آب رایگان به بار بنشاند.
این کارشناس حوزه انرژی بیان کرد: ظاهرا تا چند سال پیش همه چیز خوب بوده و به دلیل آنکه بارش‌ها نیز مناسب بوده بر منابع فشار زیادی وارد نشده ولی این مسیر بعد از مدتی دچار اخلال شد و فشار بیشتر بر منابع، کمبود بارش و عرضه کمتر از سویی برداشت بیشتر سبب ناترازی شده است که بحران آبی را به وجود آورده که دیگر آن را نمی‌توان یک بحران بلکه می‌توان آن را یک ورشکستگی تمام عیار در حوزه آبی دانست.
