سرمایه‌گذاری ۱۰۰۰ میلیارد دلاری ایران در بخش هسته‌ای و امکان بازنگری در همکاری‌های مشترک
به گزارش خبرنگار گروه سیاسی شبکه خبری ایران ۲۴، دور چهارم مذاکرات ایران و آمریکا با وجود انتظار پایین برای موفقیت روز شنبه ۲۱ اردیبهشت ماه در عمان برگزار شد.
در شرایطی که ایران بر ادامه غنی‌سازی تأکید دارد، نگرانی‌هایی درباره پیشرفت مذاکرات دور چهارم وجود داشت، اما با میانجی‌گری عمان و ابتکارات فنی مطرح شده، دو طرف این دور را دلگرم‌کننده ارزیابی کردند.
اراده طرفین برای رسیدن به توافق مهم‌ترین عامل جلوگیری از بن‌بست است، هرچند مخالفت‌هایی از سوی رژیم صهیونیستی، برخی جمهوری‌خواهان آمریکایی و تندرو‌ها در ایران مشاهده می‌شود.
در این زمینه سیدعطا تقوی‌اصل استاد دانشگاه در گفت‌و‌گو با خبرنگار سیاسی شبکه خبری ایران ۲۴ به بررسی چالش‌های دور چهارم مذاکرات پرداخت.
وی با تأکید بر تغییر رویکرد آمریکا در دوره دوم ریاست‌جمهوری دونالد ترامپ، اظهار داشت: سیاست «اول آمریکا» در این دوره کاملاً مشهود است و دولت جدید مستقل‌تر از گذشته عمل می‌کند. این تغییر رویکرد که در رفتار آمریکا در جنگ اوکراین و روابط با روسیه و همچنین مذاکرات با ایران دیده می‌شود، نشان‌دهنده تلاش واشنگتن برای پیشبرد منافع خود بدون هماهنگی کامل با اسرائیل است.
این کارشناس منطقه افزود: ترامپ در دوره دوم به شکلی تابوشکنانه عمل می‌کند و برخلاف گذشته که سیاست‌های آمریکا در خاورمیانه عمدتاً با حمایت و هماهنگی رژیم صهیونیستی پیش می‌رفت، اینک تصمیمات مستقل‌تری اتخاذ می‌شود. هرچند آمریکا همچنان به امنیت و تمامیت ارضی اسرائیل متعهد است، اما دیگر منافع رژیم صهیونیستی به‌طور مطلق تعیین‌کننده سیاست‌های آمریکا نیستند.
تقوی‌اصل ادامه داد: این رویکرد جدید آمریکا فرصتی تاریخی برای ایران فراهم کرده است تا بدون فشار‌های غیرمنطقی و نگرانی‌های رژیم صهیونیستی، بر اساس منافع ملی دو طرف وارد مذاکره شود.
وی تصریح کرد: نقش کشور‌های عربی منطقه مانند عربستان سعودی و امارات نیز در روند مذاکرات اهمیت دارد، زیرا این کشور‌ها تحت نفوذ آمریکا هستند و می‌توانند در صورت نارضایتی، روند مذاکرات را مختل کنند.
وی خاطرنشان کرد: با وجود این چالش‌ها، فضای مذاکرات این دوره نسبت به دوره‌های قبل متفاوت و امیدوارکننده است.
چشم‌انداز مذاکرات ایران و آمریکا؛ فرصت‌ها، موانع و تاثیر منطقه‌ای
کارشناس روابط بین‌الملل همچنین گفت: کشور‌ها در این مقطع تاریخی، به دنبال حفظ امنیت منطقه‌ای هستند و ایران به عنوان یکی از ستون‌های اصلی امنیت در منطقه شناخته می‌شود. کشور‌های همسایه علاقه‌مندند که آمریکا و ایران به توافق برسند، اما دغدغه‌هایی درباره میزان غنی‌سازی اورانیوم ایران وجود دارد که کشور‌های عربی نیز به آن توجه دارند.
تقوی‌اصل ادامه داد: گرچه آنها معتقدند آمریکا باید در این زمینه با ایران تفاهم کند. در مقابل، رژیم صهیونیستی موضع سخت‌تری دارد و بر این باور است که تمامی تأسیسات هسته‌ای ایران باید برچیده شود تا توافقی حاصل شود.
وی افزود: شرایط منطقه‌ای امکان تسهیل روند مذاکرات بین ایران و آمریکا را فراهم کرده است، اما هنوز ابهامات و دیدگاه‌های متناقضی در مذاکرات مشاهده می‌شود. تجربه برجام و حمایت گسترده داخلی ایران از تیم مذاکره‌کننده، نقطه قوتی در این مسیر است، در حالی که در آمریکا ناهماهنگی‌ها و تغییر مواضع به چشم می‌خورد که اغلب به دلایل مسائل داخلی آن کشور مرتبط است.
کارشناس روابط بین الملل تاکید کرد: باید تمرکز اصلی بر آنچه در پشت میز مذاکره رد و بدل می‌شود، باشد زیرا گفتار‌های خارج از مذاکرات از طرف نمایندگان آمریکا می‌تواند بر روند اعتمادسازی تاثیر منفی داشته باشد. در دور اخیر مذاکرات، پیشنهاد‌هایی از هر دو طرف مطرح شده و منتظر تصمیم‌گیری نهایی در پایتخت‌ها هستیم.
تقوی‌اصل ادامه داد: همچنین مسیر مذاکرات فراتر از نشست‌های رسمی و از طریق ارسال پیام‌های مستقیم میان طرفین ادامه دارد و این روند می‌تواند تاثیر قابل‌توجهی در پیشبرد توافق داشته باشد.
وی تصریح کرد: با وجود برخی ناهماهنگی‌ها و مواضع متفاوت در آمریکا و رژیم صهیونیستی باید ضمن امیدواری به موفقیت مذاکرات، همچنان با احتیاط عمل کنیم. شخصیت و رفتار سیاسی ترامپ نیز یکی از عوامل اثرگذار بر این روند است که باید در نظر گرفته شود. به طور کلی، مذاکرات همچنان در جریان است و احتمال دستیابی به توافق وجود دارد، اما باید منتظر نتایج نهایی و تصمیمات رسمی ماند.
فرصت‌های سرمایه‌گذاری و طولانی‌تر شدن محدودیت‌ها؛ کلیدهای موفقیت احتمالی توافق ایران و آمریکا
کارشناس روابط بین‌الملل همچنین در تحلیل شرایط فعلی مذاکرات ایران و آمریکا اعلام کرد: روند مذاکرات و دستیابی به توافق، برخلاف رویکرد‌های پیش‌بینی‌ناپذیر گذشته، فرصت مناسبی برای طرفین فراهم کرده است.
وی به تجربیات گذشته اشاره کرد و گفت: برخی خطوط قرمز و مقاومت‌ها در مذاکرات اهمیت زیادی دارند و در این میان، عملکرد ترامپ در توافقات احتمالی می‌تواند به عنوان دو دستاورد مهم مورد توجه قرار گیرد.
این کارشناس روابط بین‌الملل افزود: یکی از مهم‌ترین امتیازات این توافق احتمالی، طولانی‌تر شدن زمان محدودیت‌های فعالیت‌های ایران است که می‌تواند مخالفان داخلی در آمریکا را قانع کند.
تقوی‌اصل همچنین به اهمیت جزئیات توافق اشاره کرد که هنوز به صورت کامل اعلام نشده است.
وی تاکید کرد: یکی دیگراز نقاط قوت توافق، امکان سرمایه‌گذاری گسترده آمریکا در ایران است که می‌تواند به عنوان پشتوانه‌ای مهم برای جلب حمایت افکار عمومی مخالفان توافق در داخل آمریکا به شمار آید.
استاد جغرافیای سیاسی یادآور شد: تاکنون ایران بیش ازهزار میلیارد دلار در حوزه تاسیسات و زیرساخت‌های هسته‌ای سرمایه‌گذاری کرده و بخشی از این سرمایه‌گذاری‌ها می‌تواند در روند همکاری‌های مشترک با آمریکا مورد بازنگری قرار گیرد.
تقوی‌اصل بیان کرد: ظرفیت‌های موجود باید به عنوان پشتوانه‌ای برای تفاهم و اطمینان خاطر حفظ شود تا ایران بتواند از مرحله کنونی عبور کرده و به روابط عادی با جهان و آمریکا دست یابد.
وی شرط ادامه همکاری‌ها را تضمین پایبندی دو طرف به توافقات ذکر کرد تا دیگر شاهد لغو یا شکست توافق نباشیم.
