۳۰۰۰ میلیارد دلار تعهد منطقه‌ای؛ سیاست تجاری ترامپ و وابستگی به آمریکا
به گزارش خبرنگار گروه سیاسی شبکه خبری ایران ۲۴، دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا، صبح سه‌شنبه ۲۳ اردیبهشت ۱۴۰۴ (۱۳ می ۲۰۲۵) وارد ریاض شد و اولین سفر خود به خاورمیانه در دوره دوم ریاست‌جمهوری خود را آغاز کرد.
این سفر که از ۱۳ تا ۱۶ می ادامه داشت، شامل دیدارهایی در عربستان سعودی، قطر و امارات بود.انتخاب عربستان به عنوان نخستین مقصد، نشانه اهمیت راهبردی روابط آمریکا با کشورهای خلیج فارس است و این سفر در شرایط تنش‌های منطقه‌ای و تحولات جهانی مانند درگیری رژیم صهیونیستی و حماس و تنش هند و پاکستان صورت می‌گیرد.
در جریان این سفر خاندان سلطنتی قطر یک فروندهواپیمای بوئینگ ۷۴۷-۸ لوکس به ارزش تقریبی ۴۰۰ میلیون دلار را به دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، اهدا کرد.
ترامپ ضمن تشکر از هدیه لاکچری قطر، گفت:فکر می‌کنم این حرکت از سوی قطر یک اقدام فوق‌العاده بود. واقعاً قدردان آن هستم. من هرگز کسی نیستم که چنین پیشنهادی را رد کنم.
وی همچنین خاطرنشان کرد: عربستان سعودی، امارات، قطر و دیگران، حقیقت این است که ما امنیت آنها را تأمین می‌کنیم. اگر ما نبودیم، احتمالاً الان اصلاً وجود نداشتند.
عبدالرضا فرجی‌راد در گفت‌و‌گو با خبرنگار سیاسی شبکه خبری ایران ۲۴ درباره انجام سفر رئیس جمهور آمریکا، تحقیر کشورهای عربی توسط ترامپ و آینده توافق ایران با آمریکا، اظهار داشت: ترامپ اولین بار نیست که درباره کشورهای عربی چنین سخنانی بیان می‌کند. در دوره اول ریاست جمهوری‌اش نقش تحقیرکننده‌ای برای عرب‌های حوزه خلیج فارس داشت.
وی افزود:ترامپ در گذشته در مصاحبه‌ای اعلام کرد عرب‌های خلیج فارس باید هزینه حمایت آمریکا را بپردازند و اگر واشنگتن از آنها حمایت نکند، آنها حتی ۱۴ روز هم نمی‌توانند دوام بیاورند. این سفر جدید نیز چیزی جز همان سیاست‌ها نبود.
این تحلیلگر مسائل بین الملل ادامه داد: واقعیت این است که سیاست خارجی ترامپ تغییر کرده و اکنون سیاست او بیشتر تجاری شده است؛ یعنی اصل بر تجارت میان کشورهای ثروتمند و آمریکا و سرمایه‌گذاری در این کشور است. هر کشوری که بتواند پول بیشتری به آمریکا بیاورد، دوست صمیمی آنها محسوب می‌شود.
فرجی‌راد ادامه داد: ترامپ در این سفر، نزدیک به سه هزار میلیارد دلار از سه کشور منطقه قول گرفت که با آمریکا تجارت کنند؛ از خرید کالاهای آمریکایی مانند هواپیمای بوئینگ و سلاح‌های آمریکایی گرفته تا سرمایه‌گذاری در آمریکا.
وی افزود: این کشورها با توجه به اینکه سال‌ها تحت نفوذ آمریکا بوده‌اند، از زمانی که ترامپ به کاخ سفید آمده، خواسته است که عربستان ۶۰۰ میلیارد دلار در آمریکا سرمایه‌گذاری کند و حتی خواسته وی به هزار میلیارد دلار نیز رسیده است. این نشان می‌دهد ترامپ چه نظری درباره این کشورها دارد.
این کارشناس روابط بین الملل تصریح کرد: این کشورها وابسته به آمریکا هستند و باید خواسته‌های او را بپذیرند یا با آمریکا درگیر شوند؛ البته منظور درگیری نظامی نیست بلکه درگیری فکری و سیاسی است که نهایتاً به ناامنی می انجامد.
فرجی‌راد با تاکید بر به قدرت رسیدن رهبران جوان در قطر، امارات و عربستان، گفت: این کشورهای عربی حوزه خلیج فارس به خاطر سیاست‌های گذشته و نیاز به توسعه، به امنیت بیشتری نیاز دارند. زمانی، این کشورها فقط از نفت و گاز تغذیه می‌کردند و ثروتمند شده بودند، اما اکنون بخش عمده‌ای از درآمدشان صرف توسعه کشورها می‌شود؛ بنابراین هر اتفاقی که در این کشورها رخ دهد، می‌تواند توسعه آنها را مختل کند. ترامپ نیز از شرایط این کشورها سوء استفاده می‌کند و آنها ناچارند خواسته‌های او را بپذیرند.
وی در باره احتمال تأثیر چنین وضعیتی بر ایران اظهار داشت: آیا اگر ایران با آمریکا توافق کند، چنین وضعیتی خواهد داشت؟ اصلاً چنین چیزی وجود ندارد. ایران در حال حاضر به دنبال رفع تحریم و جذب سرمایه و توسعه تجارت با کشورهای جهان و منطقه است. ایران بیش از ۴۰ سال تحت تحریم بوده و در دوره اول ریاست جمهوری ترامپ این تحریم‌ها شدت گرفت. وضعیت اقتصادی ایران مناسب نیست و مردم ناراضی‌اند. برای رفع تحریم‌ها ناچاریم با آمریکا توافق کنیم، چرا که حتی اگر با اروپا توافق کنیم، تحریم‌های آمریکا باقی می‌ماند و احتمال تشدید آن نیز وجود دارد؛ بنابراین ناچار به گفت‌و‌گو هستیم.
سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان افزود: ایران برخلاف کشورهای عربی حوزه خلیج فارس از گفت‌و‌گو با آمریکا ضرر نمی‌کند و از برداشتن تحریم‌ها سود خواهد برد. ایران کشوری سرمایه‌پذیر است و برای رشد و توسعه اقتصادی به سرمایه خارجی نیاز دارد. حتی اگر بخواهد همچون ترکیه که اقتصادش اکنون سه برابر ایران است در یک دهه آینده رشد کند، باید ۴ تا ۵ میلیارد بشکه نفت صادر کند که برای افزایش تولید نفت نیازمند سرمایه است.
فرجی‌راد ادامه داد: در پنج تا ۱۰ سال آینده ایران به حداقل هزار میلیارد دلار سرمایه نیاز دارد که از داخل یا خارج تأمین خواهد شد؛ در غیر این صورت فاصله ایران با کشورهای منطقه بیشتر خواهد شد و نتیجه آن یأس، ناامیدی، بیکاری و عدم اشتغال خواهد بود؛ بنابراین نباید نگران باشیم، ما برخلاف کشورهای عربی وابسته به آمریکا نیستیم و خودمان می‌توانیم امنیت خود را تأمین کنیم و سلاح‌های پیشرفته‌ای داریم که عمدتاً داخل کشور ساخته می‌شوند.
وی گفت: در واقع کشورهای منطقه باید از عدم توافق ایران و آمریکا بترسند؛ چرا که کشور‌هایی که بر توسعه سریع بنا شده‌اند اگر بخواهند صلح و آرامش را در منطقه حفظ کنند، باید با ایران کنار بیایند، به صلح کمک کنند، مذاکرات را حمایت کنند و به نتیجه برسند.
کشورهای منطقه باید در کنار ایران برای صلح و ثبات همکاری کنند
کارشناس مسائل بین‌الملل، گفت: اتفاقاً کشورهای منطقه باید از عدم توافق ایران و آمریکا نگران باشند. کشور‌هایی که بنا‌های خود را بر رشد و توسعه‌ی سریع گذاشته‌اند، اگر واقعاً می‌خواهند منطقه‌ای آرام و عاری از تنش داشته باشند، باید با ایران همکاری کنند، از روند مذاکرات حمایت کنند و در جهت دستیابی به یک توافق برد-برد تلاش کنند.
فرجی‌راد افزود: در غیر این صورت، خود این کشورها می‌دانند که پول‌هایی که آمریکا دریافت می‌کند و سلاح‌هایی که به آنها می‌دهد، هرگز امنیت‌شان را تضمین نخواهد کرد. امنیت کشورهای حوزه خلیج فارس تنها زمانی تأمین می‌شود که همه این کشورها، یعنی هشت کشور به‌علاوه عراق، همکاری سیاسی، اقتصادی و امنیتی جمعی داشته باشند.
وی ادامه داد: کشورهای منطقه بنابراین نباید خیلی امیدوار باشند که حضور ترامپ در منطقه بتواند امنیت آنها را تضمین کند. برای نمونه، ما سال‌ها۳۰۰۰ میلیارد دلار به آمریکا هزینه می‌کنیم؛ اما این مبلغ نتوانست مانع جنگ یمن و تنش‌های منطقه شود. توصیه‌های اقتصادی ضعیف نیز می‌توانند ضربه‌زننده باشند.
سفیر پیشین ایران در نروژ و مجارستان یادآور شد: کشورهای عرب منطقه باید خواستار شکل‌گیری همکاری جمعی باشند، اگر به دنبال صلح، ثبات و امنیت پایدار در منطقه هستند. شنیده شده است که برخی رهبران عرب بر ایجاد اتحادیه تأکید دارند؛ این در حالی است که این کشورها سال‌هاست به آمریکا وابسته بوده و نفوذ این کشور در آنها عمیق است.
فرجی‌راد اضافه کرد: البته باید پذیرفت که کشورهای جنوبی خلیج فارس از نظر مدیریت اقتصادی و اجتماعی عملکرد خوبی داشته و اکنون جزو کشورهای پیشرو در این زمینه محسوب می‌شوند. این در حالی است که همچنان وابستگی به آمریکا برایشان وجود دارد.
وی خاطرنشان کرد: پیشرفت اقتصادی این کشورها تجربه‌ای ارزشمند برای ما و دیگران است. ما باید استقلال و توان نظامی خود را حفظ کنیم، اما از تجربیاتشان در مدیریت اقتصادی نیز بهره‌مند شویم.
