«زن و بچه» به اسکار میرود یا «پیر پسر»؟

احسان طهماسبی روز چهارشنبه در گفت وگو با ایران۲۴ درباره روند انتخاب و معرفی فیلم به آکامی اسکار گفت: روند استانداردی برای انتخاب و معرفی فیلمها به آکادمی اسکار وجود دارد که در برخی کشورها رعایت میشود. این روند علاوه بر بررسی سطح کیفی آثار، مرور پارامترها و ویژگیهایی است که فیلم برای مورد پذیرش آکادمی قرار گرفتن، باید داشته باشد. یک بررسی کارشناسانه چندین ساله روی عملکرد فیلمهای خارجی زبان آکادمی، خروجی بدست میدهد که متناسب با آن از میان آثار تولید شده در هر کشور، یک فیلم را انتخاب و ارسال میکنند.
وی یادآور شد که در برخی کشورها از جمله ایران، علاوه بر استانداردهای بینالمللی که برای فیلم ها در نظر گرفته میشود، تلاش میشود تا فیلم انتخاب شده نماینده فرهنگ و معرف ویژگیهای کشور باشد حال آنکه این روش انتخاب فیلم منسوخ شده است.
طهماسبی ادامه داد: بعضی از کشورها از جمله ایران پارامترهای دیگری را هم لحاظ میکنند. مثلا فیلمی که به عنوان نماینده سینمای یک کشور ارسال میکنند، قرار است معرف ویژگیهای ذاتی آن کشور یا نماینده فرهنگ غالب آن کشور باشد. اما این تصور قدیمی و از مد افتادهای است زیرا این موضوع زمانی صدق میکرد که ابزارهای ارتباطی به این شکل نبود که کشورها به صورت گسترده بتوانند از اوضاع یکدیگر و فرهنگ مردم مطلع شوند.
این منتقد و نویسنده سینمایی افزود: در گذشته وقتی فیلمی به اسکار معرفی می شد، فکر میکردند که فرهنگ آن کشور به شکلی که در فیلم نمایش داده شده است در صورتی که اکنون چندین سال است که ابزارها تغیر کردهاند. اما هنوز مدیران سینمایی همان طرز فکر را دارند. مثلا فکر میکنند اگر در یک فیلم ایرانی پدر یک خانواده ناهنجاری دارد، ممکن است خارجیها فکر کنند همه مردهای ایرانی یا پدرهای ایرانی این ناهنجاری را دارند.
طهماسبی با بیان اینکه با بررسی مشخصات فیلمهایی که مورد پسند آکادمی قرار میگیرند می توان به فرمولی رسید که کمک میکند فیلم بهتر را انتخاب کنند، گفت: نه فقط در ایران بلکه در خیلی از کشورهای دیگر، ممکن است در طول سال فیلمهایی تولید شوند که اصلا ویژگیهای مورد نظر را نداشته باشند و از نظر کیفی مورد پسند هیچ جشنوارهای نباشند. هر چند سال یک بار اتفاق میافتد که مثل امسال چند تا نماینده قابل بحث وجود داشته باشد. خیلی از سالها آنقدر سطح کیفی فیلمها پایین است که فیلمی انتخاب میشود که صرفا معرفی شود و میدانند شانسی در آکادمی اسکار نخواهد داشت.
وی ادامه داد: اما خوشبختانه سالهایی هم مثل سال جاری چند فیلم قابل بحث وجود دارد که البته نمیگویم سینمای ایران حتما میتواند شانس برنده شدن داشته باشد اما حداقل چند فیلم قابل بحث داریم.
طهماسبی با اشاره به فیلمهای خوش ساختی که به دلیل توقیف یا مجوز نداشتن فرصت حضور در اسکار را پیدا نمیکنند، گفت: فیلمهایی داریم که خیلی خوب هستند اما چون اکران نشدند یا چون مجوزهای لازم را ندارند از دایره انتخاب بیرون میمانند. در صورتی که شاید اگر این آثار معرفی شوند نتایج خیلی خوبی هم داشته باشد.
وی افزود: مثلا فیلمی به نام «جاده خاکی» ساخته پناه پناهی داشتیم که میتوانست نماینده خوبی باشد اما معرفی نمیشود چون پخش نشده و مجوز ندارد. این مسائل هم باعث میشود شانس برنده شدن فیلمی از سینمای ایران خیلی کم باشد.
طهماسبی همچنین درباره اینکه ساخته سعید روستایی شانس بیشتری برای انتخاب شدن دارد یا اکتای براهنی گفت: فکر می کنم «زن و بچه» سعید روستایی برای معرفی از سمت ایران شانس بیشتری دارد. ولی «پیرپسر» اکتای براهنی میتواند شانس بیشتری برای موفقیت در اسکار داشته باشد. با این وجود احتمالا انتخاب ایران «زن و بچه» است.
وی افزود: «زن و بچه» یکبار در کن شرکت کرده و ممکن است این موضوع کمک کننده باشد (هرچند غالبا کمکی نمیکند). از طرفی سعید روستایی برای سینمای جهان نسبت به اکتای براهنی اسم شناخته شدهتری دارد.
این منتقد و نویسنده سینمایی خاطر نشان کرد: در کل در مورد هر دو فیلم فکر میکنم ایران در اسکار آینده شانسی نداشته باشد. اما در هر صورت این چیزی است که در قیاس با بقیه آثار مشخص میشود. فکر نمیکنم هیچکدام از این فیلمها شانس موفقیت در اسکار را داشته باشند مگر اینکه تولیدات دیگر کشورها سطح بالایی نداشته باشد که بعید میدانم اینطور باشد.