به گزارش رسانه تحلیلی تصویری بهمن، روزنامه صبح نو نوشت: مذاکرات هستهای علیرغم گذشت چندماه از آغاز مجدد در آذرماه هنوز به سرانجام نرسیده است و توقف بهوجودآمده در روند مذاکرات، نشاندهنده باقی ماندن اختلافاتی است که از رسیدن به توافق جلوگیری میکند. اگرچه ایران بارها مواضع خود را قاطعانه اعلام و پیگیری کرده اما طرف آمریکایی هنوز بهدنبال تغییر رفتار ایران است. در ادامه رایزنیهای مقامات ایران با مقامات غربی، حسین امیرعبداللهیان شامگاه جمعه در تماس تلفنی با جوزف بورل، با اشاره به تداوم رایزنیها برای رفع تحریمها اظهار داشت: هیچ تردیدی در اراده دولت جمهوری اسلامی ایران برای رسیدن به توافق خوب، قوی و پایدار وجود ندارد.
توافق خوب و پایدار که از ابتدا موردتوجه ایران بود در روزهای گذشته نیز بار دیگر به مقامات غربی گوشزد شد تا از هر تصور اشتباهی جلوگیری شود. رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان در ادامه این گفتوگوی تلفنی افزود: کاخ سفید باید زیادهخواهیها و تردید را کنار گذاشته و در مسیر واقعبینی و راهحل گام بردارد.
تلاشهای برای رسیدن به نقطه مشترک برای احیای برجام در شرایطی ناکام مانده که سه کشور اروپایی و روسیه و چین برای نهایی شدن توافق آمادگی دارند و تنها دولت فعلی آمریکاست که این تلاشها را به پرتگاه برده است. دولت بایدن که میراثدار اقدامات غلط گذشته کاخ سفید است باید جسارت اصلاح این سیاستهای اشتباه را داشته باشد.
در حالی که تعداد زیادی از جمهوری خواهان در سنا و مجلس خواهان توافق با ایران هستند اما دولت بایدن از ترس برخی جمهوری خواهان مخالف و ترس از اینکه از این مساله در انتخابات کنگره بهرهبرداری کنند، فعلا با برداشتن نام سپاه از لیست FTO موافقت نکرده است.
قرار دادن نام سپاه در فهرست گروههای تروریستی خارجی FTO یکی از این اشتباهات است. مایک پمپئو، وزیر امورخارجه ترامپ در شرایطی این اقدام را محقق کرد که نهادهای امنیتی آمریکا مخالف آن بودند. این اقدام غلط زمینهسازی برای دشوار شدن بازگشت به برجام بود که شاهد آن در روزهای اخیر هستیم و این تاکتیک تصمیمگیری را برای بایدن سخت کرده است.
پافشاری بر خطوط قرمز
این موضوع و انتفاع اقتصادی ایران از توافق، مسائلی است که باعث شده تا مذاکرهکنندگان ایرانی بر مواضع خود تاکید کنند و از سوی دیگر، آمریکاییها نیز تلاش میکنند تا حد ممکن از دادن امتیاز امتناع کنند و این رفتار رسیدن به نقطه مشترک را دشوار کرده است.
در همین راستا، حسین امیرعبداللهیان در روزهای اخیر در گفتوگوی تلفنی با فیصل مقداد خاطرنشان کرد: تبادل پیامها بین ما و آمریکاییها از طریق اتحادیه اروپا در حال انجام است و در این مسیر بارها تاکید کردهایم که جمهوری اسلامی ایران نه به زیادهخواهیها توجه دارد و نه از خطوط قرمز خود حاضر به عقبنشینی است. وی افزود: مسیر دیپلماسی بهخوبی کار میکند و از رسیدن به توافق خوب و پایدار دور نشدهایم.
پافشاری بایدن بر مواضع خود باعث شده است بازگشت آمریکا به برجام که جزء محوریترین شعارهای انتخاباتی وی بود طولانی شود و هرچه به انتخابات کنگره در آمریکا نزدیک میشویم کار برای وی سختتر خواهد شد و نیاز بیشتری به تصمیمگیری درباره ایران خواهد داشت. هرچند براساس خبر تایمزاسراییل که در روزهای اخیر منتشر شد، یک دیپلمات ارشد صهیونیستی با اشاره به وضعیت مذاکرات هستهای در وین فاش کرد که مقامات دولت بایدن به همتایان اروپایی خود اطلاع داده که واشنگتن قصد ندارد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران را بهعنوان بخشی از مذاکرات از فهرست تروریستی خارج کند. این مقام صهیونیستی ادعا کرد که مذاکرات هستهای درحالحاضر به بنبست رسیده که عمدتا بهدلیل درخواست ایران از واشنگتن مبنی بر حذف سپاه از فهرست سازمانهای تروریستی خارجی است.
بازی مقصرنمایی آمریکا
آمریکاییها که علیرغم وعدههای خود نهتنها اقدام مثبتی انجام ندادهاند، بلکه از مانعتراشی در روند مذاکرات نیز امتناع نکردهاند و این موضوع باعث شده است تا شاهد رسیدن به نقطه مطلوب نباشیم. اگرچه در ادامه فرافکنیها و مواضع غلط مقامات آمریکایی «لیندا توماس گرینفیلد»، سفیر آمریکا در سازمان ملل نیز در گفتوگو با العربی الجدید در نیویورک گفت که ممکن است توافقی با ایران درمورد پرونده هستهای حاصل نشود اما مقامات ایران بارها اعلام کردهاند که برای مذاکرات برد-برد آمادهاند.
وی در واکنش به بنبست در مذاکرات گفت: فعلا توافقی ما نداریم و ممکن است به آن نرسیم. اما جو بایدن قول داده است که در راستای اطمینان از اینکه ایران هرگز به سلاح هستهای دست نیابد، تلاش خواهیم کرد. تکرار فرافکنیها از سوی مقامات آمریکایی شرایط جدیدی را نشان نمیدهد و آنها با این حربهها به دنبال حفظ کارزار فشار حداکثری علیه ایران هستند تا در صورت نیاز در آینده نیز از آن بهره ببرند و این روند باعث نمیشود که ایران از مواضع خود کوتاه بیاید. در ادامه این روند یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا که نامش بیان نشده، روز پنجشنبه مدعی شده است: اگر ایران خواهان لغو تحریمها فراتر از توافق هستهای۲۰۱۵ است، باید به نگرانیهای آمریکا فراتر از برجام رسیدگی کند.
رویکرد آمریکاییها برای برجامهای دیگر در حوزههای منطقهای و موشکی که در سالهای گذشته بارها مطرح شده حالا بهشکل جدیتری روی میز است و با فضاسازی رسانهای بهدنبال تسلیم ایران در برابر زیادهخواهیهای خود هستند.
مقابله با کارزار فشار حداکثری علیه ایران
ایران که در این سالها علیرغم مشکلات عدیده تن به زیادهخواهیها نداده در این روزها نیز بارها تاکید کرده است که آمریکاییها باید دست از مشی گذشته خود برداشته و وضعیت جدیدی را به وجود آورند تا علاوه بر شکست تحریمهای همهجانبه، انتفاع اقتصادی مردم ایران از هرگونه توافقی محقق شود. خطیبزاده، سخنگوی وزارت امورخارجه کشورمان در روزهای اخیر دراینباره گفت: تمامی عناصر و اجزای فشار حداکثری و کارزار فشار حداکثری باید از بین برود. آمریکا نمیتواند تمام انرژی و وقت همه ما را صرف این کند که بخشی از اجزای فشار حداکثری و میراث ترامپ را حفظ کند، چه در مذاکرات برای خودش فکر کند که بهصورت دروغین اهرم درست کرده و چه فکر کند در آینده میتواند اهرمی داشته باشد. هر دوی این تصورات باطل است؛ اجزای این فشار حداکثری باید کلا از بین برود.
وی افزود: آنچه بین ما و آمریکا الان باقی مانده در هر دو مورد دچار نقص است. همچنان مطمئن نیستیم و طرفهای اروپایی هم که با ما بهصورت جدی کار کردند و میکنند و روابط ما بهصورت دقیق و صمیمی با آنها ادامه دارد، میدانند که اطمینان از اینکه انتفاع از چرخه اقتصادی ایران کامل شود لازمهاش این است که نکاتی که بین ما و آمریکا باقی مانده است، حل شود.
ایران بیش از هرزمانی آماده رسیدن به توافق است و طرف آمریکایی نیز باید جدی وارد این میدان شده و با تصمیم خود از نابودی تلاشهای چندین ماهه جلوگیری کند. آمریکاییهای در این سالها بهخوبی دریافتهاند که ایران از خطوط قرمز خود عدول نخواهد کرد و در این موضوع نیز که وابسته به منفعت ملت ایران پس از تحمل سالها مشکلات اقتصادی است، سر سوزنی با آمریکاییهای مدارا نخواهد کرد و تا رسیدن به انتفاع اقتصادی از هر توافقی برای مردم ایران، بر مواضع خود پافشاری خواهد کرد.
احیای برجام؛ در ایستگاه تصمیم
مذاکرات هستهای حالا به نقطهای رسیده که نیازمند تصمیم است و دیگر مباحث ازجمله مباحث فنی به پایان رسیده است. محمد اسلامی، رییس سازمان انرژی اتمی نیز در روزهای اخیر با اشاره به مباحث فنی مذاکرات وین، گفت: موضوعات و مباحث فنی در مذاکرات وین تمام و مشخص شده است، بحثهای فنی صورتگرفته و تنها موضوعات سیاسی باقیمانده که مربوط به وزارت خارجه است.
رییس سازمان انرژی اتمی افزود: در سالهای اخیر گزارشهایی ازسوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی برخلاف فعالیتهای هستهای ایران منتشر شده است اما با گفتوگو و رایزنیهای انجامگرفته، این مباحث خاتمه پیدا کرده و ایران و آژانس براساس قوانین پادمان، روابط خود را مدیریت کردند.
با توصیف شرایط بهوجودآمده در روند مذاکرات هستهای و نیاز تصمیمگیری طرف آمریکایی، هرگونه مانعی که جلوی رسیدن مردم ایران به انتفاع قرار بگیرد، میتواند رسیدن به توافق را دور از دسترس قرار دهد. از سوی دیگر، درگیری بر سر خارج کردن نام سپاه از FTO نیز کماکان یکی از گرههای موجود است که طرف مقابل باید در راستای حل آن قدم بردارد. توافق پایدار و خوب توافقی است که مردم ایران را منتفع خواهد کرد و هرگونه توافقی که مانند گذشته، چالشهای جدیدی را برای ایران در پی داشته باشد، قابلقبول نخواهد بود.