رسانه تحلیلی تصویری بهمن، گروه فرهنگ و اندیشه- محمد جواد نجفی: یکی از بازیگران ایرانی که تا دیروز به عنوان زن شناخته میشد، و در قامت بازیگر، نقش زن را الحق و الانصاف بسیار خوب بازی میکرد، امروز اعلام کرد دوباره زاییده شده و نام جدیدش مازیار است. نقش همسرِ حاجی گیرینوفِ اخراجی‌ها، دخترِ کُردِ سریالِ دارا و ندار، خاله بی‌اعصاب سریالِ پرطرفدارِ سه در چهار، سردسته زنان کوفی معترض در سریال مختارنامه و.... . به بهانه این خبر و موج‌هایی که کم‌کم در ساحل ایران و فضای فرهنگی ما دیده میشود، با مستند «زن چیست؟» همراه میشویم.
سازنده راست
مت والش کاتولیک سی و شش ساله آمریکایی که چهار فرزند دارد. او میگوید:« پاپ فرانسیس ناامیدم کرد.» بعضی او را مایکل مور جدید می‌دانند. کارگردان مستند زن چیست؟ که از دیلی وایر در یک ژوئن 2022 با آغاز مناسبتی به نام ماه غرور پخش شد. او هم‌چنین نویسنده کتاب جانی شیر دریایی، با موضوع یک پسر ده ساله که گمان میکند شیر دریایی است، هست. شاید چیزی شبیه گاو از غلامحسین ساعدی خودمان در همان حد انتقادی و تاریک.
تیزر این مستند در یوتیوب بیشترین ترافیک در تاریخ کانال دیلی وایر را ثبت کرد. منتقدان و فعالان اجتماعی مخالف اما تصمیم گرفتند سکوت کنند، و صحبتی از مستند و کارگردانش نداشته باشند. کارگردانی که به راست سیاسی بودن مشهور است اما این منتقدانش هستند که به محافظه‌کارانه‌ترین روش ممکن با او برخورد میکنند. شاید بتوان گفت امروز که اقلیت های نمایشی ترند رسانه ها شدند جای محافظه کاران و چپ‌های انتقادی هم عوض شده است.
پاسخ به یک پرسش
مستند «زن چیست؟» همانطور که از اسمش مشخص است، به دنبال جواب یک پرسش است. سوالی که مربوط به همه انسان‌ها و درمورد نیمی از جمعیت کره زمین، زنان است. پیرامون زن و جنسیت کم ادبیات و محتوا تولید نشده و اگر قرار باشد حرف های تکراری بشنویم پس چه فایده؟
دقیقا نقطه قوت مستند همین جاست. مت با پرسش‌هایی انتقادی و همه فهم به سراغ ادعاهایی عادی انگار شده میرود. کمتر حرف میزند و بیشتر اجازه صحبت به مصاحبه‌شونده میدهد؛ البته اگر بعد از چند پرسش هنوز در جلسه حضور داشته باشد و مایل به ادامه گفت و گو باشد.
او به مصاحبه با زینفعان، موافقان، مخالفان و انسان‌هایی که در راه تغییر جنسیت اقدام کردند مینشیند. برساخت رسانه‌ای همه‌گیر تلقی شده در آمریکا 2022 درمورد زن، جنسیت، ترنس و برچسب ترنس هراسی را مورد پرسش قرار میدهد.
روانپزشک، پزشک، جراح جنسیت، نماینده کنگره، زن و مرد عادیِ رهگذر، معترضِ پلاکارد به دست، فروشنده داروهای هورمونی و مسدود کننده غدد، استاد دانشگاه و استاد مستعفی دانشگاه؛ از همه و همه مصاحبه میگرد و این تنوع مصاحبه نه خسته کننده است و نه باعث گمراهی و خارج شدن از سیر روایی مستند میشود.
تنها در میان افراط
محسن اسلام زاده کارگردان «تنها در میان طالبان» تعریف میکند:« در جشنواره آمریکایی، بعد از اینکه جایزه بردم، به من گفتند تو با این مستند نظام رسانه‌های ما را زیر سوال بردی.»
محسن اسلام زاده از واقعیتی به اسم طالبان رونمایی میکرد. واقعیتی که نظام رسانه‌ای آمریکا تمایل داشت از یاد برود، تا بعد از اینکه فراموش شد، راحت‌تر بتواند آمریکا را منجی کشور جهان سومی افغانستان معرفی کند و تجاوز نظامی به خاک یک کشور را با گزاره نابودی طالبان بپوشاند.
امپراطوری رسانه‌ای، اخبار طالبان را چنان بایکوت کرده بود که گویی دیگر حتی یک طالب وجود ندارد؛ اما طالبان آنچنان زنده و قوی بود که فقط هفت سال بعد از مستند اسلام زاده کل افغانستان را تصرف کرد. اسلام زاده تنها در میان طالبان رفت و بر سر جانش قمار کرد تا واقعیت را نشان دهد.
مستند «زن چیست؟» یادآور تنها در میان طالبان است. در محتوا نمایش یک واقعیت فراموش شده است. واقعیتی که دنیای غرب در مواجه با زن در تاریخ چند صد ساله‌اش، همواره بین دو قطب انکار و سرکوب یا انکار و تکثر غیرضروری رفت آمد داشته است.
«زن چیست؟» در فرم هم به میان انسان های دگم و بسته رفته و بر سر شهرت مجازی‌اش قمار کرده و تن به بایکوت، ریپورت و ساسپند داده است. حتی شبکه های تلویزیونی که با او مصاحبه کرده‌بودند، مجبور به حذف این مصاحبه‌ها از روی آرشیو خود شده‌اند.
مت والش هم مثل اسلام زاده نظام رسانه‌ای آمریکایی که متضمن سود شرکت های بزرگ صنعتی هستند را رسوا میکند. یک طرف اسلحه و غارت منابع طبیعی افغانستان را تضمین میکردند، یک طرف سود وجود هویت‌های بی‌ثبات برای ایجاد تخدیر اجتماعی و همینطور سود مالی شرکت‌های دارویی و جراحان تغییر جنسیت که حتی نوجوان نابالغ شانزده ساله را بدون هیچ ملاحظه اخلاقی جراحی میکند.
کارگردان از سوژه ای رونمایی میکند که بدون اجازه پدر و مادر، به فرزند داروهای هورمونی تزریق میکند و پدر چون برای این کار مقاومت کرده است؛ آلان با وثیقه آزاد است. به راستی حدود اعمال قدرت حاکمیت‌ها تا کجاست؟
فرمول ثابتی که دیکتاتوری رسانه‌ای با حذف و دست به دامن شعار های خوش رنگ، تکرار و تکرار و تکرار میکند، تا با ایجاد مارپیچ سکوت و ارایه یک طرفه ادعاهای خود، باعث فراموشی و کمرنگ شدن واقعیت شود.
اقلیت‌ها را با نمایشی کردن بی‌ارزش میکند و به جای ایجاد محیط امن برای افرادی که واقعا ترنس هستند به دنبال کپی تقلبی زدن و در قالب های معین گنجاندن است تا کنترل کند، و درآمدش را تضمین کرده باشد.
|انتهای پیام|
