به گزارش رسانه تحلیلی تصویری بهمن، به نقل از تسنیم: بسیاری از مقامات ترکیه در هفته های اخیر اعلام کرده اند که ارتش این کشور، به شمال سوریه حمله می کند. اما شواهد نشان می دهد که آنکارا برای این اقدام، چالش ها و موانع فراوانی پیش رو دارد. به باور تحلیل گران غربی، مقامات ترکیه در مورد اجرای یک عملیات مداخله جویانه و اشغالگرانه جدید در شمال سوریه، دچار تردید شده اند.
هزاران شبه نظامی ترکمان و عرب سوری نیز که بخشی از آنها از نیروهای سابق ارتش تحت امر بشار اسد بوده و در آغاز بحران به ترکیه گریخته بودند خود را مهیا کرده بودند تا همراه با ارتش ترکیه وارد مناطقی همچون تل رفعت و منبج شوند. اما حالا در نقاط نزدیک به مرز سوریه و ترکیه در موضع بلاتکلیفی و حالت ابهام به سر می برند.
بر اساس گزارش فاینشنال تایمز، ترکیه بیش از 50 هزار جنگجوی سوری را آموزش می دهد. اما واقعیت این است که آمارهای میدانی، حتی از این هم بیشتر است. به گفته تحلیل گر این روزنامه انگلیسی، از زمان فروپاشی امپراتوری عثمانی به این سو، تسلیح و پرورش هزاران جنگجوی سوری در استان های مرزی، همچون بزرگترین ردپا و نشانه نفوذ ترکیه در یک کشور عربی قلمداد می شود و رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه می خواهد با استفاده از این نیروها مناطق تحت کنترل را گسترش دهد.
اتکای ترکیه به استفاده از شبه نظامیان سوری در حالی است که قبلاً بارها از گروه های افراطی حمایت کرده و علاوه بر ادلب، در چندین نقطه دیگر دردسرهای بزرگی برای ترکیه به وجود آورده اند و اقدامات خشونت آمیز و تروریستی آنان موجب شده که انتقادات گسترده ای علیه ترکیه مطرح شود.
در سه منطقه تحت اشغال ترکیه در شمال سوریه، کودکان سوری در مدارس، زبان ترکی را به عنوان زبان دوم یاد می گیرند، برق مناطق مسکونی از شبکه برق ترکیه تامین شده، چند بیمارستان ایجاد شده و استفاده از لیره ترکیه رایج شده و حقوق کارگران مناطق مزبور، توسط ترکیه با سرویس پست و نامه رسانی تحت امر آنکارا پرداخت می شود و حالا تعداد حقوق بگیرهای شبه نظامی سوری به بیش از 50 هزار نفر رسیده و این در حالی است که ترکیه در بحران اقتصادی به سر می برد.
محمود علیتو، یکی از مقامات گروهی که خود را ارتش ملی سوریه نامیده و مورد حمایت ترکیه است، اعلام کرده که احتمال انجام عملیات جدید ترکیه در منطقه، در ماه گذشته بیشتر بود.
او افزوده که «ترکیه تنها شانس ماست. اگر آنکارا مجدداً روابط خود را با دمشق برقرار کند، به مبارزه علیه بشار اسد، رئیس جمهور سوریه ادامه خواهیم داد.»
مخالفت تهران و مسکو، تردیدِ آنکارا
بر اساس گزارش روزنامه فایننشال تایمز چاپ لندن، دیپلمات‌های غربی اعلام کردند که نشانه‌های کمی وجود دارد که ترکیه بخواهد به زودی عملیات جدیدی را در شمال سوریه آغاز کند.
در گزارش این روزنامه آمده است: «اظهارات مقامات روسیه، ایران و آمریکا در مخالفت با عملیات ترکیه در شمال سوریه، نیز سهم مهمی در تردیدهای آنکارا دارد. ترکیه در شرایط کنونی هم بخشی از اراضی سوریه را تحت کنترل دارد، اما بعید نیست که به دنبال انجام یک عملیات جدید، با شرایطی روبرو شود که ناچار شود قلمروهای قبلی را نیز رها کند.»
در همین حال، آگاهان سیاسی در مورد هزینه های اقتصادی حمله به سوریه هشدار می دهند و معتقدند که این اقدامات، آثار سوئی بر اقتصاد ترکیه بر جای می گذارد.
مراد یشیلتاش از تحلیلگران حوزه های امنیتی ترکیه گفته است: حضور 4 تا 5 هزار نفر از نظامیان ترکیه در خاک سوریه، هزینه ای 2 میلیارد دلاری بر دست دولت اردوغان گذاشته است.
رفتار معنی دار روسیه در مواجهه با ترکیه
بسیاری از روزنامه های چاپ آنکارا در صفحه نخست خود عکس هایی از استقرار نیروهای نظامی روسیه در مرز ترکیه و سوریه را منتشر کرده اند. این روزنامه ها، به این موضوع اشاره کرده اند که مسکو بدون آن که حرفی بزند و داد و هوار به راه بیندازد، عملاً از سوریه در برابر حمله احتمالی ترکیه مراقبت می کند و همراهی ارتش های روسیه و سوریه، به شکلی آشکار به معنی ارسال سیگنال برای آنکارا است.
آن چه اردوغان در تهران آموخت
برگزاری نشست کشورهای عضو روند آستانه در تهران، نقطه عطف مهمی برای بیان دیدگاه های های جمهوری اسلامی ایران در مورد ترکیه و سوریه بود.
رهبر انقلاب، در دیدار با رئیس جمهور ترکیه صراحتاً به مخالفت با حمله نظامی به سوریه اشاره کردند و در دیدار با پوتین نیز اعلام کردند:«یک مسئله مهم دیگر در موضوع سوریه، اشغال مناطق حاصلخیز و نفت‌خیز شرق فرات به وسیله آمریکایی‌ها است که این قضیه باید با بیرون راندن آنها از آن منطقه علاج شود.»
رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه نیز در بازگشت به ترکیه، به تاسی از بیانات رهبر انقلاب، خواهان خروج آمریکا از شرق فرات شد. این در حالی است که اردوغان، قبلاً چنین مطالبه ای مطرح نمی کرد و بیم آن داشت که با خروج آمریکا از سوریه، بازی تماماً به نفع ایران و روسیه پیش برود. در نتیجه، طرح درخواست روشن رئیس جمهور ترکیه مبنی بر ضرورت خروج آمریکا از مناطق شرق فرات، به خودی خود اهمیت سیاسی قابل توجهی دارد.
حتی اگر عملیات نشود
ترکیه در روزهای گذشته، بارها با استفاده از پهپادهای مسلح بیرقدار تی بی 2، از دور مواضع نهادهای اقماری پ.ک.ک در شمال سوریه را مورد هدف قرار داده و چند تن از فرماندهان این گروه را از بین برده است. این اقدام ترکیه نشان داده که حمله متمرکز و اهداف نقطه ای، نوعی از استراتژی سیاسی – دفاعی ترکیه برای رسیدن به نتایج محدود در خاک سوریه است و می خواهد، حتی در صورتی که نتواند عملیات زمینی انجام دهد، با استفاده از پهپاد، پیام سیاسی خود را منتقل کند و توان تحرک و تمرکز را از نهادهای اقماری پ.ک.ک بگیرد.
در پایان باید به این نکته اشاره کرد که یکی از مشکلات مهم تبیین و اجرای سیاست های ترکیه در مورد سوریه، این است که بخش مهمی از این روند، با منافع حزب حاکم و معادلات سیاسی داخلی ترکیه پیوند خورده است. به عبارتی دیگر، حزب عدالت و توسعه به دنبال آن است که نه تنها مساله حمله نظامی مداخله جویانه به شمال سوریه، بلکه موضوعاتی همچون بازگشت آوارگان و دیگر نکات مرتبط با ترکیه را به خوراک سیاست داخلی و آتش بار رسانه ای تبدیل کند.
