رسانه تحلیلی تصویری بهمن، گروه فرهنگ و اندیشه- علی طالقانی: ایده "ذات خوب در ظاهری شرور" در آثار سینمایی نظیر "شرک"، "شرکت هیولاها"، "هتل ترانسیلوانیا"، "پسر جهنمی"، "سایه‌های تاریک" و سریال‌هایی مثل "ماجراجویی‌های هراس انگیز سابرینا" و "گرگ و میش" نمود داشته است.
این ایده به خاطر دارا بودن ماهیتی متضاد درون خود، ذاتا دراماتیک و جذاب به نظر می‌آید اما بی اساس و مردود است.
توجه به درونیات و درگیر ظواهر نبودن نیز از جمله تعالیمی است که در بسیاری از ادیان و فرهنگ‌ها به آن اشاره شده است و همین امر باعث شده تا ایده "شیطان خیرخواه" فرصت پرورش داشته باشد.
مدافعان این ایده برای اثبات وجود ذره‌ای نیکی در دل پلیدی به داستان‌هایی اشاره می‌کنند که در آن تحولی شخصیتی روی داده و فرد پلید به خیر روی آورده است؛ مانند شخصیت "حر" در واقعه عاشورا یا "گیل گمش" در اساطیر. اما در همه این موارد باید به این توجه کرد که با سوژه‌ای انسانی سروکار داریم که ذاتا نیک‌سرشت بوده و موقتا به پلیدی روی آورده و بنا به قاعده بازگشت به اصل، آن شخصیت‌ها متحول شده‌اند.
این دلیل نمی‌شود که همین مساله را به شیاطین نسبت دهیم و از شخصیت‌هایی نظیر شیطان، جهی، اکوان دیو، دراکولا و ضحاک انتظار خیرخواهی‌مان را داشته باشیم.
در سال‌های اخیر ژانر گروتسک با دم‌دستی انگاشتن شر و زینت بخشی به رفتار و اعمال شیطانی و ممنوعه، به ایده شیطان خیرخواه قدرت داده و دلسردی جوانان نسبت به دین نیز زمینه‌ساز پارادایم "سوژه گناهکار سعادتمند" شده است.
در آثار اینچنینی شخصیت با انجام اعمالی مانند کفرگویی، برپایی مراسمات شیطانی، نوشیدن خون بی‌گناهان، فروختن روح خود به شیطان و گناهانی که در همه ادیان الهی کبیره به حساب می‌آیند قدرتی می‌گیرد که باعث رهایی‌اش از کشمکش می‌شود و در پایان داستان به سعادت می‌رسد.
لازم به تذکر است که وجود چنین مواردی در ژانر گروتسک دلیلی بر پلید بودن این گونه سینمایی نیست و نباید دچار توهم توطئه "رسانه شیطانی" شویم، این‌ها مواردی بودند که ممکن بود در هر ژانر دیگری ظاهر شوند.
امکان جلوگیری از پخش و نمایش آثاری اینچنین وجود ندارد و اساسا لازم هم نیست چراکه به هرحال این دسته از آثار جزئی از بدنه تاریخ سینما و تلویزیون جهان هستند و به عنوان جریانی هنری ارزش بررسی و نقد دارند.
این یادداشت یادآوری فرم داستانی کهن و اصیل ایرانی است که در آن‌ها شیاطین و دیو‌ها در جایگاه ضد قهرمان در برابر پهلوان خداباور قرار داشتند وجادوگران و ساحره‌ها نیز دشمن خدا برشمرده می‌شدند که توسط پهلوان و با یاری نیروهایی پاک نظیر "اهورامزدا" یا "سروش" و "فرّه ایزدی" و"میترا" از بین برده می‌شدند. شیطان و فرزندانش دشمنان قسم خوره نسل بشر هستند و فریب ظاهر خیرخواه شیطان را خوردن نتیجه‌ای جز نابودی ندارد.
|انتهای پیام|
