تغییر سیاست خارجه بر مبنای عدم مذاکره با آمریکا / وفاق سهم‌خواهی نیست / باید به دولت فرصت بدهند +فیلم
به گزارش خبرنگار سیاسی شبکه خبری ایران ۲۴، در پی اعلام شعار «وفاق» از سوی رئیس‌جمهور مسعود پزشکیان، انتظار می‌رود این رویکرد نویدبخش وحدت و همدلی در جامعه باشد. رئیس‌جمهور در سخنان اخیر خود بر اهمیت همکاری و ارتباط نزدیک میان اقشار مختلف مردم و دولت تأکید کرده و هدف خود را کاهش تنش‌ها و افزایش انسجام عمومی بیان کرده است. این پیام امیدبخش، به‌عنوان راهی برای ایجاد فضای مثبت و سازنده در کشور مطرح شده است.
طی ماه‌های اخیر، برخی چهره‌های تندروی اصلاح‌طلب به انتقاد از دولت چهاردهم و شعار‌های آن پرداخته و این دولت را «تنها» توصیف کرده‌اند. در شرایط کنونی، به نظر می‌رسد دولت با چالش جدی در زمینه وفاق و اتحاد در قوه مجریه مواجه است. تحلیل‌ها نشان می‌دهند که اگر این دولت نتواند بر تنهایی‌اش غلبه کند، ادامه مسیر آن با دشواری‌هایی همراه خواهد بود. ضرورت کاهش تفرقه و پراکندگی قدرت در نظام حکمرانی، به‌ویژه از طریق پروژه «وفاق»، احساس می‌شود تا از شکاف میان دولت و مردم کاسته شود.
با توجه به اهمیت این موضوع، گفت‌وگویی با «محسن هاشمی»، سیاستمدار اصلاح‌طلب و رئیس پیشین شورای شهر، که سابقه مدیریتی و سیاسی زیادی در پرونده کاری خود دارد، انجام شده است.
هاشمی با حضور در «استودیو شبکه خبری ایران ۲۴» به سوالات خبرنگار گروه سیاسی این پایگاه خبری در خصوص آینده دولت پاسخ داد:
ایران ۲۴: جناب هاشمی؛ آقای پزشکیان همواره بر لزوم وفاق و همدلی در سیاست تأکید کرده است. نظر شما چیست؟
هاشمی: «همان‌طور که می‌دانید، جناب آقای پزشکیان یکی از عناصر سیاسی و مدیریتی کشور با سابقه‌ای طولانی هستند. با توجه به سن و تحصیلات ایشان، همچنین حضور مداوم در سیاست و اجرا، به این نتیجه رسیده‌اند که برای حل مشکلات کشور باید وفاقی ایجاد شود. تعریف این وفاق از نظر ایشان این نیست که پست‌ها بین گروه‌های مختلف سیاسی تقسیم شده و هر کس سهمی از قدرت اجرایی داشته باشد. بلکه ایشان بر این باورند که باید مشکلات به‌خوبی درک و سپس گفت‌وگویی جدی آغاز شوند. به همین جهت، ایشان تأکید می‌کنند که کارشناسان باید مسائل را بررسی و تحلیل کنند تا به راه‌حل‌های مؤثر برسند.
سپس، این راه‌حل‌ها باید در میان گروه‌های سیاسی مطرح و قدرتمند بحث و بررسی شوند تا به راه‌حل‌های مشترکی برای حل مشکلات دست یابیم. بنابراین، لازم است که به‌طور زیربنایی و نه صرفاً روبنایی به بررسی مشکلات پرداخته شود و همچنین بیاندیشیم که چه راه‌حل‌هایی پیشنهاد می‌شود و چگونه این نظرات می‌توانند در بحث‌های سیاسی مطرح شوند تا وفاق مورد نظر حاصل شود.»
ایران ۲۴: آیا به نظرتان آقای پزشکیان می‌تواند نظرات مثبتی در خصوص رویکرد‌های خود داشته باشد، به ویژه در زمینه همکاری و تعامل با سایر گروه‌های سیاسی در همین بحث وفاق؟
هاشمی : «بله، طبیعی است که ایشان همواره این موضوع را مطرح می‌کنند و نظرشان نیز مثبت است. هدف آنها این است که تیم اجرایی‌شان برای بررسی مشکلات مربوط به اهدافی که تعریف کرده‌اند، قدم بردارد. به بیان دیگر، قصد دارند مشکلات را به صورت واضح مطرح کنند تا کارشناسان بتوانند آنها را بررسی کرده و به راه‌حل‌هایی دست یابند. پس از ارائه راه‌حل‌ها، تلاش خواهند کرد تا تمام دست‌اندرکاران مؤثر در حل این مشکل را گرد هم آورند و از آنها بخواهند که در این راستا همکاری کنند تا مشکل رفع شود. بله.»
ایران ۲۴: با توجه به اینکه بسیاری از حامیان پزشکیان او را شخصیتی مؤثر در ایجاد تغییرات مثبت در کشور می‌دانند، اما برخی اصلاح طلبان تندرو در حال انتقاد از شعار وفاق هستند، آنها از جمله کسانی هستند که در شروع دولت و انتخابات حامی رئیس جمهور بودند! به نظر شما برای پیشرفت دولت و انسجام شعار رئیس‌جمهور، چگونه باید از آقای پزشکیان حمایت کرد؟
هاشمی : «مثلا مثال بزنید!»
ایران ۲۴: برای مثال، شخصیت‌هایی مانند آقای «عباس عبدی» فعال سیاسی، در فضای مجازی انتقاد‌های زیادی را مطرح می‌کنند و به مسئله‌ای اشاره می‌کنند که وفاق لازم به درستی شکل نگرفته است. همچنین آقای «اسماعیل گرامی‌مقدم» از اعضای شاخص حزب اعتماد ملی نیز عنوان می‌کنند که در شرایط مربوط به پست‌ها و مقام‌هایی که باید در رأس دولت چهاردهم قرار گیرند، آنچه که شعار رئیس‌جمهور بوده، به درستی تحقق نیافته است. ایشان حتی اشاره می‌کنند که در دوران دولت شهید رئیسی نیز افرادی انتخاب می‌شدند که هم‌نظر و هم‌عقیده بارئیس‌جمهور بودند، ما می‌خواهیم نظر شما را در این مورد بپرسیم و ببینیم که نظر شما درباره انتقاد‌های مطرح‌شده از سوی اصلاح‌طلبان چیست و چه راهکاری می‌توان برای بهبود این وضعیت ارائه داد؟
هاشمی: «مشکلی که آقای پزشکیان به آن اشاره کردند، این است که وفاق مورد نظر ایشان از سوی دیگران جدی گرفته نمی‌شود. رئیس‌جمهور به عرصه وفاق پا گذاشته‌اند، اما دیگران همچنان بر روی نظرات و فعالیت‌های خود پایبندند. انتقاد به رئیس‌جمهور نیست، بلکه به طرف مقابل مربوط می‌شود. به رئیس‌جمهورگفته می‌شود که باید مراقب باشند، زیرا وفاقی که تصور می‌کنند وجود دارد و فکر می‌کنند طرف مقابل نیز به سوی آنها می‌آید، در واقع اتفاق نخواهد افتاد. آنها به این نکته اشاره می‌کنند که نباید به دیگران اعتماد داشته باشند. انتقاد به این جناح تندرو در طرف مقابل می‌رود و به آقای پزشکیان تذکر می‌دهند که باید احتیاط کنند.»
ایران ۲۴: در جلسه استیضاح وزیر اقتصاد، دکتر پزشکیان به عنوان سخنران اشاره کردند که برخی نمایندگان مجلس به نظر می‌رسد قصد دارند روند استیضاح وزیر را متوقف کنند. ما می‌خواهیم در مورد این موضوع بحث کنیم و ببینیم که چه نگرانی یا ابهامی به وجود آمده است. به نظر شما، رئیس‌جمهور چه نظری دربارهٔ این وضعیت دارد و آیا احتمال دارد که یکی از وزرا دوباره در معرض تذکر قرار بگیرد؟
هاشمی : «دکتر پزشکان به نمایندگان اصلاح‌طلب تذکر می‌دهند که باید وفاق را به دشمنی تبدیل نکنند. او از آنها می‌خواهد که پیشنهاداتی برای بهبود وضعیت ارائه دهند، زیرا اصلاح‌طلبان باید در این زمینه فعال‌تر باشند و انتقاد نکنند، بلکه بر تلاش برای جلب حمایت از سوی سایر نمایندگان تمرکز کنند تا از تکرار استیضاح‌ها جلوگیری شود. واضح است که در کشور ما دو نوع پست وجود دارد؛ پست‌هایی که از طریق انتخابات تعیین می‌شوند و پست‌هایی که به صورت انتصابی هستند. آقای پزشکیان اکنون با دو مشکل مواجه است؛ اول اینکه پیش از او، با مشارکت بسیار پایین، گروهی از افراد به مجلس راه یافته‌اند که نمایندگان همه اقشار جامعه نیستند، اما صدای بلندی دارند و با استفاده از این صدا، کار دولت را تسهیل نمی‌کنند. به طور کلی، آقای پزشکیان به این نتیجه رسیده است که باید توجه بیشتری به شرایط سیاسی و اجتماعی موجود داشته باشد، تا بتواند وضعیتی بهبود یافته برای کشور فراهم آورد.»
ایران ۲۴: همان‌طور که در بحث قبلی اشاره کردیم، آسیب‌ها و فعالیت‌هایی که در حال حاضر بر معیشت مردم تأثیر گذاشته‌اند، واقعاً موضوع اصلی و اولویت‌دار است. این شرایط همچنین منجر به ایجاد به یکپارچگی در مجلس شده که به استیضاح وزیر اقتصاد منجر شده است. به تازگی، مجدداً در فضای مجازی گفت‌و‌گو‌هایی در حال انجام است و افراد مختلف در مورد استعفا آقای ظریف صحبت می‌کنند.
هاشمی : «شما سخنگوی آنطرف شدید.»
ایران ۲۴: به نظر شما، چه چالش‌ها و مسائل کلانی وجود دارد که دولت چهاردهم به آنها پرداخته‌است؟ آیا می‌توانید بفرمایید دولت در مواجهه با این مسائل چه راه‌حل‌هایی پیشنهاد داده و به‌طور کلی، چه تغییراتی در این زمینه رخ داده است؟
هاشمی : «شما صحبت‌های رئیس‌جمهور را در مجلس برای من تکرار کنید تا بتوانم تحلیل کنم. وقتی آقای پزشکیان در دفاع از آقای همتی وزیر اقتصاد، صحبت کردند، اشاره کردند که تیم اقتصادی ما به راه‌حل‌هایی رسیده است که بر اساس نظرات رهبر معظم انقلاب، عبور از مذاکره ممکن نیست. به همین دلیل، سیاست‌های ما تا به امروز بر این اساس بوده که مذاکراتی را آغاز کنیم تا مشکلات و تحریم‌ها را رفع کنیم.
اما با توجه به تغییر در موضع رهبر انقلاب، لازم بود که رویکرد دولت نیز تغییر کند. اکنون مجلس باید به دولت اجازه دهد که بر اساس منویات رهبر راهکار‌های جدیدی را ارائه دهد. همان‌طور که می‌دانید، آقای پزشکیان در انتخاباتی شرکت کرده و قول‌هایی داده است و حالا 6 ماه از حضورش در این سمت گذشته است. این دوره مصادف با دوره ریاست جمهوری ترامپ نیز بوده است. دولت برنامه‌ریزی کرده بود تا بتواند آمریکا را قانع کند که به سمت پایان تحریم‌ها حرکت کند، زیرا تحریم‌های ایران عمدتا یک‌طرفه هستند. ما چهار نوع تحریم داریم؛ برخی از آنها هسته‌ای، برخی موشکی، برخی دیگر تروریستی و تعدادی هم حقوق بشری هستند. سیاست اصلی آقای پزشکیان در زمان شرکت در انتخابات این بود که این تحریم‌ها، همان‌طور که مقامات ارشد کشور و رهبر انقلاب نیز خواهان آن هستند، برداشته شود. آقای پزشکیان روش‌هایی را تعیین کرده بودند تا با همکاری تیمی توانمند، این کار به نتیجه برسد.
همان‌طور که مشاهده کردید، یک فضای مثبت به تدریج شکل گرفته بود که امیدوار بودیم به این سمت برود. وزارت اقتصاد و دارایی و سیستم اجرایی کشور بر اساس این قول‌ها به مردم پیشنهاداتی ارائه کرده بودند، اما پس از ورود به مرحله اجرا، به دلایلی که بحث‌برانگیز است، نتوانسته‌اند آنها را عملی کنند. بنابراین، اکنون باید به این نهاد‌ها فرصت دهیم که بر اساس سیاست‌های جدیدی که رهبر انقلاب اعلام کرده‌اند، تلاش کنند. رهبری تصریح کرده‌اند که ما مذاکره نمی‌کنیم و بحث مذاکره شرافتمندانه را باید بر مبنای عقل و تدبیر مطرح کرد.
در چند هفته گذشته، این موضوع به شکل جدیدی مطرح شده است. در حالی که قبلاً این‌گونه بازتاب داده شده بود که ایشان با مذاکره مخالف نیستند، برخی از تندرو‌ها از این اظهارنظر‌ها به شدت برآشفته شدند. البته پس از یادداشتی که ترامپ امضا کرد و سخنرانی اخیر ایشان، برداشت‌ها به گونه‌ای شد که مذاکره در شرایط کنونی به نفع کشور نیست. اما برخی این برداشت را کردند که رهبری نگفته‌اند مذاکره نشود، بلکه تأکید کردند اگر مذاکره‌ای باشد، باید شرافتمندانه و بر اساس هوشمندی باشد. عقل باید شکل بگیرد و در این راستا، به دولت فرصتی داده شود تا خود را دریابد و با نیرو‌هایی که دور از آن هستند، از جمله در بخش اقتصاد و دارایی، سازماندهی کند. دولت می‌تواند بر اساس راه حلی که ارائه می‌دهد، این مسأله را زیر سیاست وفاق بررسی کند و نتیجه‌گیری کند تا بتواند کشور را به درستی اداره کند. به نظر می‌رسد تندروی‌هایی که بر اساس مسائل نادرست شکل می‌گیرند، چیزی عاید کشور نمی‌کند. ما شاهد بوده‌ایم که در دولت‌های گذشته، بیش از ۱۶ یا ۱۷ وزیر اقتصاد تغییر کرده‌اند که هر کدام برنامه‌هایی را اجرا کرده و تعدادی از آنها نیز استیضاح شده‌اند. این در حالی است که نیرو‌های کارآمدی در کشور وجود دارند که می‌توانند برنامه‌ریزی کنند، اما این کار باید بر اساس سیاست مشخصی که از بالا اعلام می‌شود، صورت گیرد.»
لازم است به دولت اجازه داده شود تا بعد از بیانات رهبری، برنامه‌ریزی‌های لازم را انجام دهد. در حقیقت، حمله‌های افراطی به دولت در زمانی که نباید این مشکلات ایجاد می‌شد، به نفع کشور نبود، زیرا با رفتن افراد، مشکلات همچنان از ساختار‌های موجود ناشی می‌شود. اگر مجلس بخواهد تأثیرگذار باشد، باید بررسی کند که بر مبنای رهنمود‌های رهبری چه دستورالعملی را باید دنبال کند و بر اساس آن، اگر لایحه‌ای مد نظر است، تبیین و برنامه‌ریزی شود تا به اهداف مورد نظر برسند.
در مورد صحبت‌های آقای دکتر پزشکیان در خصوص استیضاح نیز باید گفت که ایشان اظهار داشتند که طرفدار مذاکره هستند، اما با توجه به فرمایشات رهبری، مذاکره در حال حاضر امکان‌پذیر نیست و در نتیجه باید به دنبال راه حلی جدید باشیم. نکته اصلی این است که مجلس باید به این اظهارات توجه کند، زیرا این جمله از سوی پزشکیان بسیار سنگین بود؛ یک رئیس‌جمهور نباید از آن استفاده کند، اما به دلیل شرایط خود مجبور به بیان آن شده است. همچنین، مشکلاتی که در کشور وجود دارد، به مسائل ساختاری و از جا‌های دیگر برمی‌گردد و اختیارات وزیر به تنهایی نمی‌تواند مشکلات را حل کند. بنابراین، بحث ما تنها در مورد وفاق و استیضاح نیست، بلکه باید به عمق مشکلات ساختاری و راه‌های پیشنهادی توجه کنیم.»
