راه مقابله با فشار آمریکا فقط مذاکره برد - برد است/تهران از وضعیت فوق‌العاده روسیه در مذاکرات استفاده کند
«روح‌الله مدبر» روز دوشنبه یکم اردیبهشت ۱۴۰۴ در گفت‌و‌گو با خبرنگار سیاسی شبکه خبری ایران ۲۴ در پاسخ به این سوال که چه عواملی بیشترین تاثیر را بر زمان پیشرفت مذاکره دارند و چگونه می‌توان این زمان را بهینه کرد، گفت: معتقدم که فضای کنونی گفت‌و‌گو‌ها بین طرف ایرانی و آمریکایی در ظاهر تقریبا می‌توانیم بگوییم مثبت است و دلایل متعددی دارد.
وی افزود: یکی از دلایل نیز این است که بار‌ها تأکید کرده بودیم که تهران از وضعیت فوق‌العاده روسیه استفاده کند تا بتواند فشار‌های آمریکا را کاهش دهد.
مدبر توضیح داد: بسیاری از گفت‌و‌گو‌ها بین طرف ایرانی و آمریکایی همچنان ادامه دارد و به نظر می‌رسد دو طرف در حال اعلام مواضع خود هستند. دلیل این وضعیت این است که بار‌ها تأکید کرده‌ایم تهران باید از نفوذ فوق‌العاده روسیه بهره ببرد تا بتواند فشار‌های آمریکا را کاهش دهد.
کارشناس روابط بین‌الملل بیان کرد: اگر به هفته‌های گذشته نگاه کنیم، طرف آمریکایی سطح تهدیدات خود علیه ایران را به شدت افزایش داد و حتی تهدید نظامی مستقیم نیز مطرح کرد.
وی ادامه داد: تنها کشوری که عضو شورای امنیت بود و به طور ویژه علیه ترامپ ایستادگی کرد و به آمریکایی‌ها هشدار داد فضای تهدید حمله مستقیم به ایران را کنار بگذارند، روسیه بود. در تماس تلفنی بین ترامپ و پوتین، روسیه به طور خاص از ایران حمایت کرد.
مدبر توضیح داد: نماینده ویژه روسیه در شورای امنیت به آمریکایی‌ها هشدار داد که اقدامات آنها باعث شکست گفت‌و‌گو‌ها و بروز بحرانی جدی در منطقه می‌شود.
این کارشناس روابط بین‌الملل عنوان کرد: نماینده ترامپ پیش از سفر به مسقط با آقای پوتین دیدار داشت و بعداً نیز وقتی آمریکایی‌ها به طرف ایرانی گفتند که مواضعشان تغییر کرده است، این نکته بسیار مهم بود.
وی ادامه داد: همچنین، پیش از سفر سید عباس عراقچی وزیر امور خارجه به رم، او به مسکو رفته و پیام رهبر انقلاب را به آقای پوتین تحویل داد. سپس از مسکو به رم رفت. این نشان می‌دهد که ایران تحت حمایت روسیه تلاش می‌کند در برابر آمریکا اقدام مؤثری انجام دهد و فضا را به سمتی ببرد که فشار‌های آمریکا کاهش یابد.
مدبر تاکید کرد: باید از یک قدرت جهانی استفاده کنیم؛ باید در اتحاد با قدرت‌های جهانی باشیم. امروز فضای گفت‌و‌گو بین ایران و آمریکا به مرحله‌ای رسیده که نقش پررنگ روسیه در حمایت از ایران کاملاً واضح و محرز است.
این کارشناس روابط بین‌الملل تصریح کرد: بنابراین تهران باید این نقش را حفظ و ادامه دهد، چون طرف آمریکایی به وعده‌هایش پایبند نیست و نمی‌توان به طور کامل به آن اعتماد کرد؛ به ویژه دولت ترامپ که مواضعش لحظه‌ای تغییر می‌کند. ضمن اینکه اسرائیل نقشی ویژه در تعیین سیاست‌ها در این باره دارد.
وی اشاره کرد: روشن است که تهران باید دو دستورکار ویژه را دنبال کند: نخست، از متحدانش که عضو شورای امنیت هستند و ظرفیت قابل توجهی دارند، به‌ویژه روسیه، برای اعمال فشار به آمریکا استفاده کند؛ دوم اینکه نباید در داخل ذوق‌زدگی ایجاد شود.
مدبر افزود: این بسیار مهم است، زیرا اگر جریان غربگرا در ایران با پیش‌روی در مسیر فعلی، ذوق‌زدگی کند و شرایط اقتصادی را با گفت‌و‌گو‌های با آمریکا مشروط سازد، هر کوچک‌ترین تلنگری در این مذاکرات یا هر عهدشکنی از سوی آمریکا ضربه شدیدی بر اقتصاد کشور وارد خواهد کرد.
این کارشناس روابط بین‌الملل اضافه کرد: افزایش ناگهانی نرخ دلار نشان‌دهنده دخالت برخی دست‌ها برای دستکاری قیمت‌هاست؛ بنابراین تهران باید با مواضع قوی و استفاده از حمایت دوستان خود، ضمن پیگیری گفت‌و‌گو‌ها با آمریکایی‌ها در چارچوب خطوط قرمز تعیین شده، از عبور کردن از این خط‌ها جلوگیری کند.
مدبریادآوری کرد: باید به طرف آمریکایی تفهیم شود که روسیه به روشنی اعلام کرده است ایران نه لیبی‌سازی و نه سوریه‌سازی می‌شود یعنی ابران نه بازیچه است و نه قابل تسخیر؛ بنابراین آمریکایی‌ها باید با رویکرد برد - برد وارد مذاکره شوند.
وی اظهار کرد: نقش روسیه در منطقه، به ویژه در کشور‌های عربی، بسیار پررنگ است؛ همان‌طور که عربستان سعودی، امارات و عمان ارتباط نزدیک با مسکو دارند. برای نمونه، پادشاه عمان به زودی به مسکو سفر خواهد کرد و با پوتین ملاقات خواهد داشت. اینها نشان‌دهنده حمایت فعال محور مسکو برای کمک به ایران جهت رسیدن به یک توافق معتدل است و امیدوارم تهران نیز از این فرصت به درستی استفاده کند.
این تحلیلگر روابط بین‌الملل معتقد است: در مجموع، اگر تهران به سمتی برود که زیاده‌خواهی آمریکا کاهش یابد، امیدواری‌ها بیشتر خواهد شد؛ اما نباید جریان غربگرا ذوق‌زدگی و ضعف نشان دهد و این پیام را منتقل کند که باعث می‌شود آمریکا دوباره مواضع زیاده‌خواهانه خود را پیش گرفته و چرخشی نامطلوب داشته باشد.
مدبر توضیح داد: در نهایت اگر بخواهیم وضعیت کنونی مذاکرات طی دو هفته گذشته را توصیف کنیم، باید گفت که از تهدید مستقیم آمریکا علیه ایران به فضایی رسیدیم که آمریکایی‌ها خواهان گفتگویی در چارچوب فعالیت‌های هسته‌ای ایران شدند. این نتیجه تلاش‌ها و چانه‌زنی‌های طرف ایرانی و دوستانش است.
وی گفت: چانه‌زنی روس‌ها با آمریکایی‌ها باعث شده که مسیر به کلی تغییر کند؛ اگر دقیق‌تر نگاه کنیم، تغییر ۱۸۰ درجه‌ای رخ داده است، یعنی چرخشی کامل. دو هفته پیش آمریکا با استفاده از بمب‌افکن‌های B-۵۲ عملیات‌هایی انجام می‌داد و حملات مستقیم داشت، اما ناگهان پس از گفت‌و‌گو‌های صورت‌گرفته و با دریافت گزارش‌های متعدد درباره بحران در منطقه، آمریکایی‌ها مجبور به عقب‌نشینی شدند. ما باید از این عقب‌نشینی نهایت بهره را ببریم.
مدبر تاکید کرد: امروز دنیا تک‌محوری نیست و هیچ کشوری نمی‌تواند به تنهایی اراده‌اش را تحمیل کند. تهران نباید تنها با آمریکا درگیر شود؛ بلکه باید از ظرفیت و حمایت دوستان و متحدانش بهره ببرد. حفظ این فضا اهمیت بسیار دارد تا سطح تماس‌ها و همکاری‌ها توسعه یابد.
این کارشناس روابط بین‌الملل ادامه داد: عراقچی به مسکو سفر کرد که حضورش بسیار ضروری بود. قرار است او پس از آن به پکن برود و با رئیس‌جمهور چین دیدار کند. این دیدار‌ها باید کاملاً دقیق و هدفمند باشد. در مذاکرات جاری با طرف آمریکایی، حضور روسیه نیز بسیار مهم است. اگر نقش روسیه را در مذاکرات مدنظر قرار دهیم، این می‌تواند ما را به سمت موفقیت سوق دهد.
وی پیشنهاد داد: مذاکرات در اروپا برگزار نشود. آمریکا تمایل داشت این مذاکرات در رم و اروپا انجام شود تا رسانه‌ها و فضای سیاسی را کنترل کند، جایی که در اختیار خودش است. برخلاف رضایت ایران، این انتخاب انجام شد. حالا که پادشاه عمان قصد سفر به مسکو دارد، چرا دور بعدی مذاکرات را در روسیه برگزار نکنیم؟
مدبر اضافه کرد: می‌توانیم مذاکرات را با حضور طرف ایرانی، آمریکایی و عمانی در مسکو برگزار کنیم؛ به این ترتیب در خانه دوستانمان هستیم و ابتکار عمل را در دست داریم.
وی بیان کرد: آمریکایی‌ها هم که تهدید به فعال کردن مکانیزم ماشه می‌کنند، باید بدانند که ما چالشی که با طرف ایتالیایی داشتیم، فراموش نکرده‌ایم و هم‌اکنون شرایط متفاوت است. تهران باید مذاکرات را در خانه دوستانش برگزار کند، در مسکو که می‌تواند بازی را به سود خود تغییر دهد.
این کارشناس روابط بین‌الملل عنوان کرد: البته امروز مشخص است که طرف آمریکایی رویکرد مثبتی نسبت به روسیه دارد و به روس‌ها در بحران اوکراین امتیازاتی می‌دهد، زیرا می‌دانند روسیه از نظر نظامی برتری دارد و ناتو را در اوکراین شکست خواهد داد.
وی پیشنهاد داد: تهران با دوستانش تصمیم‌گیری برای مذاکره و این مذاکرات را در خانه دوستانش برگزار کند و دیگر به فضای مذاکرات در اروپا که قصد دارد تهران را به حاشیه براند، وارد نشود.
