تحلیلگر مسائل سیاسی: نیازمند بازنگری اساسی در رویکرد مذاکرات هستیم/رفع تحریم‌ها چالشی فراتر از برجام
«مسعود براتی» روز سه‌شنبه دوم اردیبهشت ۱۴۰۴ در گفت و‌گو با خبرنگار سیاسی شبکه خبری ایران ۲۴ در خصوص رفع تحریم‌ها و پاسخ به این سوال که در چه صورتی می‌توانیم در این مذاکرات به رفع تحریم‌ها دست یابیم، افزود: جمهوری اسلامی ایران بار‌ها اعلام کرده هدف اصلی مذاکرات، رفع تحریم‌ها به‌گونه‌ای متوازن، عادلانه و آرام است.
وی با اشاره به خواسته جمهوری اسلامی ایران برای رفع تحریم‌ها ادامه داد: خواسته ایران این است که بتواند روابط اقتصادی خود را بهبود و تقویت کند. تجربه گذشته ایران در این زمینه به توافق برجام بازمی‌گردد.
براتی عنوان کرد: توافقی که با وجود دستاوردها، نواقص جدی در بحث تحریم‌ها داشت؛ بخشی از این نواقص به متن برجام مربوط می‌شد و بخش دیگر به فرار از متن برجام برمی‌گشت که باید در مذاکرات اخیر به آن توجه شود تا بتوانیم به حداکثر منافع یک توافق احتمالی دست یابیم.
این تحلیگر مسائل سیاسی تاکید کرد: نکته مهم این است که تحریم‌ها علیه ایران همه‌جانبه هستند و صرفاً محدود به موضوع هسته‌ای نیستند. در مذاکرات برجام نیز بخش مهمی از تحریم‌ها که مبتنی بر قوانین کنگره آمریکا بود، بدون تغییر باقی ماندند و آثار آن پس از اجرای برجام آشکار شد.
وی ادامه داد: برای مثال، ایرانی‌ها انتظار داشتند برجام منجر به عادی شدن روابط بانکی ایران با سایر کشور‌ها شود، اما این اتفاق نیفتاد. همان‌طور که آقای سیف در سال ۱۳۹۵ اشاره کرد، رفع تحریم‌ها در زمینه روابط بانکی نقش مهمی داشت، اما این نقش به‌طور کامل ایفا نشد.
براتی تصریح کرد: از جمله مشکلات دیگر، عدم دسترسی رسمی ایران به چرخه پرداخت دلار بود که همچنان باقی است. بنابراین، گستره تحریم‌هایی که قرار است برداشته شوند اهمیت بالایی دارد و اگر مانند برجام محدود بماند، برخی موضوعات حیاتی ممکن است در رفع تحریم‌ها لحاظ نشود، حتی اگر مذاکرات محدود به مسائل هسته‌ای نباشد.
این تحلیلگر مسائل سیاسی اضافه کرد: نکته دیگر پیچیدگی و درهم‌تنیدگی تحریم‌هاست. حتی اگر یک تحریم رفع شود، به دلیل تحریم‌های دیگر با عناوین مختلف و در سطوح دیگر، تأثیر رفع آن تحریم ممکن است به‌طور کامل احساس نشود.
وی توضیح داد: این یکی از مشکلات جدی در اجرای برجام بود. از سال ۲۰۱۵ تاکنون تحریم‌های جدیدی علیه ایران تصویب شده که وضعیت را پیچیده‌تر کرده‌اند. همچنین تحریم‌های کشور‌های دیگر و تحریم برخی نهاد‌های ایرانی به دلایل متفاوت همچنان پابرجاست که آثار خود را دارد. این پیچیدگی‌ها نیازمند بازنگری در رویکرد مذاکره است.
براتی خاطر نشان کرد: فکر می‌کنم اگر تیم مذاکره‌کننده بخواهد در چارچوب برجام یا مشابه آن و با رویکرد صرفاً حقوقی به تحریم‌ها نگاه کند، حصول نتیجه ملموس بسیار دشوار خواهد بود. حتی در صورت توافق، تضمینی نیست که توافق اثر واقعی داشته باشد و تجربه برجام تکرار نشود. بنابراین، تیم مذاکراتی کنونی باید با دقت و جدیت بیشتری به این موضوع بیندیشد. البته از رویکرد دقیق آنها اطلاع ندارم، اما امیدوارم موفق باشند.
