راهنمای کاربردی برای حفظ و ارتقاء سلامت روان در شرایط بحران جنگ منتشر شد

به گزارش شبکه خبری ایران۲۴ از سازمان بهزیستی کشور، در پی افزایش تنش‌ها و ناامنی‌های منطقه‌ای، دفتر مشاوره و امور روانشناختی معاونت سلامت اجتماعی، «راهنمای عملی برای حفظ و ارتقاء سلامت روان در شرایط بحران جنگ» را منتشر کرد. این راهنما با هدف کاهش آسیب‌های روانی ناشی از جنگ، ارائه‌دهنده مجموعه‌ای از اقدامات علمی، کاربردی و قابل اجرا برای گروه‌های مختلف جامعه به‌ویژه کودکان، نوجوانان و سالمندان است.

این راهنما با تکیه بر تجربه‌های جهانی و شواهد علمی، بر اهمیت تاب‌آوری روانی، آموزش مهارت‌های مقابله‌ای، کاهش اضطراب و ایجاد محیط حمایتی تأکید دارد. همچنین اقدامات پیشنهادی در چهار بخش اصلی تنظیم شده است: نکات عمومی برای عموم مردم، توصیه‌های اختصاصی برای کودکان و نوجوانان، راهکارهای ویژه برای سالمندان، و نکات کلیدی برای سیاست‌گذاران.

در بخش ویژه کودکان، بر لزوم گفت‌وگوی صادقانه، استفاده از زبان ساده برای توضیح شرایط، بازی‌درمانی، نقاشی و مشارکت در فعالیت‌های گروهی برای کاهش ترس و اضطراب تأکید شده است. همچنین توصیه می‌شود کودکان در معرض حجم بالای اخبار جنگ قرار نگیرند و اطلاعات لازم از سوی والدین و افراد مورد اعتماد به آن‌ها منتقل شود.

در این راهنما تأکید شده که حفظ روال روزمره زندگی، انجام فعالیت‌های خلاقانه، حفظ ارتباط اجتماعی، محدودسازی اخبار، و بهره‌گیری از تکنیک‌های آرام‌سازی مانند تنفس عمیق و ریلکسیشن می‌تواند در بهبود وضعیت روانی افراد موثر باشد.

توصیه‌های کاربردی برای خانواده‌ها و عموم مردم
این راهنما توصیه‌هایی برای حفظ ساختار زندگی روزمره، کاهش مواجهه با اخبار تنش‌زا، انجام فعالیت‌های خلاقانه مانند نوشتن، نقاشی و موسیقی، حفظ ارتباطات اجتماعی و استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن و ریلکسیشن ارائه می‌دهد. همچنین تأکید می‌شود که شهروندان باید تنها از منابع معتبر خبری استفاده کرده و از پیگیری اخبار نگران‌کننده در ساعات پایانی شب خودداری کنند.

تمرکز ویژه بر سلامت روان کودکان و نوجوانان
در بخش دوم این سند، توصیه‌هایی خاص برای مراقبت از روان کودکان و نوجوانان در دوران بحران ارائه شده است. ایجاد فضای امن روانی در خانه و مدرسه، توضیح شرایط جاری با زبانی ساده و قابل فهم، حفظ روال زندگی روزمره، استفاده از بازی، قصه‌گویی، نقاشی و فعالیت‌های گروهی به عنوان ابزارهایی برای بیان احساسات و کاهش ترس، از جمله این توصیه‌هاست.

همچنین تأکید شده که والدین، مربیان و اطرافیان باید احساس امنیت و آرامش را به کودک منتقل کنند و از انتقال اضطراب‌های شخصی به فرزندان خودداری کنند. گفت‌وگوی آزاد و بدون قضاوت با کودکان درباره احساساتشان، آموزش مهارت‌های مقابله با استرس و مشارکت هماهنگ خانواده و مدرسه، از کلیدی‌ترین راهکارهای پیشنهادی این بخش است.

ارائه خدمات تخصصی روانشناختی
در این راهنما بر دسترسی مردم به خدمات تخصصی سلامت روان از جمله مشاوره تلفنی رایگان سازمان بهزیستی (خط ۱۴۸۰) و اورژانس اجتماعی (خط ۱۲۳) تأکید شده و از شهروندان خواسته شده در صورت مشاهده علائم اضطراب شدید، افسردگی یا افکار آسیب‌رسان، حتماً از خدمات حرفه‌ای روانشناسان و روانپزشکان بهره‌مند شوند.

تأکید بر نقش رسانه‌ها و آموزش و پرورش
تهیه‌کنندگان این سند، نقش رسانه‌های عمومی و نظام آموزشی کشور را در انتقال مفاهیم روانی، قهرمان‌سازی، امیدبخشی و آموزش مهارت‌های مقابله با بحران حیاتی دانسته‌اند. در این راهنما پیشنهاد شده که اسطوره‌های فرهنگی و مفاهیم سنتی مانند «اهورا و اهریمن» برای فهم بهتر مفهوم دشمن و خیر و شر، در قالب‌های کودک‌پسند برای نسل جوان بازتعریف شوند.