تقویت «همبستگی ملی»، راهکار عبور از بحران ها/مجسمه «آرش کمانگیر» باید خیلی زودتر در میادین نصب می‌شد
در دوران پرآشوب جنگ، ملت ایران بار دیگر همبستگی و اتحاد خود را در برابر تهدیدات خارجی نشان داد.
با این حال، رسانه‌های وابسته به قدرت‌های خارجی در تلاشند تا این همبستگی را از میان برده و روحیه ملی را تضعیف کنند که در صورت تداوم این روند، پیامد‌های جدی و نگران کننده‌ای را در جامعه ایران شاهد خواهیم بود.
در این خصوص شبکه خبری ایران۲۴ در گفت‌وگویی با دکتر «امان الله قرایی‌مقدم» جامعه‌شناس و استاد دانشگاه، به بررسی راهکار‌های تقویت روحیه ملی در جامعه ایرانی پرداخته است.
قرایی‌مقدم با تاکید بر اینکه روحیه ملی یک شبه بوجود نمی‌آید، تصریح کرد: روحیه ملی یک فرآیند هزارساله است و عوامل متعددی در آن دخالت دارند؛ از جمله تاریخ، جغرافیا، ادبیات، موسیقی، آثار باستانی و غیره.
وی ادامه داد: روحیه ملی ابعاد متعددی دارد و بُعد بسیار مهم آن آموزش و پرورش است؛ کتابهای درسی، اشعار، مجسمه‌ها، نام مترو‌ها و خیابان‌ها و لحن گفتار همه شامل حمایت ملی می‌شوند.
این جامعه‌شناس افزود: بیگانگی با فرهنگ ملی ایرانی از کودکستان آغاز می‌شود. باید کودکان و نوجوانان را با نماد‌های ملی آشنا کرد و آنها را به بازدید از اماکن تاریخی و ملی مختلف برد تا با هویت خود بیشتر آشنا شوند.
وی تصریح کرد: فرآیند هویت ملی در ایران همواره ضعیف بوده و فقط در زمان جنگ است که اهمیت پیدا کرده است. به عنوان مثال مجسمه آرش کمانگیر باید زودتر ساخته و در میادین نصب می‌شد و در کتب درسی آموزش داده می‌شد؛ و ما به نماد‌های ملی و هویتی خود مانند رستم، سهراب، شخصیت‌های شاهنامه و شعرا و... بی توجه بوده‌ایم و در رسانه‌ها از جمله رادیو و تلویزیون و صداوسیما به موسیقی و ترانه‌ها و همچنین نماد‌های ملی توجه نشده است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: در سایر کشور‌ها مانند آمریکا و ژاپن افراد از کودکی با هویت ملی خود آشنا می‌شوند و منطبق با آن بزرگ می‌شوند. به عنوان مثال دولت ژاپن پس از سال ۱۹۴۹ هویت ژاپنی خود را حفظ کرده و در عین حال از فرهنگ غرب نیز عقب نمانده است. ولی ایران در اینکار ضعیف عمل کرده است و به این ترتیب افرادی که در جامعه ایرانی بزرگ شده‌اند به سمت فرهنگ غربی متمایل شده‌اند و به دست رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی سپرده شده‌اند. جوانان به جای اینکه به موسیقی ایرانی و ملی گوش بدهند تمایل به موسقی و سبک غربی پیدا کرده‌اند چرا که شور و نشاط را در فرهنگ غربی می‌یابند.
قرایی‌مقدم افزود: حتی در زورخانه‌ها هم که باید اشعار فردوسی در آن خوانده شود اینکار رعایت نمی‌شود و اشعار دیگری به جای اشعار فردوسی پخش می‌شود. باید کودکان و نوجوانان را با نماد‌های ملی آشنا کرد و آنها را به بازدید از اماکن تاریخی و ملی مختلف برد تا با هویت خود بیشتر آشنا شوند.
وی با ستایش همبستگی ایرانیان در دوران جنگ، به بررسی پیامد‌های تضعیف روحیه ملی در جامعه پرداخت: وقتی روحیه ملی ضعیف باشد خودفروشی به وجود می‌آید. یعنی به سرعت کشور را به دست دشمن می‌سپاریم و الگو‌های دشمن سرلوحه کار ما قرار خواهند گرفت. البته خداروشکر جامعه ایرانی در این مرحله قرار ندارد و حس همبستیگی در میان مردم وجود دارد و ملت متحدی هستیم.
وی افزود: اما دشمن در صدد است تا این روحیه همبستگی را در میان مردم تضعیف کند که در صورت موفقیت پیامد‌های خطرناکی را در پی خواهد داشت. به این ترتیب مسئولین باید همواره در حفظ و تقویت روحیه ملی مردم کوشا باشند و راهی را که اکنون آغاز کرده‌اند و شامل اهمیت هرچه بیشتر به نماد‌های ملی و ایرانی است باقدرت بیشتری ادامه دهد زیرا در صورت بیگانگی فرهنگی الگو‌های غربی سرلوحه جوانان قرار خواهند گرفت و کعبه آمال و امید و آرزو‌های ما را تشکیل خواهند داد.
این جامعه‌شناس درباره عوامل تقویت روحیه ملی تصریح کرد: یکی از عوامل همبستگی جوانان، مادران و پدران و در کل نهاد خانواده است و حاکمیت در اینکار ضعیف بوده است. از نامگذاری فرزندان خود گرفته تا آموزش نمادها، ادبیات و فرهنگ ایرانی به فرزندان خود خانواده‌ها و مخصوصا مادران نقش بی بدیلی در ایرانی به بارآوردن فرزندان خود و بالا بردن میزان هویت ملی آنان دارند.
قرایی‌مقدم درباره مسئولیت‌های نهاد‌های دولتی و مدنی در تقویت روحیه ملی گفت: باید تمام صداوسیما، کتب درسی و تاریخ کشور را از نو بازسازی کرد و تمام چهره‌های خوب و بد تاریخ را با فرزندانمان آشنا کنیم. نام خیابان‌ها و ایستگاه‌های مترو با نماد‌های ملی و میهنی ثبت شود و ایران باید در جای جای کشور و در هر فعالیت ملی و مذهبی دیده شود تا جوانان ایرانی در همه جا ایران را ببیند و نه در خواب و رویا.
وی افزود: کار‌هایی که اکنون مسئولین در حال انجام آن هستند خوب است و آنها راه درست را پیش گرفته‌اند، اما باید با قوت، سرعت و دامنه بیشتر ادامه دهند.
