عرب صادق: توافق قاهره هوشمندی دیپلماسی ایران در برابر نظارت‌های آژانس بود
مهدی عرب صادق کارشناس مسائل سیاسی، روز یک‌شنبه ۲۳ شهریور ۱۴۰۴، با حضور در استودیو شبکه خبری ایران۲۴ در گفت‌وگو با خبرنگار گروه سیاسی این شبکه، در پاسخ به این پرسش درباره تفاهم جدید ایران و آژانس برخی منتقدین می‌گویند چرا این متن منتشر نمی‌شود؟ طرف مقابل متن را می‌داند، پس چرا برای مردم منتشر نمی‌شود؟؛ گفت: ابتدا باید گفت توافق قاهره که اتفاق افتاد به نظرم هوشمندی دستگاه دیپلماسی ما بود و اگر بر پایه منافع ملی صحبت کنیم، باید از وزیر امور خارجه به خاطر توافق قاهره تشکر کنیم.
وی افزود: تفاهم‌نامه یا توافق قاهره با آژانس ماهیتش چیست؟ در حال حاضر ما عضو ان پی تی هستیم؛ درست است، وقتی ما عضو ان پی تی هستیم، وظیفه کشور ما فراهم کردن زمینه برای نظارت‌های پادمانی است، نظارت پادمانی آژانس. اما هر توافق و قراردادی مانند ان پی تی، اصول و قواعد روابط بین‌الملل اساسی دارد که نمی‌توان آنها را تغییر داد.
این کارشناس مسائل سیاسی ادامه داد: اگر امروز مطابق ان پی تی نظارت‌های پادمانی تعریف شده است و ما در شرایطی هستیم که بخشی از اماکن هسته‌ای ما دچار بمباران و آسیب نظامی شده، طبیعتاً نظارت‌های پادمانی بر مبنای مکانیزم قبل تعریف شده در ان پی تی نباید باشد؛ دقت کنید، باید متفاوت باشد. مثلاً نیروگاه اتمی بوشهر دست‌نخورده است و مطابق روال قبل نظارت می‌تواند ادامه داشته باشد، اماکن هسته‌ای دیگری که دچار بمباران و آسیب شده‌اند الگوریتم دیگری برای نظارت بر آنها وجود دارد.
عرب صادق توضیح داد: هوشمندی توافق قاهره این است که ما ضمن اعلام به طرف مقابل و دنیا که از ان پی تی خارج نشده‌ایم، دست خود را در نظارت‌های آژانس بسته‌ایم؛ یعنی اگر شما می‌خواهید نظارت‌های نقطه‌به‌نقطه ۱، ۲ و ۳، که در این جنگ آسیب دیده‌اند، انجام دهید باید پیش از آن با هم تعامل کنیم. می‌دانید که در سازمان انرژی اتمی یک اداره کل وجود دارد که زمینه این نظارت‌ها را فراهم می‌کند؛ در حالت عادی با این توافق قاهره، دست این اداره کل و سازمان انرژی اتمی بسته است و باید مسیر مجلس و شورای عالی امنیت ملی طی شود. این دو مزیت برای ما دارد: اول، به دنیا فهماندیم که ما از ان پی تی خارج نشده‌ایم و همکاری‌ها را ادامه می‌دهیم و بر پایه اصل دیپلماتیک حرکت کرده‌ایم؛ دوم، دست آژانس را باز نگذاشته‌ایم که هر جا، هر زمان و هر طور که بخواهد، نظارت انجام دهد.
