افشای همکاری پنهان نظامی کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی در جنگ غزه

روزنامه «واشنگتن‌پست» در گزارشی تحقیقی با استناد به اسناد فاش‌شده نظامی ایالات متحده فاش کرد که برخی دولت‌های عربی، به‌رغم مواضع علنی خود در محکومیت جنگ غزه، در سال‌های اخیر همکاری‌های نظامی و امنیتی محرمانه‌ای با رژیم صهیونیستی برقرار کرده‌اند.

این همکاری‌ها تحت هدایت فرماندهی مرکزی ارتش آمریکا (سنتکام) و با هدف مقابله با ایران و گروه‌های مقاومت منطقه‌ای انجام گرفته است.

اسناد منتشرشده که توسط کنسرسیوم بین‌المللی روزنامه‌نگاران تحقیقی (ICIJ) به دست آمده و اصالت آن‌ها از سوی واشنگتن‌پست تأیید شده است، نشان می‌دهد که طی سه سال گذشته مقام‌های ارشد نظامی از اسرائیل و 6 کشور عربی شامل بحرین، مصر، اردن، قطر، عربستان سعودی و امارات متحده عربی در سلسله نشست‌هایی در بحرین، مصر، اردن و قطر شرکت کرده‌اند.

این همکاری‌ها بخشی از چارچوبی به نام «ساختار امنیت منطقه‌ای» (Regional Security Construct) است که هدف آن هماهنگی اطلاعاتی، دفاعی و عملیاتی میان این کشورها در برابر تهدیدات ادعایی ایران عنوان شده است.

در اسناد یادشده از کویت و عمان نیز به‌عنوان شرکای بالقوه نام برده شده و آمده است که برخی از این نشست‌ها با حضور نمایندگان کشورهای غربی عضو ائتلاف پنج‌چشم شامل آمریکا، بریتانیا، کانادا، استرالیا و نیوزیلند برگزار شده است.

 یکی از عوامل اصلی شکل‌گیری این همکاری، تهدیدات ادعایی ایران بوده و در بخشی از اسناد، تهران و متحدانش به‌عنوان «محور شرارت» توصیف شده‌اند.

نقشه‌هایی که در این اسناد ضمیمه شده، مواضع موشکی مرتبط با گروه‌های مقاومت در غزه و یمن را به‌عنوان اهداف احتمالی نشان می‌دهند.

این گزارش تأکید دارد که فرماندهی مرکزی آمریکا نقش هماهنگ‌کننده میان ارتش اسرائیل و شرکای عرب خود را ایفا کرده و جلسات متعددی را برای برنامه‌ریزی عملیات مشترک برگزار نموده است.

یکی از مهم‌ترین رویدادهای اشاره‌شده در این اسناد، نشست نظامی در پایگاه فورت کمپبل ایالت کنتاکی آمریکا در ژانویه سال جاری میلادی است، جایی که افسران آمریکایی، عربی و اسرائیلی آموزش‌هایی درباره شناسایی و تخریب تونل‌های زیرزمینی برگزار کردند؛ موضوعی که ارتباط مستقیمی با نبردهای زمینی غزه و استفاده نیروهای مقاومت از تونل‌های زیرزمینی دارد.

همچنین در مه ۲۰۲۴، نشست مهمی در پایگاه هوایی العدید قطر، یکی از بزرگ‌ترین پایگاه‌های نظامی آمریکا در منطقه، برگزار شد.

بر اساس اسناد فاش‌شده، هیات اسرائیلی مستقیماً از مسیر نظامی به این پایگاه وارد شد تا حضور آن از دید عموم پنهان بماند. اما پس از حمله هوایی اسرائیل به دوحه در ۹ سپتامبر ۲۰۲۵ که منجر به تخریب بخشی از پایتخت قطر شد، روابط پنهانی میان دو طرف دچار بحران شد.

بنیامین نتانیاهو نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی، پس از فشار مستقیم دولت وقت آمریکا (دونالد ترامپ) از قطر عذرخواهی کرد و وعده داد چنین اقداماتی تکرار نخواهد شد.

در ادامه گزارش آمده است که این همکاری‌ها عمدتا حول محور ایجاد سامانه دفاع هوایی مشترک در منطقه شکل گرفته است.

در سال ۲۰۲۲ کشورهای عضو طرحی را برای هماهنگی راداری و مقابله با موشک‌ها و پهپادهای ایران تصویب کردند.

تا سال ۲۰۲۴، بخش قابل‌توجهی از کشورهای عضو به شبکه دفاعی آمریکا متصل شدند و داده‌های راداری خود را در اختیار سنتکام قرار دادند. بر اساس این اسناد، 6 کشور از میان هفت شریک اصلی اکنون به‌صورت جزئی به داده‌های دفاعی ایالات متحده دسترسی دارند و 2 کشور نیز داده‌های خود را در اختیار آمریکا قرار می‌دهند.

 با این حال، همین سامانه‌ها نتوانستند حمله هوایی ۹ سپتامبر اسرائیل به قطر را شناسایی کنند. ژنرال درک فرانس از نیروی هوایی آمریکا اذعان کرده است که سامانه‌های هشداردهنده عمدتا بر رصد فعالیت‌های ایران تمرکز داشته و نه بر اقداماتی که از سوی اسرائیل صورت می‌گیرد.

در بخش دیگری از اسناد به شدت بر محرمانه بودن این همکاری‌ها تاکید شده و آمده است که این طرح «به‌معنای تشکیل یک ائتلاف رسمی نیست» و تمام نشست‌ها باید دور از رسانه‌ها برگزار شود.

در یکی از دستورالعمل‌ها از شرکت‌کنندگان خواسته شده بود از گرفتن عکس خودداری کنند و برای رعایت حساسیت‌های مذهبی، از سرو گوشت خوک و صدف‌دار در پذیرایی‌ها اجتناب شود.

در این گزارش همچنین به نقش فعال عربستان سعودی اشاره شده است. بر اساس اسناد، مقام‌های سعودی در سال ۲۰۲۵ در جلساتی با حضور مقامات آمریکایی و اسرائیلی درباره وضعیت سوریه، فعالیت روسیه و ترکیه، نقش کردها، و همچنین تحرکات حوثی‌ها در یمن و داعش در سوریه و عراق تحلیل‌هایی ارائه کرده‌اند.

سنتکام در اسناد خود برای آینده نیز برنامه‌هایی طراحی کرده است که از جمله آن‌ها می‌توان به تشکیل «مرکز مشترک سایبری خاورمیانه» تا پایان سال ۲۰۲۶ برای آموزش و تمرین‌های دفاع سایبری و همچنین تاسیس «مرکز هم‌جوشی اطلاعات» برای هماهنگی سریع عملیات و تحلیل داده‌های مشترک اشاره کرد.

یک مقام پیشین وزارت دفاع آمریکا در گفت‌ وگو با واشنگتن‌پست گفته است که کشورهای خلیجی ضمن نگرانی از اقدامات غیرقابل پیش‌بینی اسرائیل، به توان نظامی آن اعتماد زیادی دارند و آن را بخشی از تضمین امنیت خود در برابر ایران می‌دانند.

در حالی که رهبران عربی همچنان در مواضع علنی خود حملات اسرائیل به غزه را محکوم کرده و از آن به‌عنوان «نسل‌کشی» یاد می‌کنند، اسناد منتشرشده نشان می‌دهد همکاری‌های امنیتی و نظامی میان آن‌ها و رژیم صهیونیستی در خفا ادامه یافته است.

امیر قطر در مجمع عمومی سازمان ملل متحد این جنگ را «جنایت علیه مردم فلسطین» و «نمونه‌ای از رفتار آپارتایدگونه اسرائیل» خوانده و وزارت خارجه عربستان نیز عملیات نظامی تل‌آویو را مصداق «قحطی دادن و پاکسازی قومی» توصیف کرده است.

با این حال، به نوشته واشنگتن‌پست، هماهنگی‌های پنهان با میانجی‌گری آمریکا ادامه دارد و بخشی از آن به تشکیل نیروی بین‌المللی برای نظارت بر آتش‌بس در غزه مربوط می‌شود.  این همکاری‌ها هرچند در ظاهر برای حفظ ثبات منطقه‌ای عنوان می‌شود، در عمل موجب افزایش نفوذ ایالات متحده و تقویت موقعیت رژیم صهیونیستی در معادلات امنیتی خاورمیانه شده است.