برای رفع تحریم هر ذلتی را برای عزت مردم میتوان تحمل کرد/دیپلماسی قهر‌نا‌پذیر است/طرفدار زندگی مثل شعب ابی‌طالب نیستم/پرابتکارترین اتفاقات اجتماعی در کافه‌ها شکل می‌گیرد/ دوران پزشکیان؛ متزلزل‌ترین دوره دین و روحانیت در جامعه ایرانی است
ایران۲۴؛ حالا من چند مورد را برای شما نام می‌برم، بعد شما تصور کنید جای آقای پزشکیان هستید؛ ببینید که خط قرمزهای سیاست‌تان الان در مواردی که برایتان مثال می‌زنم چیست، و اینکه اصلاً چگونه آنها را جدی می‌گرفتید و اگر نیاز به اصلاح داشت، چه اقدامی می‌کردید. اولین موضوع ما فرهنگی است؛ اگر جای عقاید پزشکیان بودید، الان خط قرمز شما چه بود؟ چگونه آن را جدی می‌گرفتید و کجاهایش را اصلاح می‌کردید؟
حجت‌السلام ابطحی: ابتدا خط سبزش را بگو، خط قرمزی که همه می‌دانند.
ایران۲۴: ابتدا نظر شما را پیرامون خط سبز فرهنگی، سپس درباره خط قرمز فرهنگی
حجت‌الاسلام ابطحی: بله، درباره فرهنگ باید بگویم من فکر می‌کنم که بخشی از آن این است که وزارت ارشاد را منحل می‌کردم یا بسیار کوچک می‌کردم، فقط در مواردی که نظارت و حمایت به‌خصوصی لازم باشد، حمایت می‌کردم و حوزه فرهنگ و هنر را به اهل فرهنگ و هنر می‌سپردم. زیرا فرهنگ و هنر دستورپذیر نیست؛ هر کسی که می‌خواهد تئاتر، فیلم، موسیقی، نقاشی یا مجسمه خوب بسازد، باید این کار از دلش برآید. نمی‌شود تعیین کرد مثلاً رئیس جمهور یا وزیر بگوید سمت راست مجسمه باید چنین باشد یا سمت چپ نقاشی باید فلان گونه باشد، یا ملودی موسیقی باید این طور باشد. همه این‌ها باید از دل برآید و این نکته بسیار مهمی است؛ کمتر کسی توجه دارد.
یک مسئله مهم دیگر حوزه فیلترینگ است که متأسفانه به‌نظرم به‌شدت بد عمل شده است. یعنی اعتباری برای رئیس جمهور باقی نمانده است، با اینکه بیش از یک سال ونیم است که می‌گوید طرفدار حذف فیلترینگ است. رهبری مخالفتی نکرده و سران سه قوه نیز موافقند، اما یک شورای کوچک هست که حدود پنج یا شش نفر مخالفند و سرنوشت کل کشور در دست آنهاست؛ رئیس آن هم آقای پزشکیان است؛ این ماماشات وفاق نیست این باعث از بین رفتن اعتبار کشور می‌شود. اگر قرص و محکم بگوید من مخالف حذف فیلترینگ هستم، یک سال ونیم که می‌گوید دوستدار حذف فیلترینگ هستم؛ لااقل اعتبار خود را حفظ می‌کرد، اما این وضعیت ظلم به مردم و رای آنهاست. حتماً من باید در هفته اول فیلترینگ رفع می‌شد و حتماً یک وزیری قرار می‌دادم که تلاش خود را برای رفع فیلترینگ انجام می‌داد.
ایران۲۴: حالا در ادامه درباره سیاست خارجی
حجت‌السلام ابطحی: سیاست خارجی نیاز به جسارت بیشتری داشت. درسته خط قرمزهایی وجود دارد که دست دولت نیست، ولی سیاست خارجی ما دو نوع سیاست و دو نوع دیپلماسی داریم: یک دیپلماسی نتیجه‌محور و یک دیپلماسی پروتکل‌محور. مثلاً شنیده‌ام در مسئله مذاکرات با آمریکا گفته شده که بیا در دفتر من در سازمان ملل صحبت کنیم، اما طرف مقابل گفته باید در دفتر ما صحبت شود. این عزت نیست؛ عزت یعنی نتیجه دادن. آقای ظریف برای شهدای منا با همه محدودیت‌ها در مجلس شورای امنیت حضور یافت، زانویش را خم کرد و کنار شاه کویت نشست و مشکل را حل کرد. این دیپلماسی نتیجه‌محور است. اما برخی معتقدند که وزیر باید اول به سراغ مقام عالی‌رتبه برود و شرایط را تنظیم کند؛ این را قبول ندارم زیرا به نظر من آسیب‌زننده است.
سیاست خارجی چند لایه دارد، نه اینکه مذاکره بکنیم یا نکنیم، یا برویم یا نرویم، یا اینکه ترامپ سر کار باشد یا نباشد. مسائل و اتفاقاتی که سرنوشت ملت به آن وابسته است، جدی است. بعد از جنگ ناعادلانه ۱۲ روزه، سرنوشت سیاست خارجی و مذاکرات مشخص می‌شود. دیپلماسی هرگز نمی‌تواند قهر کند. البته حق داریم بگوییم جایی نمی‌رویم و مذاکره نمی‌کنیم، زیرا آنها دشمنان اصلی ما هستند، اما مشکلات مردم بر عهده حکومت است و باید حل شود. تحریم‌ها بر دوش شماست و باید برداشته شود. برای رفع تحریم ممکن است هر ذلتی را میتوان کشید، زیرا عزت مردم ایران در این است.
ایران۲۴: سیاست داخلی
حجت‌الاسلام ابطحی: همه موارد جای آقای پزشکیان هستم؛ دیگر؟
ایران۲۴: بله
حجت‌الاسلام ابطحی: ۵۰ درصد من موافق هستم جای آقای پزشکیان باشم؛ ۵۰ درصد دیگر را کس دیگری باید موافق باشد ولی درباره سیاست داخلی هم من معتقد بودم که این سیاست وفاق را به این شکل مطرح نمی‌کردم؛ وفاق چیز خوبی است، اتحاد چیز خوبی است اما به شرط آنکه طرف مقابل زمینه داشته باشد برای وفاق کردن. وفاق به معنای قربانی کردن همه هواداران خودمان به خاطر اینکه با دیگران وفاق کنیم، این بنده قبول ندارم. معتقدم که باید توازن ایجاد شود. ضمن اینکه این بچه‌هایی که تو این شهرستان‌ها جان کندند، شما تو شهرستان‌ها منم نبودم، شما هم نبودید، در ایام انتخابات تمام نیروهای کشور طرفدار آن دیگری بودند، این بچه‌های بی‌پناه آمدند و ایستادند، چه کردند؟ دوباره دارند انتقام از این‌ها می‌گیرند. در سیاست داخلی باید حتماً مقداری توازن ایجاد شود بین آن فرهنگی که رای آورده. من نمی‌گویم دیگران را حذف کنند، ولی؛ دوستانی که با اندیشه پزشکان بالا و ایستادند آنها حداقل نباید حذف شوند.
ایران۲۴: حالا درباره اجتماعی و آزادی‌های مدنی آقای پزشکیان باز بودید؟ در مورد مسائل اجتماعی اولین اصلاحی که به ذهنتان می‌آید چیست؟
حجت‌الاسلام ابطحی: در مورد مسائل اجتماعی من تصور می‌کنم که می‌دانید اولویت اولی که الآن هست، مقداری رفاه اجتماعی است. یعنی رفاه خودش مهم است. من طرفدار زندگی در شرایط شعب ابی‌طالب نیستم، طرفدار اینم که هر جوانی باید خودش ابتکارات داشته باشد. بعد این مفاهیم اجتماعی هم در جامعه مراکزش متفاوت شده، با بعد از فضای مجازی پرابتکارتری اتفاقات اجتماعی در همین کافه‌ها شکل می‌گیرد، چون جوانها خودشان می‌سازند به کسی هم کار ندارند و مهم‌ترینش تحقق واقعی جامعه مدنی است. یعنی ما در دوران آقای خاتمی یک معاونت در وزارت کشور درست کردیم به عنوان معاونت جامعه مدنی که همه را تشویق می‌کردیم از این سمن‌های مختلف بیایند و برای خودشان در حوزه‌های مختلف محیط زیست، نمی‌دانم در مراقبت از بهداشت، همه این‌ها بچه‌ها خودشان اداره کنند. این مهم‌ترین اتفاقی است که باید در فضای اجتماعی داخلی بیفتد.
ایران۲۴:حالا درباره دین و روحانیت چی؟
حجت‌الاسلام ابطحی: اتفاقاً می‌خواستم بگویم چرا دین و روحانیت نیاوردی که پرسیدی؟ خوب، اولاً اینکه هیچ کدام شک نداریم که در این وضعیتی که ما هستیم شاید متزلزل‌ترین دوران‌هایی باشد که دین و روحانیت در جامعه ایرانی دارند. خیلی آسیب‌پذیر شده است. در مورد مسائل دینی‌اش یکیش این است که تحجر دینی نشسته جای اندیشه مترقی دینی و این را قرائت رسمی نظام هم پذیرفته که صدا و سیما باشد.
دوم، حجم بالای مسائل دینی، خود آن حجم بالا کسی را جذب نمی‌کند، یک نوع باززدگی ایجاد می‌کند. سوم، وصل بودن دلایل آسیب‌پذیری‌اش وصل بودن کل دین و روحانیت در ذهن جامعه به حاکمیت است. حاکمیت خب بالاخره مشکلات دارد و اگر قرار باشد همه مساجد، همه روحانیون، همه متدینین یک جوری به معنای طرفداران حاکمیت باشند، خب خیلی‌ها نمی‌پذیرند دین‌شان را دارند. من همیشه می‌گویم که امروز بیشترین دینداران کشور متدینان سکولارند. دین‌شان را دارند، حرم حضرت رضا هیچ وقت خلوت نمی‌شود، خطبه‌های عقد می‌خوانند، اما این به معنی این نیست که مرگ بر آمریکا و مرگ بر اسرائیل را هم بلد و موافق باشند. ممکن است زندگی خودشان را دارند می‌کنند. سیاست و جدا کردند.
ایران۲۴: اصلاح قوانین اولین چیزی که به ذهنتان می‌آید چیست؟
حجت‌الاسلام ابطحی: فکر می‌کنم کم کردن قوانین مهم‌تر است تا اصلاح قوانین. خیلی قانون داریم، قوانین در دست و پا پیچیده است. اصلاً یک نوع تنقیح قوانین به کار ببریم خیلی مفیدتر است تا یک قانون جدید درست کنیم.
