زمین در حال نابودی است!/کدام قارهها زودتر گرم میشود؟
به گزارش شبکه خبری ایران۲۴، در سال ۲۰۱۵، رهبران جهان برای رسیدگی به مسئله گرمایش جهانی گرد هم آمدند.
این مذاکرات به توافق پاریس منجر شد، معاهدهای بینالمللی که یک هدف کلیدی را تعیین کرد: «محدود کردن گرمایش جهانی به ۱.۵ درجه یا بسیار کمتر از ۲ درجه سلسیوس، نسبت به دوران پیشا صنعتی.»
به نقل از الجزیره، آستانه ۲ درجه به طور دلخواه انتخاب نشد؛ این آستانه نشاندهنده یک نقطه یا آستانه بحرانی است که بسیاری از دانشمندان معتقدند فراتر رفتن از آن تغییرات فاجعهبار و برگشتناپذیری در سیستم سیاره ما ایجاد خواهد کرد.
2 درجه سلسیوس از نظر تغییرات اقلیمی به میانگین افزایش دمای سطح زمین در مقایسه با سطح دما پیش از صنعتی شدن (دوره بین ۱۸۵۰ تا ۱۹۰۰) اشاره دارد.
بر اساس گزارش اداره ملی اقیانوسی و جوی ایالات متحده، دمای کره زمین تاکنون سالانه ۱.۲ درجه سانتیگراد افزایش یافته است.
این در حالیست که سایر دادهها نشان میدهد که کره زمین در برخی سالها از آستانه افزایش دما ۱.۵ درجه سانتیگراد فراتر رفته است و بسیاری از پیشبینیها نشان میدهد که ما در حال رسیدن به افزایش دمای سالانه دو درجهای هستیم.
گرمایش جهانی در سراسر زمین به صورت یکنواخت نیست. برخی مناطق، مانند قطبها، بسیار سریعتر از سایر مناطق در حال گرم شدن هستند. اروپا سریعترین قاره از نظر گرم شدن است و سرعتی دو برابر قارههای دیگر در گرم شدن دارد.
بر اساس سناریوی ۲ درجه سلسیوس، جهان تغییرات دمایی قابل توجهی را تجربه خواهد کرد. هیات بین دولتی تغییرات اقلیم (IPCC) گزارش میدهد که خشکیها بیش از اقیانوسها و قطب شمال دو تا سه برابر سریعتر از میانگین جهانی گرم خواهد شد.
موج گرما در مناطق گرمسیری بیشتر و شدیدتر خواهد بود، در عرضهای جغرافیایی بالاتر (آنهایی که در نزدیکی قطبهای زمین قرار دارند) امواج سرما کمتر خواهد شد و روزها و شبهای گرم بیشتری در سراسر جهان وجود خواهد داشت.
این تغییرات دما اثرات سلسلهواری بر سیستمهای مختلف زمین خواهد داشت، از الگوهای آب و هوایی گرفته تا اکوسیستمهای زمینی و آبی، همگی تحت تاثیر افزایش دمای زمین قرار خواهند گرفت.
یکی از مهمترین اثرات افزایش دمای سالانه ۲ درجه، شدت گرفتن رویدادهای آب و هوایی است. این رویدادها میتوانند عواقب مخربی برای جوامع، زیرساختها و سیستمهای طبیعی داشته باشند.
امواج گرما در جهانی که سالانه ۲ درجه گرمتر میشود، مکررتر، شدیدتر و طولانیتر خواهند شد.
تحقیقات نشان میدهد که با افزایش دما سالانه ۲ درجه، احتمال تجربه موج گرمایی مانند آنچه در سال ۲۰۰۳ اروپا را درنوردید و باعث مرگ بیش از ۳۰ هزار نفر شد، از هر ۱۰۰ سال یک بار به هر چهار سال یک بار افزایش خواهد یافت.
برخی مطالعات نشان میدهد مناطقی که مستعد دمای بالا هستند، مانند خاورمیانه و شمال آفریقا، امواج گرمای شدیدی را با دمای بیش از ۵۰ درجه سانتیگراد تجربه خواهند کرد. این امر سبب غیرقابل سکونت شدن برخی از مناطق خواهند شد، مگر اینکه اقدامات جدی برای سازگاری انجام شود.
مطالعهای که در اکتبر ۲۰۲۳ انجام شد، هشدار داد حتی اگر میانگین افزایش دمای جهانی زیر ۲ درجه باقی بماند، سطح گرما و رطوبت تا پایان قرن در برخی از نقاط جهان برای ساعتها، روزها و حتی هفتهها به سطوح کشندهای خواهد رسید، به طوری که بقا در فضای باز غیر ممکن خواهد شد.
افزایش خشکسالی
با افزایش دمای سالانه 2 درجه، خشکسالیها در بسیاری از نقاط جهان بیشتر و شدیدتر خواهند شد. هیئت بین دولتی تغییرات اقلیم (IPCC) پیشبینی کرده است که مساحت زمینهای تحت تأثیر خشکسالی با افزایش دو درجه سانتیگراد، در مقایسه با افزایش ۱.۵ درجه سانتیگراد، ۵۰ درصد افزایش خواهد یافت.
مناطق مدیترانه، جنوب آفریقا و بخشهایی از استرالیا و آمریکای جنوبی بیشترین آسیب را خواهند دید.
خشکسالیهای شدید و طولانی علاوه بر تأثیر بر منابع آبی، محصولات غذایی اصلی را هم نابود میکند. همچنین باعث افزایش مرگ و میر دامها میشود و در نتیجه امنیت غذایی محلی و جهانی را به خطر میاندازد.
در حالی که برخی مناطق خشکتر میشوند، برخی مناطق دیگر سیلهای مکرر و شدید را تجربه خواهند کرد. هیئت بین دولتی تغییرات اقلیمی (IPCC) تخمین میزند با افزایش ۲ درجهای دما، تعداد افرادی که در سراسر جهان در معرض سیل قرار دارند، در مقایسه با سناریوی ۱.۵ درجه، تا ۱۷۰ درصد افزایش خواهند یافت.
بارش شدید باران نیز در بسیاری از مناطق، به ویژه در عرضهای جغرافیایی بالاتر و مناطق استوایی، بیشتر خواهد شد. این امر منجر به افزایش سیلهای ناگهانی و شدید، به ویژه در مناطق شهری خواهد شد و خسارات زیادی به بار خواهد آورد.
تعداد طوفانهای گرمسیری ممکن است تغییر قابل توجهی نداشته باشد، اما شدیدتر خواهند شد. مطالعات نشان میدهد که در سناریوی ۲ درجه، نسبت طوفانهای دسته ۴ و ۵ به میزان ۱۳ درصد و شدت متوسط آنها به میزان ۵ درصد افزایش مییابد و مناطق ساحلی و زیرساختها را در معرض خطر قرار میدهد.
الگوهای اقلیمی ناپایدار
علاوه بر پدیدههای جوی شدید، افزایش دمای دو درجهای دمای زمین منجر به تغییرات عمدهای در الگوهای آب و هوای جهانی خواهد شد که بر میزان بارش و جریانهای اقیانوسی تأثیر میگذارد.
به احتمال زیاد مناطق مرطوب مرطوبتر خواهند شد و مناطق خشک خشکتر خواهند شد، که این امر بحران آب را در بسیاری از نقاط جهان تشدید میکند. میزان بارش در مناطق خشک نیمه استوایی، از جمله منطقه مدیترانه، جنوب آفریقا و بخشهایی از استرالیا کاهش خواهد یافت.
همچنین تغییراتی در سیستمهای بادهای موسمی رخ خواهد داد که بر زندگی میلیاردها نفری که به بارانهای موسمی برای کشاورزی و تأمین آب وابستهاند تأثیر میگذارد.
با افزایش دما به میزان دو درجه سلسیوس، تغییرات قابل توجهی نیز در جریانهای اقیانوسی رخ خواهد داد که در تنظیم آب و هوای جهانی و حمایت از اکوسیستمهای دریایی نقش دارند.
افزایش سطح دریا نیز یکی از بزرگترین آثار بلندمدت گرم شدن کره زمین است. با افزایش دما به میزان دو درجه سلسیوس، بر اساس مطالعات، انتظار میرود میانگین سطح دریا تا سال ۲۱۰۰ بین ۰.۴۶ تا ۰.۹۹ متر نسبت به سطوح دوره ۱۹۸۶-۲۰۰۵ افزایش یابد. حتی پس از توقف گرم شدن کره زمین، افزایش سطح دریا برای قرنها ادامه خواهد یافت.
از جمله آثار افزایش سطح دریا، وقوع سیلابهای بیشتر و فرسایش سواحل است که تهدیدی برای مناطق ساحلی کمارتفاع و کشورهای جزیرهای کوچک محسوب میشود و همچنین نفوذ آب شور به لایههای آب زیرزمینی ساحلی را به همراه دارد که بر منابع آب شیرین تأثیر میگذارد.
علاوه بر این، زمینهای مرطوب ساحلی و همچنین درختان مانگرو که خدمات زیستمحیطی مهمی ارائه میدهند و به عنوان موانع طبیعی در برابر طوفانها عمل میکنند و تنوع زیستی را پشتیبانی میکنند، در معرض خطر قرار خواهند گرفت.
آسیب به اکوسیستمها
در سناریوی افزایش دما به میزان دو درجه سلسیوس، هزاران گونه، چه زمینی و چه دریایی، در حالی که تلاش میکنند خود را با شرایط به سرعت در حال تغییر سازگار کنند، با خطر انقراض مواجه خواهند شد. این اختلالات تأثیرات زنجیرهای بر تنوع زیستی، ذخیره کربن و بسیاری از خدمات اکوسیستمی که جوامع انسانی به آنها وابستهاند، خواهند داشت.
مطالعات نشان میدهند که ۹۹درصد از مرجانها به دلیل افزایش موجهای گرمای دریایی و اسیدی شدن اقیانوسها تضعیف خواهند شد.
همچنین، گرم شدن سریع در قطب شمال منجر به از دست دادن مقدار قابل توجهی از یخهای دریایی و تغییر در شبکههای غذایی خواهد شد که بر موجودات زنده در آنجا تأثیر میگذارد.
افزایش دما و تغییرات در الگوهای بارش نیز به تغییرات در ترکیب جنگلها و توده زیستی آنها منجر خواهد شد، خطر آتشسوزیهای جنگلی و شیوع آفات را افزایش خواهد داد و به کاهش تنوع زیستی خواهد انجامید.
یکی از مطالعات پیشبینی میکند که نرخ انقراض گونهها شتاب خواهد گرفت؛ به طوری که ۱۸ درصد از حشرات، ۱۶ درصد از گیاهان و ۸ درصد از مهرهداران بیش از نیمی از محدوده جغرافیایی خود را که به طور خاص به شرایط اقلیمی وابسته است، با افزایش دما به میزان دو درجه سلسیوس از دست خواهند داد.
به گفته کارشناسان، سناریوی 2 درجه سلسیوس به نظر خطرناکتر از آن است که بشریت بتواند آن را تحمل کند، اما در نهایت اگر چنین اتفاقی بیفتد، نتیجه فعالیتهای انسانی خواهد بود.
فعالیتهایی نظیر سوزاندن سوختهای فسیلی، قطع درختان، فرآیندهای صنعتی و بهرهبرداری نامتعادل از طبیعت. با توجه به پیشبینی ادامه روند گرم شدن زمین در سالهای آینده، درنهایت انتخابهای بشر، آینده زندگی بر روی این سیاره را تعیین خواهد کرد.
