رسانه تحلیلی تصویری بهمن، گروه علم و فناوری - میثا سبزعلی‌زاده: یکی از گزینه هایی که ایالات متحده و سایر کشورها برای افزایش فشار بر روسیه در پاسخ به حمله این کشور به اوکراین دارند، کاهش خرید انرژی از روسیه است. لیز تراس، وزیر امور خارجه بریتانیا پیشنهاد کرده است که کشورهای G7 – ایالات متحده، بریتانیا، کانادا، فرانسه، آلمان، ایتالیا و ژاپن – محدودیت هایی را بر واردات نفت و گاز روسیه اعمال کنند.
امی مایرز جافه، کارشناس سیاست انرژی جهانی چگونگی اجرای این استراتژی و نحوه ی تاثیر ان بر بازارهای بین‌المللی نفت که قبلاً تحت تأثیر این درگیری قرار گرفته‌اند، را توضیح می‌دهد.
روسیه چه اهمیتی در میان تولیدکننده‌گان جهانی نفت دارد؟
روسیه نزدیک به 11 میلیون بشکه در روز نفت خام تولید می کند. این کشور تقریباً نیمی از این تولید را برای تقاضای داخلی خود استفاده می کند، که احتمالاً به دلیل نیازهای بیشتر سوخت نظامی افزایش یافته است و روزانه 5 تا 6 میلیون بشکه نفت صادر می کند. امروز روسیه دومین تولید کننده بزرگ نفت خام در جهان است، پس از ایالات متحده و پیش از عربستان سعودی، اما گاهی اوقات این اعداد تغییر می کند.
حدود نیمی از نفت صادراتی روسیه - تقریباً 2.5 میلیون بشکه در روز - به کشورهای اروپایی از جمله آلمان، ایتالیا، هلند، لهستان، فنلاند، لیتوانی، یونان، رومانی و بلغارستان ارسال می شود. نزدیک به یک سوم آن از طریق خط لوله دروژبا از بلاروس به اروپا می رسد.
این 700,000 بشکه در روز در محموله های خط لوله، هدف آشکاری برای تحریم خواهد بود، چه از طریق ممنوعیت پرداخت های مالی و چه با امتناع از تحویل از طریق خطوط لوله در مرز بلاروس. در سال 2019، اروپا برای چندین ماه تحویل از خط دروژبا را متوقف کرد، زیرا نفت خامی که از آن عبور می‌کرد به کلریدهای آلی آلوده شد که می‌توانست در طول فرآوری به پالایشگاه‌های نفت آسیب برساند. و باعث شد محموله‌های نفت روسیه به‌دلیل تغییر مسیر از خط دروژبا به‌طور محسوسی کاهش یافت.
محموله های صادراتی باقی مانده نفت خام روسیه به اروپا عمدتاً از طریق کشتی از بنادر مختلف انجام می شود. چین یکی دیگر از خریداران بزرگ نفت روسیه میباشد، روزانه 1.6 میلیون بشکه که نیمی از آن از طریق یک خط لوله مستقیم ویژه، خط لوله شرقی سیبری اقیانوس آرام، به چین میرسد.
با کاهش واردات نفت توسط سایر کشورها، روسیه چگونه متاثر می‌شود؟
تحریم‌ها علیه صنعت نفت روسیه تأثیر بیشتری نسبت به محدود کردن جریان گاز طبیعی خواهد داشت، زیرا درآمد نفتی آن بیشتر است و برای بودجه دولتی اهمیت زیادی دارد. روسیه در سال 2021 بیش از 110 میلیارد دلار از صادرات نفت به دست آورد که دو برابر بیشتر از درآمد حاصل از فروش گاز بود.
نفت روسیه دارای گوگرد و سایر ناخالصی های بالایی است، بنابراین تصفیه آن به تجهیزات تخصصی نیاز دارد - این نفت را نمی توان در هر جایی فروخت. اما خریداران آسیایی از جمله هند و تایلند توانایی خرید و استفاده از آن را دارند همچنین با توجه به رابطه خوب روسیه با کشورهایی مانند کوبا و ونزوئلا میتواند تامین کننده نفت خام آنها باشد.
آنچه مشخص است روسیه برای تغییر مسیر فروش نفت خام خود با مشکل مواجه است و از آغاز تهاجم به اوکراین، پالایشگاه‌های اروپایی به دلیل ترس از احتمال تحریم‌ها، از محموله‌های نفتی روسیه اجتناب کردند.
و با کاهش استقبال کشورهای اروپایی از نفت خام روسیه، کشور هند محموله های خامی که در دریا موجود بودند را با قیمت خیلی کم خریداری کرد. پیش از این نیز کشورهای ایران و ونزوئلا پس از تحریم نفتشان با همین روش، یعنی فروش با قیمت پایین تر توانستند خریداران خود را پیدا کنند.
آیا اروپا میتواند از جای دیگری نفت خود را تامین کند؟
اما برای جابجایی گاز طبیعی لازم است کشتی حامل بسیار سرد شود تا به مایع تبدیل شده سپس در بندر مقصد مایع را به گاز تبدیل کنند با توجه به این مسئله تغییر مسیر محموله‌های نفت آسانتر از گاز طبیعی است، و این بدان معناست که جایگزین کردن نفت خام روسیه برای کشورهای اروپایی آسانتر میباشد ولی بدلیل انتقال گاز روسیه توسط خطوط لوله، جایگزین
برای اطمینان از در دسترس بودن بشکه های جایگزین، اروپا و ایالات متحده می توانند به طور همزمان فروش نفت خام را از ذخایر استراتژیک ملی خود افزایش دهند تا از هرگونه محدودیت بر واردات نفت خام روسیه به G-7 بکاهند. ایالات متحده در حال حاضر 1.3 میلیون بشکه در روز از ذخایر استراتژیک نفت خود می فروشد و می تواند این جریان را افزایش دهد. چین نیز برای کمک به کاهش قیمت نفت، نفت را از ذخایر استراتژیک ملی خود آزاد کرده است.
آیا خرید کمتر نفت خام روسیه توسط کشورهای G7 بهای جهانی نفت را کاهش خواهد داد؟
بخش انرژی G7 بدنبال یافتن راهی برای کاهش تاثیر نفت خام روسیه بر بازارجهانی میباشد و رسیدن به این هدف بستگی به اقدامات سایر کشورهای نفتی دارد. اولین اقدام برای دستیابی به هدفشان بالا بردن تولید نفت خام توسط سایر کشورهاست برای کاهش تقاضا و خرید نفت روسیه. البته همه این کشورها توانایی بالابردن زودهنگام ظرفیت استخراج نفت تا مرز یک میلیون بشکه در روز را ندارند و تنها چند کشور آسیایی این امکان برایشان فراهم میباشد. بنظر میرسد حوادث پیش آمده، آزمایشی برای روابط میان آمریکا و عربستان نیز باشد.
در سال 2014، زمانی که روسیه به کریمه حمله کرد، متحدان ایالات متحده در خلیج فارس بیش از 70 میلیون بشکه نفت در نزدیکی فجیره در امارات متحده عربی ذخیره کردند. آنها این کار را به عنوان تهدیدی برای روسیه انجام دادند که در صورت حرکت نیروهای روسی به فراتر از آن شبه جزیره، یک جنگ قیمتی رخ خواهد داد. روسیه در کریمه ماند، بنابراین نفت ذخیره شده وارد بازار جهانی نشد.
عربستان سعودی با نوسان گیری از شرایط جنگ‌های قیمتی را به راه انداخته است که به اقتصاد روسیه در سال‌های 1986، 1998، 2009 و تاحدی در 2020 آسیب وارد کرده است. اما شرایط امروز بازار نفت، با توجه به توازن تنگاتنگ موجود بین عرضه و تقاضا، احتمال وقوع اقدامات مشابه را خیلی کم میکند. تنها سناریویی که در حال حاضر می تواند جنگ قیمتی را آغاز کند این است که تقاضای جهانی به طور ناگهانی به دلیل رکود کاهش یابد.
منبع :
https://theconversation.com/can-wealthy-nations-stop-buying-russian-oil-178008
