رسانه تحلیلی تصویری بهمن، گروه سیاست - ایمان حیرانی: خبرگزاری میزان صبح روز دوشنبه خبر از برداشته شدن تدریجی محدودیت‌های فیزیکی حصر موسوی و کروبی داد. با انتشار این خبر بار دیگر مساله حصر سران اعتراضات 88 و رفع آن در رسانه‌ها مطرح شده است. در این یک دهه‌ای که از آغاز حصر می‌گذرد، افراد بسیاری، با عناوین مختلف سیاسی، به دنبال رفع حصر بوده‌اند.
چرا حصر؟
صبح یکی از روزهای سرد آغازین اسفند سال 1389 خبری در رسانه‌ها از زبان دادستان کل کشور آقای محسنی اژه‌ای مبتنی بر محدودیت سران اعتراضات، برای جلوگیری از اعلام فراخوان آشوب، اعلام عمومی شد. با وجود این اعلام اما دیگر خبری از انبوه هواداران جنبش سبز نبود. راهپیمایی‌های چند ده هزار نفره ابتدای تابستان سال 1388 به دلیل رادیکال شدن مواضع رهبران اعتراض و آشوب طلبی تجمع کنندگان به تجمع های چند صد نفره و پر خشونت زمستان 1389 انجامیده بود. در زمستان اعتراضات، موسوی و کروبی در اسفند 89، پس از ماه‌ها دعوت هواداران خود به شورش و اغتشاش در خیابان‌ها، در خانه خود حصر شدند. تصور بسیاری بر این است که علت حصر موسوی و کروبی، صرف اعتراض به نتیجه انتخابات 88 بوده اما این در حالی است که موسوی و کروبی پس از گذشت بیست ماه از آغاز اعتراضات، در اسفند 89 محصور می‌شوند.
در بهمن ماه سال 89، با اوج‌گیری اعتراضات عربی در مصر و تونس و آشوب سوریه، موسوی و کروبی با صدور فراخوانی از هواداران خود می‌خواهند که در جهت همبستگی با معترضین عربی، در ایران نیز اعتراضات خود را به طور جدی‌تر از سر بگیرند. حاکمیت از این فراخوان تلقی انجام حرکت براندازانه می‌کند و دیگر به رواداری خود نسبت به رهبران اعتراضات و آشوب ها پایان می‌دهد.
20 ماه زمان کافی بود تا معترضین برای ادعای تقلب گسترده، دلیلی در افکار عمومی اقامه کنند اما با ناکامی رهبران اعتراضات از اقناع افکار عمومی، به تدریج اقبال عمومی به درخواست‌های اعتراض خیابانی رفته رفته کاسته شد؛ همچنین موج خشونت اعتراضات هر چه به پیش می رفت بلندتر می‌شد و این نیز خود بر رویگردانی افکار عمومی از جریان آشوب طلب می‌افزود، در این شرایط با اعلام همبستگی با جریان‌های برانداز عربی، شورای امنیت ملی این فراخوان را تهدید جدی علیه کشور قلمداد کرد و به موسوی و کروبی هشدارهایی در این خصوص داده شد که آن دو به این هشدارها توجهی نکردند و در نهایت تصمیم شورای امنیت ملی بر این شد که موسوی و کروبی، به عنوان سران اغتشاش و فتنه، در خانه خود محصور گردند.
چه کسانی تصمیم به حصر گرفتند؟
حصر میرحسین موسوی و مهدی کروبی با تصمیم و تصویب شورای امنیت ملی اتفاق افتاد. محمود احمدی‌نژاد، علی لاریجانی، صادق لاریجانی و حتی حسن روحانی از جمله اعضای مهم و اصلی این شورا بودند که بعد از دادن هشدار و عدم توجه آنها بر حصر سران فتنه اجماع کردند ودستور به حصر دادند. در این باره بعدها در ۲۷ بهمن ۹۱ محمود احمدی‌نژاد در خطبه‌های پیش از نماز جمعه گفته بود: «این‌ها همان‌طور که مردم ایران می‌دانند از آمریکا خط می‌گیرند و آزادی چنین منافقانی به ضرر کشور و نظام جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.» با این جمع بندی مسئولین در آن سالها حصر سران فتنه آغاز می‌شود.
روحانی، موافق یا مخالف رفع حصر
حسن روحانی که از جمله اعضا شورای امنیت ملی بوده و در حصر موسوی و کروبی نقش موثر داشته است، در انتخابات 92 با شعار تداوم اصلاحات توانست پیروز انتخابات شود. از جمله وعده‌های حسن روحانی به اصلاحطلبان، وعده رفع حصر در صورت پیروزی بود اما روحانی پس از پیروزی در انتخابات در حالی که بواسطه جایگاه حقوقی ریاست‌جموری، ریاست شورای امنیت ملی را بر عهده داشت، اقدام موثری در جهت رفع حصر آن دو نفر انجام نداد.
پیروزی حسن روحانی پیامد شکاف بین حاکمیت و اصلاح طلبان بود لذا او هیچگاه در پی ترمیم این شکاف اقدام نکرد چراکه با ترمیم این شکاف، جایگاه و موقعیت اجتماعی خود را از دست می‌داد. به همین خاطر حسن روحانی در طول هشت سال رئیس جمهوری خود، از یک سو سعی می کرد که خود را ناجی اصلاح طلبان و موسوی و کروبی نشان دهد و از دیگر سو سعی نداشت گامی در جهت ترمیم این شکاف بردارد. با وجود این شرایط پر واضح است که ادامه حصر به منزله ادامه شکاف و ادامه ضرورت وجود روحانی بود.
مانع دیگر رفع حصر
حسام الدین آشنا، مشاور روحانی، در مصاحبه با مجله «اندیشه پویا»، ضمن بیان تجربه خود از رفع حصر آیت‌الله منتظری، در رابطه با رفع حصر موسوی و کروبی گفته بود: « مسئله حصر چندجانبه است. همۀ جوانب را که شما حل کنید، باز یک جانب باقی می‌ماند و آن کسی است که تحت حصر است. آن که تحت حصر هست باید تصمیماتی بگیرد. اگر او نتواند و یا نخواهد تصمیم بگیرد کار برای همگان دشوار می شود.» و در ادامه می‌گوید موسوی حاضر نیست مسئولیت قبول کند تا رفع حصر شود.
چه کسی حصر را رفع کرد؟
با انتخاب رئیسی و روی کار آمدن محسنی اژه‌ای، رویکرد امنیتی جدیدی بر فضای کشور حاکم شده است. در این رویکرد حل مساله حصر سران آشوب، اولویت قرار گرفته و این روزها پس از گذشت ده ماه از روی کار آمدن دولت رئیسی، شاهد رفع تدریجی محدودیت‌ها و حصر هستیم.
