اجرای موسیقی در امکان تاریخی بدون رعایت استانداردها آسیب زاست/شان جهانی تخت جمشید باید حفظ شود

محوطه جهانی تخت جمشید شنبه شب پانزدهم شهریور1404 در قالب یک پروژه مشترک بین‌المللی و بین فرهنگی، میزبان مخاطبان در قالب اجرای زنده ارکستر فیلارمونیک ارمنستان بود.

برگزاری کنسرت و اجرای زنده در اماکن تاریخی چه در ایران و چه در دنیا اتفاق جدیدی نیست، اما برخی کارشناسان درباره آن هشدار‌هایی داده‌اند.

با توجه به حساسیت بالایی که در نگهداری و حفظ اماکن و بنا‌های تاریخی وجود دارد، بطور قطع برگزاری رویداد‌های بزرگ با تعداد زیادی افراد در چنین اماکنی نیازمند بستر سازی مناسب و توجه به جزئیات زیادی است.

جزئیاتی که با توجه به فاصله زمانی اعلام خبر برگزاری کنسرت تا اجرای آن، بعید است توسط مسوولان وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی  و برگزار کنندگان کنسرت به آن توجهی شده باشد.

برای بررسی این موضوع با دو کارشناس میراث فرهنگی گفت‌و‌گو کرده‌ایم که در ادامه می‌آید.

مهدی حجت رئیس موسسه فرهنگی ایکوموس ایران در گفت‌و‌گو با ایران ۲۴، درباره برگزاری کنسرت و اجرای زنده در محوطه‌های تاریخی، توجه به دو نکته را ضروری دانست.

وی افزود: نکته اول این است که میزان صدایی که در محوطه پخش می‌شود ممکن است ارتعاشات آن برای آثار آسیب رسان باشد.

حجت افزود: نکته دوم اینکه باید به تعداد افرادی که به محوطه تاریخی می‌آیند توجه شود. این رفت وآمد اگر از حد متعارف بازدید از بنا‌های تاریخی بیشتر باشد، ممکن است آثار مخربی را به وجود بیاورد.

رئیس موسسه فرهنگی ایکوموس ایران خاطر نشان کرد: ادعای کسانی که این مراسم‌ها را برگزار می‌کنند این است که ما این کنسرت را اینجا برگزار می‌کنیم تا بیایند و با این اثر تاریخی آشنا شوند، در حالی که در شب امکان بازدید عملی از تخت جمشید وجود ندارد و آن تاثیرپذیری واقعی اتفاق نمی‌افتد.

وی افزود: در حقیقت این اماکن برای این رویداد‌ها برای این انتخاب می‌شوند که جذاب باشند. به طور کلی نظرات متفاوتی در این مورد وجود دارد. ولی شخصا فکر می‌کنم حداقل تخت جمشید به خاطر شأن جهانی که دارد برای برگزاری چنین رویداد‌هایی شاید زیاد انتخاب مناسبی نباشد.

علیرضا ناصری کارشناس میراث نیز در گفت‌و‌گو با ایران ۲۴، درباره اجرای زنده ارکستر ارمنستان در محوطه تاریخی تخت جمشید عنوان کرد: برگزاری رویداد‌های این چنینی در محوطه اماکن تاریخی درهمه جا مرسوم است، اما بستر سازی اولیه مهم است.

وی درباره این بسترسازی توضیح داد: تست‌های استاندارد، لوازم مورد استفاده، مقدار موج صوتی و نوری که می‌خواهد اجرا شود و موادی از این دست خیلی مهم است. 

این کارشناس با تاکید دوباره بر اینکه این اتفاق در تمام دنیا مرسوم است، تصریح کرد برپایی کنسرت در اماکن تاریخی استاندار‌هایی دارد که باید رعایت شود.

ناصری افزود: اگر استاندار‌ها رعایت شود آسیب نمی‌زند. مانند عکاسی در موزه است، مثلا می‌گویند بدون فلش می‌توانید عکاسی کنید، اما با فلش نمی‌توانید. این هم همنیطور است باید بررسی شود که آن استاندار‌ها را رعایت کردند یا نه.

وی درباره تعداد زیاد بازدید کننده از اماکن تاریخی که خود می‌تواند آسیبی برای آثار تاریخی باشد نیز گفت: در ایام عید تعداد بالای بازدید کننده از اماکن تاریخی را به عنوان شاخص رشد در نظر می‌گیرند. هیچ جای دنیا به شما اجازه نمی‌دهند که در یک زمان آن تعداد گردشگر وارد یک مرکز تاریخی شود. مثلا پی ساختمانی ظرفیت تحمل 10 نفر را دارد، حال اگر ۲۰ نفر روی آن پی بایستند، به بنا آسیب می‌رسد.

ناصری تصریح کرد: فرسایش سنگ و نفوذ صدا آسیب رسان است. مسولان فقط روی آمار بازدید کننده کار می‌کنند. برای آنها مهم نیست که چه اتفاق می‌افتد فقط آن پیام مسکنی که در آن زمان می‌دهد برای آنها مهم است.