به گزارش رسانه تحلیلی تصویری بهمن، به نقل از روزنامه ایران، بازار اقتصادی جهان دیروز پرالتهابترین روز خود را پشت سر گذاشت. به گزارش «فایننشال تایمز»، بهای نفت خام برنت در بازار بینالمللی با رشدی ۲.۴ درصدی به هر بشکه ۹۷.۶۶ دلار و به عبارت بهتر به بالاترین رقم خود از سپتامبر ۲۰۱۴ رسیده است. نفت سبک «وست تگزاس اینترمدیت در بازار امریکا رشدی ۳.۱ درصدی را داشته و با قیمت ۹۵.۱۹ دلار معامله شده است. اما بورس آسیا افتی محسوس را تجربه کرده است. «روبرت رنی»، کارشناس بورس سیدنی معتقد است: «به طور خلاصه میتوان گفت بورس در چند ساعت با شرایط شرم آوری سرتیتر اخبار شده است.»
در آسیا، شاخص سهام «نیکی» توکیو ۱.۷ درصد کاهش، سهام «هانگ سینگ» هنگ کنگ ۲.۹ درصد، شاخص بورس شانگهای بیش از یک درصد و سهام «کاسپی» کره جنوبی نیز ۱.۳۵ درصد سقوط را تجربه کردند و بازار بورس اروپا و امریکا نیز پس از تعطیلات با افتی بسیار شدید زنگ شروع را به صدا درآوردند. بدون شک بهای نفت در طول یک سال اخیر شیب صعودی را طی میکرد، اما تشدید تنشهای اروپای شرقی به این افزایش قیمت سرعت بخشیده است. از آنجا که روسیه سومین تولیدکننده بزرگ مواد نفتی و دیگر سوختهای مایع در جهان به شمار میرود تحریمها علیه این کشور میتواند حتی قیمت نفت را به بالاتر از این نیز برساند؛ بنابراین به باور کارشناسان «الجزیره»، با توجه به اینکه ۳۵ درصد جهان مصرف کننده نفت و تنها ۸ درصد تولیدکننده هستند، میتوان گفت تأثیر تحولات اخیر اوکراین و تصمیم اخیر روسیه درباره دو بخش خودمختار آن بر رشد اقتصاد جهان، برندگان و بازندگانی را ایجاد خواهد کرد.
«ایانهال»، معاون رئیس مؤسسه «گریفیت آسیا» در بریزبن استرالیا درباره تحولات پیش روی کشورهای آسیایی گفت: «هند به عنوان سومین وارد کننده بزرگ نفت جهان از جمله کشورهایی است که از تحولات اخیر اروپای شرقی ضربه اقتصادی سنگینی خواهد خورد. این کشور به رغم فشارهای ناشی از دو موج بزرگ کووید، بخوبی توانست اقتصادش را کنترل کند، اما در عین حال بحران اخیر اوکراین و دغدغه صلح و امنیت منطقهای میتواند تأثیرات شدیدی بر آن بگذارد.»
کره جنوبی نیز به حال آمادهباش درآمده و «مون جائه» رئیس جمهور آن خواستار یافتن منابع جایگزین در شرایط قطع انرژی، مواد خام و غلات شده است. اما تحریم گاز روسیه توسط امریکا و همپیمانانش برای چین به عنوان بزرگترین واردکننده و چهارمین تولیدکننده بزرگ نفت در جهان سودمند خواهد بود. «گارسیا هررو»، به «الجزیره» گفت: «این احتمال بسیار قوی است که روسیه برای واردات از اروپا به عنوان بزرگترین شریک تجاریاش حتی پیش از وقایع کریمه، به سمت چین چرخش کند. گرچه ممکن است پروژه احداث لولههای ارتباطی گاز روسیه و چین زمانبر باشد، اما این اتفاق بسیار محتمل به نظر میرسد.» وی افزود: «سوخت، تنها یکی از منابع صادراتی روسیه است که ممکن است مقصد آن را تغییر دهد، اما در عین حال هرگونه تحریم میتواند صادرات کالاهای صنعتی و ماشینی را نیز به کشورهایی مانند آلمان قطع کند که در همه این شرایط چین میتواند به عنوان مقصد جایگزین اروپا، منتفع شود.»
انفجار تورم امریکا
شاید باور آن سخت باشد، اما نقش روسیه در اقتصاد جهانی بجز در حوزه نفت و گاز چندان پررنگ نیست. اما «جیسون فورمان»، اقتصاددان دانشگاه هاروارد و مشاور «باراک اوباما» در دوران ریاست جمهوریاش در امریکا معتقد است: «روسیه بزرگترین ایستگاه گازی جهان به شمار میرود و بسته شدن این ایستگاه آن هم در حالی که اروپا نزدیک به ۴۰ درصد گاز طبیعی و ۲۵ درصد نفت خود را از روسیه تأمین میکند، میتواند کشورهای وابسته را به دردسر بیندازد. از طرفی با توجه به اینکه روسیه به همراه اوکراین یک چهارم گندم جهان را تأمین میکنند تنش میان این دو کشور بهای مواد غذایی را نیز در کشورهای وابسته از جمله ترکیه بالا ببرد.»
به باور کارشناسان «نیویورک تایمز»، بالا رفتن بهای انرژی ناشی از تحولات اخیر اروپای شرقی در امریکا، نگرانیها را بابت ایجاد چرخه افزایش هزینه و دستمزد افزایش داده؛ موضوعی که «کریستوفر میلر»، کارشناس «امریکن اینترپرایز» آن را «انفجار تورمی» جدید در امریکا نامیده است.