فاصله میان علوم پایه و سیستم‌های مدیریتی با توسعه هوش مصنوعی رفع می‌شود
به گزارش گروه اقتصاد دیجیتال شبکه خبری ایران ۲۴، هوش مصنوعی در دهه‌های متوالی موضوع مطالعه محققان فلسفی و علمی بوده و یکی از مهمترین و بحث برانگیزترین موضوعات پژوهشی روز جهان است. گستره موضوعاتی که هوش مصنوعی را در برمی گیرد بسیار وسیع و متنوع است. این گستره بازه‌ای از ابداع ماشین‌هایی با توانایی اندیشیدن تا طراحی الگوریتم‌های جستجوی مورد استفاده در بازی‌ها را شامل می‌شود. در واقع هوش مصنوعی به تفکر یا هوشمندی ماشین‌هایی مانند کامپیوتر‌ها اطلاق می‌شود.
هوش مصنوعی، شاخه‌ای از علوم رایانه محسوب می‌شود و از سه مقوله علمی با عناوین شبکه‌های عصبی، سیستم‌های استدلال فازی و الگوریتم ترکیب یافته است. هدف هوش مصنوعی، نزدیک سازی رفتار و پاسخ یک سامانه رایانه‌ای به الگو‌هایی است که انسان براساس آنها رفتار میکند.
مهمترین اهداف متخصصان هوش مصنوعی، تولید ماشین‌هایی است که دارای احساسات بوده، توانایی تعمیم و کاربست تجربیات گذشته در شرایط مشابه جدید را داشته و قادر به گسترش دامنه دانش وتجربیات خود باشند.
امروزه این رشته از علم درحوزه‌های مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد که عبارتند از: پزشکی، علوم هوافضا، اکتشافات، تسلیحات نظامی، پیش بینی وضع هوا، نقشه برداری و شناسایی عوارض، تشخیص صدا، تشخیص گفتار، تشخیص دست خط، بازی‌ها و نرم افزار‌های رایانه‌ای همچنین هوش مصنوعی، شاخه‌های متنوعی دارد، از جمله شبکه‌های عصبی مصنوعی، پردازش تصویر و بینایی ماشین، الگوریتم‌های تکاملی، سیستم‌های خبره، یادگیری ماشین، داده کاوی، پردازش زبان طبیعی، بازشناسی گفتار و بسیاری از حوزه‌های دیگر.
در سال‌های اخیر نظریه پردازان تعاریف متفاوتی از هوش مصنوعی ارائه داده‌اند، اما در تعریفی جامع، هوش مصنوعی را سیستم‌های هوشمندی می‌نامند که از طریق تجزیه و تحلیل داده‌های بزرگ و محاسبات ابری یاد می‌گیرند، اجرا می‌کنند و انواع جدیدی از نرم افزار‌ها و روبات‌ها را توانمند می‌سازند تا به صورت بسیار مستقل از تصمیمات سازندگان و اپراتور‌ها عمل کنند.
اما بررسی وضعیت هوش مصنوعی در کشور نیازمند بررسی‌های چندگانه در حوزه تولید علم، فعالیت دانشگاه‌ها و ارزیابی استفاده از هوش مصنوعی در زندگی روزمره است. در این مسیر وضعیت تولید علم ایران در حوزه هوش مصنوعی قابل توجه است و با توجه به فعالیت بالای علمی کشور در زمینه مهندسی کامپیوتر و علوم کامپیوتر رتبه اول منطقه و رتبه ۱۵ دنیا در اختیار ایران است. اما نکته‌ای که در زمینه هوش مصنوعی قابل توجه است رتبه ایران در استفاده از هوش مصنوعی در زندگی و فناوری است که چندان جالب توجه نیست.
لزوم تعیین بازه زمانی مناسب برای بازگشت سرمایه در هوش مصنوعی
محمد امین یزدی دکترای هوش مصنوعی و مدیریت داده و عضو کمیته راهبری مرکزی فناوری اطلاعات دانشگاه آخن آلمان، در پنل تخصصی «چالش‌های هوشمندسازی در شرکت‌های بزرگ؛ از ایده تا اجرا» که در جریان همایش «هوش مصنوعی و هوشمندسازی صنعتی» با همکاری صندوق پژوهش و فناوری دیجیتال، صندوق نوآوری و شکوفایی و معاونت علمی و فناوری برگزار شد، به بررسی موانع و فرصت‌های توسعه هوش مصنوعی در صنایع پرداخت.
وی با اشاره به مطالعات شرکت مشاوره‌ای مکنزی در زمینه سرمایه‌گذاری در حوزه هوش مصنوعی اظهار داشت: «بررسی‌ها نشان می‌دهد که در کشور‌های اروپایی و آمریکایی، ۸۰ درصد سرمایه‌گذاری‌ها در این حوزه طی یک تا سه سال انجام می‌شود. این روند موجب شده است که مدیران فناوری شرکت‌ها، بازه زمانی یک تا سه ساله را برای بازگشت سرمایه در نظر بگیرند. در چنین شرایطی، سازمان‌هایی که فاقد برنامه‌ریزی دقیق و استراتژی مشخص برای سرمایه‌گذاری در این حوزه باشند، با مشکلات متعددی در مسیر هوشمندسازی مواجه خواهند شد.»
فاصله میان علوم پایه و سیستم‌های مدیریتی، چالش اصلی توسعه هوش مصنوعی
یزدی در ادامه با اشاره به چالش‌های موجود در زمینه پیاده‌سازی فناوری‌های هوشمند در صنایع، اظهار کرد: «یکی از مشکلات اساسی در این حوزه، فاصله‌ای است که میان علوم پایه و سیستم‌های مدیریتی وجود دارد. در حوزه علوم پایه موضوعات فنی و تکنیکال مطرح هستند و حتی در صورت دسترسی به بهترین سخت‌افزار‌ها از جمله GPUهای پیشرفته، در صورتی که زیرساخت‌های لازم برای بهره‌برداری از این فناوری‌ها فراهم نباشد، نتیجه مطلوبی حاصل نخواهد شد.»
وی افزود: «توسعه و استقرار سیستم‌های هوشمند نیازمند یکپارچه‌سازی فناوری با ساختار‌های مدیریتی سازمان‌ها است. این در حالی است که در بسیاری از شرکت‌ها، عدم درک صحیح مدیران از مفاهیم هوش مصنوعی و ناتوانی در تدوین یک استراتژی مؤثر برای بهره‌برداری از این فناوری موجب شده است که روند هوشمندسازی با کندی پیش برود.»
ضرورت بهینه‌سازی سیستم‌های صنعتی برای افزایش رقابت‌پذیری
عضو کمیته راهبری مرکزی فناوری اطلاعات دانشگاه آخن در بخش دیگری از سخنان خود، بر اهمیت بهینه‌سازی سیستم‌های صنعتی برای افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید تأکید کرد و گفت: «اگر شرکت‌ها در مسیر هوشمندسازی و به‌روزرسانی سیستم‌های خود دچار تعلل شوند، هزینه تولید محصولات و خدمات آنها به‌مراتب بالاتر از شرکت‌های خارجی خواهد شد. این امر موجب می‌شود که این شرکت‌ها در بازار‌های جهانی قدرت رقابت نداشته باشند و به تدریج از چرخه رقابت حذف شوند.»
یزدی در پایان با اشاره به ضرورت نگاه استراتژیک به توسعه هوش مصنوعی در سازمان‌ها خاطرنشان کرد: «اگر ما به‌عنوان مدیران و تصمیم‌گیرندگان در حوزه فناوری، خود را از دسترسی به فناوری‌های نوین محروم کنیم، در واقع به عقب‌ماندگی خودمان دامن زده‌ایم. چالش‌های توسعه هوش مصنوعی تنها از بیرون سازمان‌ها و محدودیت‌های محیطی ناشی نمی‌شود، بلکه از درون خود سازمان‌ها و نحوه تصمیم‌گیری مدیران نیز آغاز می‌شود؛ بنابراین برای دستیابی به یک سیستم هوشمند کارآمد، باید نگاه مدیریتی و زیرساخت‌های فنی را همزمان تقویت کنیم.»
هوش مصنوعی بشر را در برابر یک خیزش علمی قرار می‌دهد
دوران هوش مصنوعی عصر جدیدی است که بشر را در برابر یک خیزش علمی قرار داده است. تحقیقات هوش مصنوعی ابعاد گسترده‌تری یافته و رشته‌های تخصصی بیشتری را دربرگرفته است. اگر در ابتدا موضوعات هوش مصنوعی تنها به موضوعات کمی محدود بود، اما اکنون کارآیی علوم شناختی، یادگیری ماشین و زبانشناسی، ذهن یا هوش واقعی و مسائل کاربردی بسیاری به حوزه هوش مصنوعی وارد شده‌اند.
یافتن جایگاه قدرت، توانمندی و ضعف کشور در حوزه‌های مختلف هوش مصنوعی از سویی و از سوی دیگر مواجهه با هوش مصنوعی به ویژه در هفته‌های اخیر که با روی کار آمدن هوش مصنوعی مولد نظیر «جی پی تی» سر و صدای زیادی به پا کرد، سازوکار مشخص و یکپارچه‌ای را می‌طلبد.
انتهای پیام/
