کاهش بی‌سابقه اجاره بها در حاشیه شهرها؛ زنگ خطر برای صنعت ساخت‌وساز
به گزارش شبکه خبری ایران ۲۴، بازار مسکن استان‌های مرزی از خراسان رضوی تا سیستان و بلوچستان این روز‌ها صحنه تحولاتی شگرف است.
خروج دهها هزار مهاجر افغانستانی که برای دهه‌ها بخشی از چرخه اقتصادی این مناطق بودند، موجی از تغییرات را در بخش مسکن ایجاد کرده که همزمان هم نویدبخش است و هم نگران‌کننده.
کاهش اجاره‌بها در حاشیه شهرها
گزارش‌های میدانی از مشهد، زاهدان و بیرجند نشان می‌دهد مناطق حاشیه‌ای این شهرها شاهد کاهش ۱۵ تا ۲۰ درصدی قیمت اجاره بوده‌اند. این کاهش عمدتاً ناشی از خالی شدن واحد‌های مسکونی‌ای است که پیش از این توسط چندین خانواده افغانستانی به صورت مشترک اجاره می‌شد.
برای نمونه در محله‌هایی مانند «کوی طلاب» مشهد، شمار واحد‌های خالی شده به ۳۰ درصد رسیده است.
مهدی سلطان‌محمدی کارشناس بازار مسکن در مصاحبه اختصاصی با شبکه خبری ایران ۲۴ و در تحلیل این وضع توضیح می‌دهد: این اثر کوتاه‌مدت کاملاً منطقه‌ای است و محدود به مناطق کم‌برخوردار می‌شود زیرا مهاجران اساساً در محلات متوسط یا مرفه‌نشین سکونت نداشته‌اند و اگر هم حضور داشته‌اند به صورت سرایداری یا سکونت موقت در کارگاه‌ها بوده که تأثیر محسوسی بر بازار اجاره ندارد.
چالش‌های فزاینده صنعت ساخت‌وساز
در مقابل این تحول مثبت، صنعت ساخت وساز استان‌های مرزی با بحرانی فزاینده دست به گریبان است. بررسی‌ها در کارخانه‌های تولید مصالح ساختمانی نشان می‌دهد واحد‌هایی مانند آجرپزی‌ها و سنگبری‌ها با کمبود ۴۰ درصدی نیروی کار مواجه شده‌اند.
این کمبود به افزایش ۳۵ درصدی دستمزد کارگران ساده در دو ماه اخیر انجامیده است.
سلطان‌محمدی در این باره هشدار می‌دهد: خروج نیرو‌های ماهر افغانستانی که سال‌ها در صنعت ساخت‌وساز تجربه اندوخته بودند، خلائی ایجاد کرده که پر کردن آن سال‌ها زمان می‌برد. این کمبود نه‌تنها پروژه‌های عمرانی را کند کرده، بلکه زنجیره تأمین مصالح را نیز مختل نموده است.
تفاوت‌های منطقه‌ای در تاثیرگذاری
تحولات ایجادشده در مناطق مختلف استان‌های مرزی الگوی یکسانی ندارد. در مناطق حاشیه‌ای مانند جنوب مشهد، کاهش قیمت اجاره به وضوح مشاهده می‌شود، حال آنکه در مناطق کارگری نزدیک به کارخانه‌ها، افزایش دستمزد کارگران ساختمانی به چشم می‌خورد.
در مناطق مرفه‌نشین، اما بازار مسکن ثبات نسبی خود را حفظ کرده است.
سلطان‌محمدی در جمع‌بندی این تفاوت‌ها تاکید می‌کند: در مناطق کم‌برخوردار، این پدیده در کوتاه‌مدت موجب افزایش عرضه مسکن شده، اما در بلندمدت افزایش هزینه ساخت در مناطق متوسط و مرفه، کاهش عرضه واحد‌های جدید و افزایش قیمت‌ها را در پی خواهد داشت.
چشم‌انداز آینده
بازار مسکن استان‌های مرزی در تقاطع دو مسیر متفاوت قرار گرفته است. از یک سو کاهش قیمت اجاره در مناطق حاشیه‌ای فرصتی استثنایی برای ساکنان محلی ایجاد کرده، و از سوی دیگر اختلال در صنعت ساخت‌وساز زنگ خطری برای آینده این بازار است.
همانگونه که سلطان‌محمدی تاکید می‌کند: مدیریت این وضعیت نیازمند برنامه‌ریزی فوری برای تربیت نیروی کار بومی و بهره‌گیری هوشمندانه از فرصت‌های ایجادشده است تا این چالش به بحرانی پایدار تبدیل نشود.
